En lugar das plumas coloridas, na época en que os paxaros tiñan a pel branca, había un pobo que quería ser chamado Euskalerria. Vivía, vivía, vivía –nunha cidade bonita chamada Vitoria–, na súa afastada e extrema escuridade –no medio dun marcado choque sociolingüístico–, un ministro xigantesco e todopoderoso, ao que lle chamaban os que lle coñecían de cerca.

Chamábanlle pementa da horta, alegría de partido, brillo dourado do Parlamento, salmuera do Goberno... e cousas así. Pero, sobre todo, dicíanlle que era, porque o ministro tiña gusto en montar dacabalo e sentar nunha cadeira de montar.

Ao seu regreso do paseo polos bosques, o ministro brillaba sobre o caro remaches de prata. E, en efecto, ría ás veces ao ler o final do refrán que escribira naquel asento de coiro: “...dálle un arpón”.

Dúas cores. O ministro encargado da educación. A responsabilidade da escola… a dos institutos, a dos colexios profesionais, a da universidade. De bibliotecas... de libros de aprendizaxe. Diploma...

O ministro movíase entre moitas fábricas e moitos asentos. Hoxe aquí, mañá alí. Outro banco de fábrica… Con todo, era o único, que o ataba ben aos ombreiros dun cabalo branco e negro cruzado.

Nas escolas ao seu cargo, o ministro vivía unha especie de bipartidismo de cabalo. Ordenou libros de dúas cores, uns nun idioma –en negro– e outros noutro –tamén na súa cor, en branco–.

Así pois, aquel ministro, que cabalgaba o cabalo rucio e negro, xestionaba unha educación bilingüe nas escolas, grazas a libros especializados en cores.

Até aí, bo, pero –como adoita suceder nos contos máis clásicos e clásicos–, que ninguén sabe o que fai, as cousas complicáronse de súpeto: no hipódromo empezou a renquear o pinto, e nos exames os alumnos que estudaban con libros de cor negra tiñan mellores resultados que os demais.

Tres pinturas. As cousas ían mal. Enseguida chegou a derrota, tanto na escola como na sociedade: a convivencia lingüística quedou chea de lagoas. Que facer?

Naquela Corte do Ministro, en lugar de investigar as causas do fracaso da política bilingüe para superar a catástrofe sociolingüística, púxose en marcha un novo experimento: “Incluamos nas escolas un terceiro idioma –un novo talón– para engrasar os dous vellos eixos, ademais, así seremos máis modernos”. Pois ben, introduciron a terceira lingua nas escolas e, para escribir os textos, a terceira pintura: a castaña.

O ministro cegouse coa tridencia das cores. No curral do hipódromo empezou a pedir unha carpa de tres colorees. Empezou a cruzar o seu fermoso cabalo coxo pero coxo con outras eguas. O ministro conseguiu peles bonitas, pero non tres de coiro.

Nas escolas tamén fixo o mesmo: con dous idiomas non todos, e co terceiro entrou... Os seus quebradizos de cabeza. Eses son as dores do po. Os seus desexos e as súas impotencias.

De súpeto, o ministro foise ao cortello e alí atopou ao potrillo recentemente nado, un verdadeiro acontecemento: un chaleco non de tres colorees, senón máis escuro que o hollín, máis negro que o negro. O ministro riu entón coa súa cadeira de prata: “A quen non queira que se lle pegue un arpón”.