Na literatura vasca é coñecida a escritora francesa Annie Ernaux (1940). Xa ten tres obras traducidas ao euskera: Pasio Hutsa (Igela, 2002), Gertuna (Igela, 2003) e Leku (Igela, 2003). Nesta ocasión, Itziar de Blas Fernández e Txalaparta traducíronnos Une femme (1988). En canto á

técnica, está rematada en primeira persoa e utiliza as licenzas que concede o modus autobiográfico para facer o mesmo que fixo co relato da morte do seu pai coa narración da morte da súa nai. Circular con tramos brancos e técnicas cinematográficas que achegan o pasado ao presente. Ten como eixo temático á súa nai e á súa morte. No intercambio maternal entre nai e filla é importante a morte dun deles, pero non se estudou demasiado na literatura. Para a nai a perda da filla ou para a filla a perda da nai son traxedias esenciais da humanidade, pero non así na literatura. Coñecemos a Lear (perda de pai a fillo), Hamlet (fillo), Edipo (fillo). Coñecémolas ademais como as principais traxedias da humanidade. Pero até agora non coñecemos, dicía Adrianne Rich (1978), unha figura literaria que contribúe á inscrición da paixón e a ruptura entre nai e filla.

E esa sería a achega máis significativa deste libro, sempre no campo da mestura de ficción e autobiografía que Ernaux é moi habitual. Pero, ademais de pór nomes propios á maior traxedia da humanidade, o libro Emakumeak bat tráenos o tema de todos e de hoxe: a enfermidade do alzheimer. “Sei que non podo vivir sen unir a esa muller forte e luminosa de outrora e a esta muller tola de agora”. É interesante que Ernaux descríbanos e cóntenos o corpo forte que foi a súa nai e finalmente o corpo esnaquizado que se vai perdendo na forma humana. E con el aos poucos o adeus e o duro sufrimento que xera este estado de degradación. Vendo como o sufrimento para a súa nai e o sufrimento para a súa filla, desvanécese.

E por último, a morte da nai, o adeus á nai. “Non volverei ouvir a voz da miña nai. Ela relaciónaos coas súas palabras, coas súas mans, cos seus xestos, coa súa maneira de rir e de andar, esta muller que son agora e a nena que fun. Perdín o meu último vínculo co mundo que saín”. É un relato precioso, fermoso o vivido entre nai e filla, xa que a nai de Ernaux, como a maioría das nais, vendía patacas e leite, para escoitar a Annie falando de Platón nun anfiteatro, para que conseguise a Cátedra que ten hoxe en día nas Letras Modernas, ou para que fose unha escritora famosa.