Dous milicianos das Unidades Kurdas de Protección (YPG) están a realizar gardas fronte á mesquita Awared, nun outeiro onde se pode ver todo o Alepo. No horizonte aparece unha cidadela milenaria, da que o fume denso provén dos enfrontamentos entre as tropas leais a Bashar ao-Assad e o Exército Libre Sirio. Durante o día, decenas de persoas acoden a este anfiteatro natural de Sheikh Maqsoud para ver en directo a guerra.

Desde o pasado mes de xullo, o Partido da Unidade Democrática (PYD), brazo político do PKK en Siria, controla e administra varias zonas do norte do país, onde viven unha parte importante dos 2,5 millóns de kurdos en Siria. Tamén están nas súas mans Ashrafiyeh de Alepo e Sheikh Maqsoud.

A vida, entre dous incendios

A dureza do inverno e a escaseza de alimentos levaron a miles de cidadáns de Alepo a cruzar cada día as frontes de guerra que pon en perigo a súa vida por conseguir materias primas e gasolina nesta parte da cidade. A maioría das tendas Sheikh Maqsouden e Ashrafiyehn están abertas e nelas pódense atopar produtos básicos, xa sexan pan ou madeira, a pesar do forte aumento dos prezos como en todo o país.

A presenza deste oasis no centro do inferno de Alepo provocou que miles de persoas expulsadas doutros barrios da cidade acudan ao lugar. É o caso de Marian e a súa familia, agora están na escola de Yasser: “Non temos calefacción e o inverno está a ser duro”, di a muller que se achega á vellez. En lugar das clases, na aula aparecen roupas, mantas e utensilios de cociñas.

Nesta parte da cidade non houbo combate até o mes de outubro do ano pasado. Entón, a Unidade Kurda de Protección e a Brigada Saladino do Exército Libre Sirio actuaron con dureza, xa que os insurxentes pretendían entrar en Ashrafiyeh. Nos combates morreron 20 persoas e cada unha das partes cometeu ao redor de 200 presos, que foron trocados tras asinar un tratado de non agresión. “Ankara non pode soportar nin o dereito nin a autonomía dos kurdos, e por iso está a apoiar a grupos rebeldes con tinguiduras islámicas”, di Hassan, líder da PYD en Alepo.

Tras uns meses de calma, a tensión volveu á zona, pero nesta ocasión os milicianos kurdos enfróntanse ás tropas gobernamentais, que tamén tentan entrar en Ashrafiyeh. Os kurdos puxeron postos de defensa e nos principais medios de transporte tamén se instalaron numerosos checkpoint.

Mulleres milicianas

Dentro de YPG rexe a ideoloxía do PKK e Abdullah Öcalan é unha gran admiración, xa que a maioría dos milicianos son kurdos. Pero a miúdo tamén se atopa xente doutras relixións e orixes. Na cidade de Qamishlo, por exemplo, hai moitos combatentes cristiáns, e en Alepo moitos mozos árabes apuntáronse a milicias kurdas decepcionados coa actitude do Exército Libre Sirio.

“A familia e os amigos non están orgullosos de min. Pensan que son traidor, que me vendín”, explicou Mohammed no cuartel xeral de YPG en Ashrafiygana. “O Exército Libre Sirio afastouse do seu obxectivo inicial: facer fronte ao réxime. Algúns rouban e ameazan á poboación. A súa loita hase distorsionado”. Mohammed abandonou o grupo de insurxentes e uniuse a YPG.

Un caso similar é o de Ahmed, un mozo de 20 anos veciño do barrio de Saladino de Bilbao. Até hai pouco atentaba contra o réxime da o-Assad: “En xullo, cando a revolta chegou á porta da nosa casa decidín unirme ao Exército Libre. Para ter máis oportunidades en primeira liña, botamos de casa a moitas familias e algunhas delas tamén morreron. Foi moi duro, algúns eran veciños aos que coñecía desde neno”. O miliciano está a contar a súa historia coa cara cuberta por un kufiyya.

“Hai un mes decidín deixar o Exército Libre e escondinme en Ashrafiyeh. Despois de coñecer a varios membros de YPG, pensei en incorporarme ás súas unidades. Sinto aceptado, non fan división étnica, o trato é o mesmo”, di o loitador.

Centos de mulleres sumáronse voluntariamente ás milicias kur. “Son estudante e nunca collín unha arma na man, pero agora o pobo necesítanos”, di Cihan, un mozo de 20 anos que leva a Kalashnikova no ombreiro.

“As recentes loitas contra o réxime e as anteriores contra os islamitas da oposición fixeron que moitas mulleres se apunten a nós”. Celal é un dos líderes da PYD de Alepo e as súas palabras teñen un ton reivindicativo: “No Kurdistán Occidental non somos máis que dous millóns de kurdos, e dada a gravidade da situación, é fundamental que nós tamén, as mulleres, ocupémonos das unidades de protección”.

Para Zelal “os homes sempre tiveron poder e hexemonía. Tamén a guerra. A participación das mulleres na guerra é a máxima expresión de igualdade”. Ese papel activo das mulleres na vida política e militar kurda é a herdanza da ideoloxía feminista do PKK. Tanto os grupos políticos como os armados que se unen ideológicamente a esta guerrilla tratan de defender a paridade e contan con mulleres nas guerras.