Traducido automaticamente do vasco, a tradución pode conter erros. Máis información aquí. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Gustu kontua

  • Denboraren hosto artetik

    Jose Inazio Lasa.

    Erein, 2012.
Existentzia duda etenbakoa denez, Jose Inazio Lasak (Olaberria, 1956) beste pertsonengan eta maitasunean bilatzen ditu behin-behineko heldulekuak Denboraren hosto artetik trinko honetan. Ondo hautatu du editoreak adibidetzat ze poema ipini, ideia hau –maitasuna vs. noraeza– ilustratzen baitu ederto: “Barne-taupadak, ezustekoz beteak,/ zoritxarrari men eginez, susmati./ Baina, zurekin batera pausatzean,/ denbora deusezten dute”.

Zergatik poesiara jo, beraz, auzi handien erantzunen xerka? Seguruenik geugandik, barneko isiltasun-galde sakonetatik hasi behar delako hausnarketa oro. Euskal poesian pisu nabarmena hartzen ari den korrontea da filosofia eta lirika uztartzen dituena, etika berezi bat ezarriz estetikari. Haikuaren dotoreziari eta poesia puruaren sinpletasunari eransten dio idazleak beraz misterioa atzemateko ariketa beti antzua, beti beharrezkoa.

Liburuan zehar bere buruari itauntzen dio zer ote den lilura eta zer errealitatea. Tautologia aplikatuz eta errepikapenaren bidez doa Lasa eraikiz egia bat konstantea: egiarik ez dagoela, ezpada bakoitzaren kontzientzia. Bere alde esan behar da ez dela erretorikoa edo hutsala suertatzen diskurtso hori, eta modu originalean begiratzen diola betikoari. Norbere baitan esploratzen duen bidaztia da.
Lasak proposatzen dituen bide horietatik ibili edo ez ibili irakurle bakoitzak erabaki behar du. Uneka Denboraren hosto artetik izan daiteke idorregia, pentsamenduaren lurraldeetatik paseatzea idorra delako berez. Finean, poesia mota honek ez du pentsamenduan oihartzuna bilatzen: pentsamendua da. Introspekzioa, hausnarketa, barnekoa ateratzeko beharra… poesiaz jantzia dator guztia, eta ez alderantziz.

Eta gozatzen dut Lasari egindako elkarrizketekin, eta interesgarria iruditzen zait gogoak errealitatea hobetzeko duen gaitasunean sinesten dutenen arrazoibidea. Idazleak berak dio kosta egiten zaiola ulertzea filosofia hitza aparte uzteko dagoen joera, eta errebindikatu egiten ditu “beste era bateko” galderak. Honelako liburu bat esku artean hartzen dudanean, ordea, ezin eta ahalka gozatzen dut digresioaren poesia: gezur, nabarmenkeria, adornu, edermin eta are itsustasuna bilatzen ditut liburuetan, eta Lasarena bezalako literaturek ez dizkidate eskaintzen. Beti berdin, beti neurtu, beti lau… azkenean gogortxoa egiten zait hainbeste iragazki tautologiko, hainbeste kalkulu filosofiko.

Últimas
Iñaki Bakero (Erriberan Euskaraz)
“Batzuk ez gaituzte hemen nahi, baina bagaude”

Maiatzaren 17an Erriberako lehenengo Euskararen Eguna eginen da Arguedasen, sortu berri den eta eskualdeko hamaika elkarte eta eragile biltzen dituen Erriberan Euskaraz sareak antolatuta


2025-04-16 | Sustatu
Bi hilabete igaro dira eta berdin gaude: IP blokeoak dozenaka euskal webguneren kontra futbola dagoenean

Duela egun batzuk iragarri zuen Puntueu-ek La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko zuela. Asteburu honetan izan dira partiduak, hain zuzen, eta monitorizazioaren datuak hor daude, penagarriak dira.


