Ano 1977, data a manter na memoria. Algúns xa o terán gravado e outros terán que engadir ao calendario de datas memorables.

Aquela época de mocidade dos pais e nais que nacemos nos anos 80, tamén supuxo o final da vida daqueles que serían pais de moitos nenos e nenas non nados. O pobo lembra a carga policial en Pamplona durante os Sanfermines de 1978, o asasinato de Germán Rodríguez, reflexo dun panorama político inestable que se cocía naqueles anos.

Resaca dunha ditadura política próxima. E digo cerca, porque aínda que pasaron os anos, aínda senten os latexados da dor de cabeza que causou a dor de palla. Lembrar aínda suxire a sede do pobo. Na zona portuaria de Egarri egunak non se trata dunha crónica dos sucesos de 1977, senón dunha especie de collage construído con fragmentos que pretenden formar o espello dunha realidade de entón. Das

múltiples represións que a ditadura política garantiu, naceron os días de sede de verán de 1977. Nesa sensación que se estendeu entre os mozos estrutúranse os sentimentos individuais e os ideais colectivos insatisfeitos da zona portuaria que describe Koldo Izagirre. “Esta vida non é potable” (9.orr), “Deus estaba morto, Nietzsche tamén” (10.orr), “a realidade non é sostible” (131.orr)). En poucas páxinas, organizadas en

dez breves apartados, fai un percorrido por temas zumentos: alienación capitalista, violencia, formas de loita, Euskal Herria, sexismo, liberdade, relixión. No relato sobre o País Vasco atopamos basicamente unha especie de revisión dalgúns temas conflitivos que xurdiron con sociedades modernas ou, mellor dito, que conforman unha sociedade moderna. O último capítulo da novela pareceume tan atractivo como violento, o dun enterro e, seguindo a descrición do cadáver, fai un clamor de principios universais pola liberdade individual e colectiva: “primeira vítima da nosa xeración, símbolo da liberdade artística, explorador de novas formas de vida… onde se decretou a propiedade colectiva do corpo” 135.orr. O

último de Izagirre está lonxe de ser unha novela lixeira. Está escrito nunha linguaxe repleta de símbolos que dificultan a lectura. Parte da descrición das ideas, ofrécenos todas as partes do espello para que os lectores constrúan o cadro dun mundo real do que foi con toda esa multitude de ideas.

Unha novela que merece o esforzo.