O Concello de Pasaia organizou o XVI. Bermingham acaba de publicar a dobre colleita do concurso de poesía, e agora podemos gozar das Hirigrafías e Paisaiagramas de Ekhiñe Egiguren –a primeira premiada– e do Reino dos Sonetos de Aitor Albistur –o segundo premio–, vendo as súas diferenzas e coincidencias e descubrindo, por momentos, camiños diferentes de dúas plumas moi diferentes.
Ekhiñe Egiguren fálanos desde o deserto da cidade, querendo deixar un testemuño antes de que o tempo o iguale todo, cunha escritura que combina fortaleza e fráxiles imaxes: “Gustaríame escribir un poema,/ un poema incrible; que me encantará de medo,/ o belo até facerme ferir”. Partindo dunha estética realista, o donostiarra pretende chegar a mundos imaxinarios, descubrir unha plástica especial. Mentres o escritor fai unha descrición, sobre todo urbana, o lector queda con algo máis: fala da triste sede de felicidade do ser humano. Saíulle un poemario entre a alegría de vivir e a melancolía, cun toque surrealista. Quizá fala demasiado do proceso creativo, demasiado da poesía, e ás veces esquécese de aproveitarse de todo o potencial da poesía. As referencias á cidade, utilizadas unha e outra vez na literatura rueira de Lisboa, o berro de Edvard Munch… pareceume un pouco concreto, pouco perigoso.
De todos os xeitos, a Hirigrafía e o Paisajismo de Ekhiñe Egiguren complementan a Aitor Albistur coa simbiótica do Reino dos Sonetos. En ambos os casos existe unha gran conciencia de escritor, por exemplo, cando o de Errenteria advírtenos que non é unha mentira pulida para non pensar que “só a poesía boa pode transformar o mundo”. Pero, en contraposición ao anterior, Albistur conseguiu unha axilidade que non renuncia ao seu contido Dar aos seus poemas a un ritmo frenético, aínda que diga o eterno por enésima vez, dicindo elegante: “Antes de abandonar o ventre da nai,/ sei que é a primeira nas traxedias/ a mesma entrada
ao mundo…”. Escribe con naturalidade, esquecendo a lei da pesadez de Newton. Describe cunha precisión sorprendente as mentiras de hoxe, e a través da linguaxe quita o disfrace ás palabras mesmas. O realismo está presente como no primeiro traballo de Ekhiñe Egiguren, pero este é un realismo máis concreto, máis universal, que se estende a través dos soños de aquí e de alá, en lugar de encerrarse en pesadelos propios: “Na febre do insomnio/ cando os soños non teñen sitio/ pérdese un mundo nunha noite”.