Amaia Alvarez Uria
“Euskal literaturaren sisteman eztabaida piztu nahi du ‘Zuzi iraxegia’-k”

Izenburua aski argia da: Zuzi iraxegia. Euskal emakume idazleak eta literatura klasikoa (TZ, 2025). Eta 300 orrialdeko liburu mardulean, XIV. mendeaz gero gurean izan diren emakume idazleen gainean jardun du, irakasleari dagozkion azalpenak emanez bezainbat, testu klasikorik... [+]


2025-04-16 | Jon Alonso
Merlos brancos

Xa fai dous ou tres semanas que o lin, nunha columna de Maialen Akizu. O que Aner Peritz dixera na televisión era: “O bertsolarismo é o que me levou a non deixarme levar polos homes cis heteros, porque o bertsolarismo é o que me fixo disidente, e tamén porque o... [+]


2025-04-16 | Itxaro Borda
Irauteko

Beldur hori bada. Badirudi Donald Trump etorri dela Washingtoneko bulego borobila luzerako okupatzera. Bigarren mandatua du, baina bere hurbileko aholkulariei, ez dela txantxetan ari berretsiz gainera, Konstituzioan zenbaki bakan batzuk aldatzeko bere xede zurruna aipatzen die,... [+]


Aitonita e ortología

Ansorena´tar Joseba Eneko.

Si a calquera se lle pregunta que é orto, responderá de madrugada, quizais o mosqueteiro amigo de D´Artagnan ou o culito. Pero o prefixo orto- é correcto e utilizámolo con frecuencia: ortodoxia, ortopedia, ortodoncia... Entón (o que vén hai... [+]


2025-04-16 | Bea Salaberri
Prepararse para a guerra?

“Bolsa de resiliencia”, “manual de supervivencia”, “saco de costas de evacuación”: estes son os sons que se poden escoitar en boca das autoridades nas últimas semanas.

Entre as declaracións do mes pasado, a Unión Europea ha pedido aos cidadáns que preparen un... [+]


2025-04-16 | Karmelo Landa
Aberri Aukera

Ez da Aberri Eguna, Aberri Aukera da euskaldunok behar duguna. Urtean behin errepikatzen dira balizko alderdi zein talde abertzaleen deialdiak, data hauetan, Euskaldunon aberria Euskadi/Euskal Herria da aldarriaren inguruan. Egun bateko kontua izaten da, hala ere. Eta ez batera... [+]


Cadáveres romanos cimentación de Viena

Durante as obras de restauración dun campo deportivo no barrio vienés de Simmering, atopouse en outubro de 2024 unha fosa común cuns 150 cadáveres. Chegouse á conclusión de que se trataba de lexionarios romanos. Morreron ao redor dos 100 anos. Ou, mellor dito, que os... [+]


Muga-zergek depresioa areagotzen dute

Washington (AEB), 1930eko ekainaren 17an. AEBetako Kongresuak Muga-Zergen Legea onartu zuen. Smoot-Hawley Legea ere esaten zaio Reed Smoot senatariak eta Willis Hawley diputatuak bultzatu zutelako.

Legeak 900 produktu ingururako inportazio zerga-mugak %40 eta %60 artean igo... [+]


"De verdade iso é o que me fixo cómico: saber gozar mesmo cando vai mal"
Pamplona non é moi grande, pero ata que BEÑAT Iturbe escolleu o lugar para o diálogo non souben que o aprendemos no mesmo instituto. Vive entre Madrid e Pamplona, máis que aquí, de momento. Aproveitei unha visita a casa para reunirme con el e falamos sobre todo de comedia... [+]

Aranceis de Estados Unidos
É un imperialismo, un idiota!
O 2 de abril, Donald Trump anunciou ao mundo unha nova onda de aranceis rodeado de bandeiras americanas. Desde entón, as bolsas e o comercio internacional han sufrido múltiples sacudidas. Pero isto non é só o ring para boxeo dun tolo: Oculta detrás unha corrente de... [+]

Comedor Paris 365 de Pamplona
Unha familia para seguir avanzando
Para atender as necesidades alimentarias das persoas en situación de exclusión social, o comedor solidario Paris 365 púxose en marcha en Pamplona en 2009. Desde entón, cada día sérvense tres comidas quentes por un euro. O 27 de xaneiro anunciouse a suspensión das ceas... [+]

Eguneraketa berriak daude