Pasou algo máis de ano e medio desde a explosión da central nuclear de Fukushima. A pesar de que o Goberno de Xapón e a empresa que xestiona a central achegan datos ocasionais sobre a situación xeral, durante estes meses están a realizarse un seguimento dalgúns informantes independentes. Sabemos que a radiación está moi dispersa, ás veces os animais enférmanse, ás veces prodúcense cambios xenéticos nas plantas e, por suposto, o aumento de casos de leucemia é notable nalgunhas cidades. En xeral detéctanse máis anomalías, non en gran cantidade, pero si en extensas zonas de terra: aquí hai crecemento da leucemia, a vinte quilómetros non se nota nada, a 40 quilómetros mídese a alta radiación nas colleitas de arroz... Pode dicirse que a situación é bastante anárquica, de baixa intensidade e persistente á vez. Ninguén sabe si a natureza, incluído o ser humano, será capaz de adaptarse a esta pequena, persistente e anárquica radiación.

A intención do Goberno xaponés é lograr un equilibrio entre a radiación e a vida se a radiación que está a saír da central mantense no nivel actual, pero para iso teñen que pasar unhas décadas. Non parece que os balances en cada momento sexan graves; con todo, estou convencido de que si se fai un balance acumulado de aquí a 30 anos afectará a millóns de persoas, pero como entón haberá outros gobernantes e quizá as centrais nucleares sexan historia, ninguén terá responsabilidade.

O ensaio, recentemente, mostra o sistema de roupa metálica HAL dos operarios que van comezar a desmontar a central dentro duns anos. Pesa 70 quilogramos e, ademais de controlar as características vitais dos traballadores, conta con mecanismos robóticos que facilitan o movemento.

A nós pareceunos un sistema para ir afacéndonos psicoloxicamente ao cadaleito.