As xornadas sobre xustiza social e normalización lingüística celebraranse os días 18, 19 e 20 de xullo na localidade coruñesa de Carballo, en Madrid. Feministas, sindicalistas e ecoloxistas serán algúns dos relatores que tentarán tender pontes entre os seus movementos e a normalización do galego.

Por que elixistes este tema?

É o oitavo curso de verán que organizamos. Démonos conta de que o que dabamos por superado non está superado.

Explíquemo, por favor.

O que quero dicir é que os técnicos non estamos a transmitir á sociedade, porque criamos que ese traballo estaba feito. Considérase que a sociedade recoñece as accións de normalización lingüística. Pero empezamos a dar voltas a esa convicción cando o PSOE e o BNG estiveron catro anos no Goberno e adoptaron unha serie de medidas para normalizar o galego. Durante 16 anos o Partido Popular xa o mandou. Creáronse grupos contra a normalización lingüística, que antes non existían e que criamos que só durarían un tempo. Pensamos que o seu discurso non chegaría a ningunha parte. As medidas tomadas non foron ben explicadas, porque a sociedade non as entendeu ben. E quizá aí está a cuestión: a xente ten que entender por que as medidas a favor do idioma son boas.

En Euskal Herria, os que non entenden as medidas din aos demais que están a impor a lingua.

A cada medida que se tomaba a favor do galego había unha reacción en contra, dicindo que era unha imposición. Até entón este tipo de discurso non saíra aquí, polo menos en público. A normalización lingüística era unha cuestión politicamente correcta. Ninguén, aínda que non se pronunciou a favor, daba a entender o contrario. Viviamos na mentira, porque o discurso contrario saíu e introduciuse na sociedade.

Traballar o discurso.

O curso pasado estivemos a traballar os argumentos a favor da galega. É curioso, iamos empezar a traballar con argumentos a favor do galego? Pois si, tiñamos que volver falar diso. Defendemos o galego porque é a lingua do noso pobo, porque naceu aquí, porque historicamente foi marxinado... É dicir, defender o galego porque é xustiza social. Debemos incidir no noso discurso, non só vincular a xustiza social coa lingua, senón facer chegar á sociedade o significado xeral da xustiza social. Se isto lógrase, a maioría da sociedade avogará pola normalización lingüística. Para iso debemos ter claro por que defendemos o idioma.

Que relación teñen cos movementos sociais?

Até agora, os movementos reivindicativos han utilizado o galego como linguaxe reivindicativa. Até o M15 nunca se fixo unha reivindicación pública en castelán. Ecoloxistas, sindicatos, feministas... utilizaron o galego como lingua reivindicativa, aínda que no día a día a súa lingua é o castelán. Este cambio de idioma non está estudado e sería interesante estudalo.

Debemos considerar o cambio de idioma como bo ou malo?

É boa, aínda que non é a mellor. O ideal sería que non se fixese ningún cambio de idioma, que a lingua basee fose a galega. Pero o cambio non só prodúcese nos movementos reivindicativos, senón tamén nos discursos públicos, por exemplo na política. Os líderes políticos a nivel local, rexional e nacional, como o PSOE e o PP, que na súa vida privada fano exclusivamente en castelán, fano no traballo político público e nas eleccións en galego. Por tanto, non é o mellor, pero non é malo que se faga en galego cando se recorre á maioría.

Nos cursos de verán participarán feministas, sindicalistas, militantes da liberación sexual. Como se constrúen as pontes entre este tipo de movementos e os que favorecen a linguaxe?

Galicia é un pequeno pobo. Os movementos non son espazos sen fisuras, nin moito menos. Teñen conexións unhas con outras. Laura Bugalho traballa no sindicato CIG na secretaría de Emigración e na loita pola liberación sexual. Isabelle Kerdudo está no mundo da ecoloxía e ao mesmo tempo traballa a favor do galego.

Debemos aproveitar estes espazos para establecer contactos, construír conexións e despois facelas chegar aos demais. Quen traballamos en defensa da lingua estamos rodeados de persoas como nós, pero quen está no ecoloxismo e ten conciencia da lingua, non estará rodeado necesariamente de xente con sensibilidade lingüística. A nós interésanos moito achegarnos a xente deste tipo, coñecer as súas vivencias, porque ten sensibilidade cara á ecoloxía e a linguaxe. A través desta persoa podemos acceder aos membros do grupo que non teñen conciencia lingüística.

Ves claramente as incoherencias e as coherencias. Vostede di que ser machista e defender o galego non coinciden.

O movemento ecoloxista demostrará que o ecoloxismo é xusto, nós demostraremos que é xusto normalizar o idioma, e as feministas farán o mesmo co feminismo. Sendo isto así, sería absolutamente incoherente que o individuo defendese o xusto para un campo e non defendese o xusto para outro.

É dicir, si es machista non podes ser defensor do galego.

Por exemplo, podes ser feminista e non defender o galego? Claro que se pode facer así, pero non é coherente. Podes apostar polo galego e non ser ecoloxista ao mesmo tempo? Iso tamén sería incoherente. Indo máis lonxe (e non sei onde está a fronteira), podes ser feminista en Galicia vivindo en castelán?