Este artigo que estou a empezar a escribir será o máis imperfecto que escribín, seino. Salvareime a min mesmo, dicíndome que falar de perfección non me obriga a facer unha obra perfecta, aínda que sexa doutra maneira o que eu quixese.

Hai tempo que tiña ganas de abordar este tema; en concreto, cando, despois de bastantes anos separados dos medios, empecei de novo a escribir artigos como este, dalgunha maneira enfrontándome ás opinións dos lectores, e, por tanto, sempre empecei a cuestionar, reescribir, alisar, afiar, tocar e negar os meus textos. Tocábaas porque as negaba, e tocábaas. En resumo, direi que son un perfeccionista incurable, o que me leva a un cambio constante, coa intención de mellorar. Supostamente. Porque o perfeccionismo é unha especie de parkinson: as opinións e os puntos de vista móvense continuamente na danza inquieta e, ao final, ese movemento e esa dúbida son tan frenéticos que levan a un inmovilismo total, a un bloqueo total, á parálise da actividade creadora. Así ocorre tamén con quen padecen esta enfermidade: o tremor das extremidades produce a parálise desas partes, e esa inmobilidade pode gardar algunha similitude coa perfección, xa que o corpo xa non baila tembloroso como antes, pero non, o corpo segue lonxe da perfección, igual que o texto cen veces tocado e negado segue lonxe.

A decisión de escribir sobre este tema tomeina cando morreu Manuel Lasarte. Ao coñecer a noticia, escribín algo sobre ela en Facebook, mencionando algunhas das pequenas impresións que me causaba o leitzarra: a súa seriedade, o uso de palabras mesuradas e precisas, e a súa elegancia sobre a táboa. Por falta de valentía, e porque me parecía que era dicir demasiado, non puxen nada sobre a perfección. Ao día seguinte, lin en Berria as palabras de Jon Lopategi: “Se elixise a un bertsolari perfecto, elixiría Lasarte. Doce na canción, perfecto na medida e na rima, eúscaro estupendo... non se podía pedir máis. Tiña unha perfección no que respecta ao eúscaro e á técnica”. Alegreime porque alguén se atreveu a dicir onde estaba a barreira da perfección e, sobre todo, porque agora podo nomear ese asombro que sentía cando ouvía os casetes de Lasarte cando era novo: aquilo era algo perfecto, aínda que aínda non o sabía tanto.

De mozo estiven pouco cantando bertsos, e o que fixen mal. Cos nervios esnaquizados, as ideas ben explicadas, incapaces de conterse na medida do posible, sempre curtas ou longas, tratando de agarrarse a uns pantalóns demasiado fecheiros, soñando con chegar á imperfección. Chegar á perfección era tarefa doutros, algo fóra da miña liga. Era un sufrimento aparecer no medio daquel estado de ánimo de palabras e frases perfectas, coa xente mirándoche. E deixas o bertsolarismo e pasas a escribir, utilizando ao fin o mesmo material pero con outra calma, e ao principio te imaxinas que aí si, aí tes a cima da perfección, porque as palabras están nas túas mans e non na túa boca, pero non: Sen medida de 10-8, sen rima, a pesar de estar tombado como hoxe nunha cómoda cama de 3.400 caracteres, falar con sentido de perfección. E gustaríalle ouvir como Manuel Lasarte cantaría á perfección, como definiría este mal insoportable, como diría, co seu triste visado, que el sufría moitísimo no altar da perfección.