Luque Tagua, organizador deste festival e programador dA Fundición, non querería dar renda solta á resignación, pero advertiunos de que a situación é complicada, “tivemos que recortar un día ao Festival Leku-Leku deste ano por problemas de financiamento”. A pregunta vén por detrás: “Pero hai sitio para algo que non sexa a curmá de risco e o fútbol?”. A oitava edición deste ano, pola súa banda, non contará con concurso de creación de vídeo, polo que non se recollerá a provisionalidade das proxeccións tal e como se fixeron en edicións anteriores. Con todo, TokLeku manterá o obxectivo que desde os seus inicios impulsou, “romper o día a día da cidade e achegar a danza creativa ao camiñante; popularizar a danza contemporánea”.

A ponte Aita Arrupe, o peirao, a contorna do Guggenheim e o paraninfo do edificio da UPV/EHU serán os espazos escénicos destes días, nos que os asistentes se atoparán case por casualidade coa danza de vangarda. “Para os camiñantes pode ser un traballo de alfabetización”, explica Luque Tagua “pero tamén para o bailarín, por un momento ten que deixar o espazo escénico habitual e saber que as miradas que se dean neste espazo da cidade serán froito de case casualidade”. Hai xa oito anos que se creou o festival Leku-Leku, “e está claro que completou o seu público específico, que foi crecendo ano tras ano”. Os organizadores esperan que en dous días achéguense á capital biscaíña ao redor de 5.000 persoas.

Adoitan ser espectáculos de gran calidade, tanto de lectura complexa como de gran pulso coreográfico, “pero queremos que a relación co público sexa amable –prosegue Tagu- os bailaríns saben que ese público non pagou entradas, que atopou nun paseo”. Nestas actuacións reúnense dous elementos: a fraxilidade do corpo e a dureza e a dureza do espazo urbano. “A nosa intención é namorar da danza contemporánea a un público afastado de nós. A cidade componse de miradas e unha delas é a danza de autor. Á fin e ao cabo, a bailarina tamén reflicte no seu traballo as tensións sociais que están dentro de ela”.

Os dantzaris da zona

O festival Leku-Leku ofrécenos cinco propostas diarias, cinco pezas curtas, desde as 7 da tarde até as 10 da noite. Son equipos internacionais. O grupo mexicano de danza Tumaka T, o SonuDos de Alemaña ou as actuacións de David Zambrano procedentes de Amsterdam son algunhas das propostas. Por suposto, tamén haberá espazo para a danza contemporánea xurdida en Euskal Herria. Entre outros, a compañía de danza Krego-Martin, o último traballo do gasteiztarra Damian Muñoz e o programa de Mikel Aristegi, entre outros. Muñoz conta con asentamentos en Cataluña e Italia. Aristegi, pola súa banda, está presente en Berlín, onde traballa desde hai anos. “Interésannos as propostas dos dantzaris locais –en palabras de Tagua–, a xente que traballa alí... Gústanos crear pontes, aínda que traballemos ao aire libre, que manteñamos a conexión destes bailaríns co País Vasco. Aínda que as razóns saíron fóra da razón, para nós é importante crear, impulsar e manter esa comunidade de bailaríns vascos”.

Trátase dun escaparate para o público, Lekuleku. Permite ao creador local establecer relacións internacionais. A razón da devolución a quen traballa no exterior. Pero sobre todo, o programador quere que sexa unha escusa para o goce de todos, porque “a cultura tamén é lecer, un divertimento san”.

Tamén se convida ao público a bailar. “Para pechar a velada, Inés Uriarte ofrécenos a todos a posibilidade de bailar. Ao parecer, os espectáculos de danza animan á xente a bailar. O curso será aberto, porque bailar é algo social”. Tamén se ofrecerá ao interesado a posibilidade de
compartir experiencias e reflexións cos creadores no quiosco do museo Guggenheim de Bilbao. Tamén haberá unha proxección especial de vídeos sobre a rede de Festivais de Danza en paisaxes urbanas de todo o mundo.
A Rede Cidades que Bailan reúne festivais similares a nivel mundial. Por exemplo, de cidades como Chile, Arxentina, Australia, Cuba, Brasil, Italia, Reino Unido, Alemaña, Portugal, Suíza, Suecia ou Bélxica. “O máis curioso é ver as diferenzas destes festivais, que dependen da cidade e da realidade social que viven”.

Para terminar, quixemos preguntar a Tagua sobre a saúde da danza vasca contemporánea. Por todo o que se investiu, destacou que foi moi rendible, que viu ben como proxecto ou como sector: “Aos dantzaris que saen de aquí e están no estranxeiro fágolles a mesma pregunta cando veñen aquí, como ven o noso. A resposta adoita ser esperanzadora, porque cren que o que se fai en Euskal Herria é de moi boa calidade. Por suposto, falta estabilidade, pór en valor o traballo que se realiza. Hoxe en día, moitos proxectos de danza non veñen de grandes compañías. Son pequenos proxectos, puntuais, compañías de danza que se reúnen ao redor dun proxecto. As relacións son máis horizontais, a miúdo fráxiles, pero que xeran rede, sobre todo, na creación contemporánea”.