Tal e como nos ensinaron as Enquisas Sociolingüísticas e as Medicións de Rúa publicadas en 2012, o uso do eúscaro subiu lento nalgúns ámbitos e noutros tocou teito. De feito, moitos bilingües que coñecen e aman o eúscaro usan máis o castelán que o eúscaro. A política lingüística actual está esgotada.
Doutra banda, en 2012 haberá un cambio no Goberno Vasco, incluíndo á Viceconsejería de Política Lingüística (VPL). Ambos os elementos pon de manifesto a necesidade e a oportunidade de revitalizar a política lingüística.
Partimos dun axioma: Un novo HPS non será capaz de pór en marcha pola súa conta unha política lingüística eficaz. Non, porque o seu ámbito de actuación habitual é limitado: porque os principais axentes do eúscaro están fóra da formulación da VPL; porque hai sectores sociais que consideran que a política lingüística é excesiva e outros que é insuficiente; porque a política lingüística da VPL limítase á CAPV.
Por iso, a nova política lingüística debe ampliar o seu campo de xogo, de forma directa ou indirecta, nestas tres dimensións: a) colaborando cos principais axentes da actividade cultural vasca; b) pactando compromisos cunha ampla sensibilidade social para dar pasos firmes e irreversibles; c) ampliando as relacións directas con outras institucións, máis aló das fronteiras administrativas da CAPV, complementando o plan transfronteirizo cos axentes da actividade cultural vasca noutros territorios.O
segundo comentario é a elección do grupo obxectivo prioritario en termos de prudencia e eficacia e eficiencia. Para iso, hai que buscar a resposta axeitada á seguinte pregunta: “Por que se fala maioritariamente en castelán por parte de moitos bilingües que se adhiren ao eúscaro?”. De feito, non creo que sexa unha prioridade tentar influír nas persoas que viven lonxe do eúscaro. Entre outras cousas, pola dificultade e o baixo resultado que suporía conseguilo. Pola contra, sería máis fácil que quen máis se acheguen a utilizar o eúscaro a miúdo fágano. Ademais, un maior uso do eúscaro por parte destas persoas tería un efecto multiplicador en toda a sociedade.
Estes comentarios non son máis que os que se lle ocorrerían a calquera persoa que queira ser sensata: a colaboración entre os axentes e o establecemento dos obxectivos máis prioritarios.