Que traballos canalizan desde esta oficina?

En 2006 creamos a Rede de Mulleres Iraquís a través da o-Amal. O obxectivo é reforzar a vinculación entre as mulleres de aquí e as organizacións internacionais, así como a formación das mulleres a través de cursos e outras actividades. Un dos nosos maiores logros foi conseguir unha cota de muller do 25% no Parlamento. No contexto das Primaveras Árabes habemos lanzado unha nova campaña para protexer as liberdades individuais.

Cales son os maiores problemas das mulleres iraquís?

Aínda que máis do 55% da poboación é muller, vivimos nunha sociedade debuxada polos homes. Non hai mulleres no liderado dos partidos políticos, nin nos postos máis altos do goberno. En calquera caso, detrás da marxinación das mulleres hai razóns culturais, por encima das políticas. Un dos temas máis dolorosos é o das viúvas. Hai máis dun millón e medio de iraquís. O número disparouse tras a invasión de 2003. A maioría dos afectados viven en situación de precariedade extrema, cunha pensión de 100 dólares. A integración na sociedade debería ser a prioridade, pero de momento, só animámonos a volver casarnos, nun país que permite a poligamia. Doutra banda, as mulleres con estudos universitarios atópanse coas portas pechas ao mundo laboral. Así, é case imposible romper a dependencia cara ao pai ou o marido.

Pero, non foi Iraq pioneiro en Oriente Medio no ámbito das liberdades das mulleres?

Na década de 1970, a UNESCO declarou a Iraq unha alfabetización total. Na actualidade, con todo, o 40% das mulleres iraquís son analfabetas. En 1959 o país tivo á primeira ministra de Oriente Medio e á primeira muller árbitra. Un dos nosos maiores logros foi a aprobación da lei de status persoal, que obrigaba ao rexistro legal dos matrimonios. En 2013, con todo, un gran número de vodas son ilegais. As mulleres quedan nunha situación moi vulnerable e os seus fillos tamén sofren as consecuencias. É máis, casan a nenas de 10 a 12 anos con homes de 30 a 40 anos. Ao mesmo tempo, existen matrimonios “temporais”, unha práctica próxima á prostitución. É un fenómeno importado de Irán. E non podemos esquecer que cada vez son máis frecuentes os casos de violencia intrafamiliar. Con todo, o goberno pecha os ollos, moitas veces baixo o mandato da ortodoxia relixiosa. As mulleres que non visten hijab –veo islámico– discriminanse, pero aínda é máis lamentable que as nenas saian da escola ou as mulleres do mundo laboral.

Non é eficaz a cota parlamentaria á que nos fixo referencia?

Grazas a esa cota hai 84 mulleres no Parlamento, pero a maioría fíxose co escano grazas ás súas afinidades persoais, non polo seu traballo. A pesar das dificultades, aínda hai un gran número de mulleres capaces de traballar con responsabilidade, pero, desgraciadamente, quedan nun segundo plano.

E que fai o Ministerio da Muller?

Chámase Ministerio de Estado para a Muller e a Familia, é bastante significativo, non é así? O seu orzamento é moi baixo. Calquera que sexa o seu nome, o tema da muller non ten por que ocuparse dun ministerio, porque baixo un ministerio está ligado a un partido político e é un problema social. Nós apostamos por unha comisión independente que xestione os problemas das mulleres, que supervise a política do Goberno e impulse programas para mellorar a vida das mulleres. O xefe do Ministerio, Ao-Zubaidi, acaba de regular o código de vestir das mulleres: están prohibidos os pantalóns axustados, as minisaias e a roupa de cores.

Varias organizacións denunciaron que o número de mulleres que se suicidaron aumentou en Iraq nos últimos anos. Tamén se fala da mutilación xenital...

Estes supostos “suicidios” non ocultan máis que asasinatos dentro da familia; refírome, por suposto, a crimes de “honra”. levan a cabo con total impunidade, xa que considera que os aparellos de xustiza son “un problema interno”. Os casos de mutilación son máis escasos e só prodúcense na Rexión Kurda de Iraq, en zonas moi ocultas de Erbil, Kirkuk e Suleymania.

Como afecto a división sectaria?

Estamos a falar do odio fabricado. A partir de 2006 impulsouse desde os máis altos niveis e afecto ao conxunto da sociedade. O obxectivo é dividir e gobernar o país a través do odio á violencia. A falta de diálogo entre os principais partidos políticos e o papel que está a adquirir a relixión están a afogar á nosa sociedade. Por exemplo, moitas familias non permiten ás súas fillas casar con membros doutra seita.

En marzo cúmprense dez anos da invasión de Iraq. Houbo melloras sociais desde entón?

É innegable que conseguimos romper o illamento internacional e o tabú sobre a liberdade de pensamento. Até o ano 2003 non se podía falar de pluralidade política, non se podían representar institucións civís eficaces, nin ter contacto co mundo exterior. Pero tras o desastre que trouxo consigo a invasión moitos grupos terroristas han cruzado as nosas fronteiras. E uníronse ás milicias armadas locais, tanto xiítas como sunnitas. Despois de dez anos, vivimos nun caos absoluto, onde a inestabilidade e a inseguridade son as claves. Hoxe en día, enfrontámonos a unha crise política tremenda, non temos máis que un Estado que deixou pasar tres décadas de ditadura e non ten un goberno efectivo.