O seu fillo de nove anos acaba de facer unha excursión de tres días. En que investistes o tempo? Uns facendo teatro e outros xogando ao fútbol; eu no fútbol. No teatro, fillo meu, tes a oportunidade de ter outros personaxes, de meterche na pel dos demais, de aprender ou de actuar doutra maneira. Pero, papá, non aprenderon o texto, fixeron teatro físico, andaron dun lado para outro...

Os mellores do fútbol fomos nós catro, pai! Xogamos “dous contra dous”, a urlia é “superbuena” dando “bolilleros”, a sandía en “baselinas” e eu con “trallazos” metendo “goles pantasmas”. Logo mirámonos todos, e xogamos o “partido” do catro mellores, metemos os “golazos”, o nove e nove, e o último metémolo nós; entón movín o futbolín con alegría (o cristón...! ).

Non sei cantas veces díxenlle que non se di “dous”, senón “dous e dous” en eúscaro, a diferenza do castelán –agora dio ben–; e outras tantas veces, “dúas a dúas” ou “dúas contra dúas”, pero nisto equivócase máis. Pronuncia unha e outra vez esas palabras ou expresións que puxen entre as comiñas, esas palabras conquistáronlle o corazón, é difícil facelas fronte. Exención en eúscaro: Podería ser un “tríptico”. Que é unha manda, fillo meu? Golpear coa barilla o superfuerte e o que mira entón colle a tripa, o golpe no ventre.

Os castellanoparlantes conseguiron que os nenos e nenas que estudan no modelo D falen así. Nós, os pais vascos, perdemos o eúscaro con pementa?, temos algunha expresividade? Ou como os nenos, tamén nós obtemos a expresividade do castelán? Os propios profesores teñen expresividade en eúscaro para poder integrala aos escolares? E os locutores dos medios de comunicación vascos? A cuestión, creo, é que non o conseguimos: “Golpear co/o efecto, (a roda), levantar o balón ou florecer os birlos, meter cos paus o Gol pantasma, facer fincapé nun gran partido (mundial, extraordinario), gol (mundial...)”

Os pais quizais falamos pouco (demasiado) cos nenos; nas escolas quizá non se traballa correctamente a expresividade da lingua; e nos medios, quizais, pouco en eúscaro. Pero que clase de eúscaro temos! Mellor que facelo en castelán! Si, si! Pero que clase de eúscaro temos! Temos un papel que desempeñar pais, profesores, locutores e institucións.