A vella elite política de Navarra está moi tocada. Dificilmente podería pensar UPN que o caso de Caixa Navarra puxese en cuestión á súa propia autoridade. Pero é así e, a dereita e esquerda, os cidadáns están fartos e indignados.

A última cuestión das dietas dos políticos de UPN e PSN levou ao máximo a barreira da indignación. E tamén a vergoña dos dirixentes e políticos de UPN. Ao principio, as dietas eran cobradas, non só froito do seu traballo, senón que, segundo algúns, servían para complementar os salarios. Yolanda Barcina vendeunas agora como froitos da época da prosperidade, pero sen especificar que non son axeitados para o día de hoxe. Entón, si foran ben cobrados, por que devolver agora o diñeiro? A resposta deuna Alberto Catalán no Diario de Navarra, non hai razóns morais, senón xudiciais: “Os consultores recomendáronlles traducir as dietas da Permanente”.

De face ao congreso de UPN, Barcina deu un bo golpe de imaxe a Alberto Catalán devolvéndolle o diñeiro, e este defendeuse, aínda que tamén se salpicou a Miguel Sanz, o primeiro en anunciar que devolvía o diñeiro.

Dentro do PSN, toda a oposición uniuse no Parlamento Vasco para pedir a dimisión de Barcina. De momento, con todo, esta dimisión vai estar máis pendente dos resultados do congreso de UPN do próximo domingo que do Parlamento. O secretario xeral do PSOE, Alfredo Pérez Rubalcaba, tamén deixou claro na súa visita a Navarra a semana pasada o que vai facer o PSN: En nome da estabilidade de Navarra, a alternancia de UPN non funcionou e o PSN apoiará a UPN. E así parece que todo queda atado, pero non, non está tan claro. Vivimos tempos de cambio en toda Europa, os cidadáns están enfadados e non está claro como se pode levar a cabo o voto.

Á hora de facer balance dos 14 anos de mandato de Hugo Chávez, hai que facer fincapé no traballo realizado e nos grandes logros obtidos en materia de igualdade.Case todo o mundo confesoullo. Grazas ao chavismo e ao petróleo, Venezuela converteuse nun estímulo e unha referencia para o desenvolvemento interno e a integración de América latina.

Non se pode analizar a figura de Chávez sen ter en conta a historia dos últimos 60 anos en América do Sur. Neste sentido, el liberou a Venezuela das garras do puntofijismo –o pacto histórico de AD e COPEI de 1958– en 1999, liberando ao país da corrupción, o roubo e a submisión das autoridades estadounidenses. Pero non do todo, é o gran vínculo que ten na economía estadounidense, a quen vende a maior parte do petróleo, motor da economía e da revolución.

Tras a Guerra Fría, naquel final da historia de Francis Fukuyama, Venezuela foi unha alternativa e unha referencia ante un capitalismo vencedor e todopoderoso, e iso non é un gran mérito. O éxito limitouse e con moitas contradicións, pero converteuse nun modelo para moitos países en desenvolvemento.

No plano interno, con todo, a revolución bolivariana tivo e terá grandes problemas. Economicamente non conseguiu reducir a dependencia do petróleo e destinar a súa forza á diversificación da economía. En 14 anos non se pode facer moito a ese nivel, pero non se ve nin rastro de dirección.

Doutra banda, para avanzar con contundencia, parece que vai ser imprescindible relaxar a división dos venezolanos e atraer ao cambio aos sectores opositores. Neste camiño, os problemas ideolóxicos que se viñeron expondo até agora vanse a facer máis sólidos. O máis difícil será adiviñar como se debe facer o socialismo XXI, si é que ese alicerce segue en pé. Si é posible levalo a cabo mantendo o poder republicano e as bases da democracia representativa da actual Venezuela. En definitiva, a ver si nun contexto capitalista, e ás portas de Estados Unidos, é posible unha revolución deste tipo.

Ao longo da historia hai casos de todo tipo, ás veces cando o líder desaparece todo se afunde e, ás veces, cando o movemento ten bases sólidas, libéranse as forzas e refórzase o proceso. A revolución bolivariana parece ter as condicións e as bases para seguir adiante, pero sen un líder do tamaño de Chávez non pode ser o mesmo. A primeira gran proba deste novo tempo será nas eleccións presidenciais do próximo 14 de abril.