Volvín ao teatro Arriaga de Bilbao. Esta sala non ofrece un amplo abanico de actuacións en eúscaro, salvo en formato pequeno –sabedes, os vascos somos un pequeno mercado–, e co Nadal aí, no exterior do teatro, pódense ver carteis do espectáculo musical A Bela e a Besta. Pero, ao parecer, os espectáculos en eúscaro tamén poden ser rendibles. Os vascos sabemos organizar grandes tamaños, e, mira, Sortzen Best segue nesa liña. Aínda que as entradas non se esgotaron, o Teatro Arriaga estaba abarrotado, “non hai asentos no patio” escoitei á moza do despacho de billetes.

Xente de todas as idades reuniuse na homenaxe aos nosos cantantes clásicos (Xabier Lete, Mikel Laboa, Imanol, Benito Lertxundi…), pero era xente de mediana idade a que dominaba nos prolíficos anos da postfranquismo, novas e adolescentes coas cancións xaradas na súa memoria.

Este evento ten a súa orixe na exitosa xira de Xabier Lete gogoan. Esta xira percorreu todo o País Vasco en 2011 co obxectivo de homenaxear ao poeta e cantante falecido.Por
segundo ano consecutivo, Eñaut Elorrieta (Ken 7), Alex Sardui (Gatibu), Mikel Urdangarin, Petti, Arantza Irazusta e Pier Paul Berzaitz subíronse ao escenario para cantar en directo. Acompañáronse de textos escritos por Bernardo Atxaga e Amets Arzallus, que foron creados expresamente para este evento.

O músico dirixiu aos pianistas e acordeonistas Joxan Goikoetxea.

Unha das intencións deste grupo é dar un respiro máis ás cancións dos cantantes clásicos de Euskal Herria. Outra, adaptar ao eúscaro as melodías de grandes voces internacionais. Desta maneira, escoitamos Ne me quitte pas e Amsterdam (Jacques Brel), So long Marianne (Leonard Cohen), The old ways (Lorena McKennitt), A túa xitana (José Afonso), Eu pisarei as rúas novamente (Pablo Milanés) ou L’estaca (Lluis).

Tamén tivemos cancións máis rockeiras. Por exemplo, as de Ruper Ordorika ou as versións de grandes cancións de Rolling Stones.

Xabier Lete, Izarren hautsa kantutik, tomaron a lema da actuación: Os demais crearanse. Así o fixeron o seis cantantes, que aceptaron a invitación que o poeta e cantante de Oiartzun fixo ás seguintes xeracións para continuar co labor dos músicos e creadores que lles precederon. Os cantantes gozaron tocando cancións antigas, moitas veces de memoria, nos acordes e nas palabras, de onde beberon nos seus inicios moitos músicos vascos de hoxe.

Bernardo Atxaga e Amets Arzallus leron senllos textos. O bertsolari de Hendaia preguntaba si nacerá e morrerá na fronteira. En canto a Atxaga, Oh! My Darling Clementine e a súa versión de Ene Kattalin sobre a canción.

Entre outras cancións de Xabier Lete, Euskal Herri nerea, Altzate jaun e Lore bat zauri bat deleitáronnos neste espectáculo, e xunto a Lete, Laboa, Lertxundi e Imanol. Pero tamén os textos musicados de Bitoriano Gandiaga, Lauaxeta, Gabriel Aresti ou Sarrionaindia. O aspecto máis novo é a adaptación ao eúscaro de cancións coñecidas doutros países.