O feito de que Rodolfo Ares recoñeza a culpabilidade da Ertzaintza no asasinato de Iñigo Cabacas e pida perdón á familia ten o seu valor, sobre todo si esta actitude continúa. Nos incidentes de violencia policial, non é habitual o recoñecemento das autoridades. Pero hai que lembrar que Ares é o xefe dos policías e, por tanto, asumindo a culpa da policía, quedan dous camiños: un, que se depuren responsabilidades e que se tomen medidas profundas para que este tipo de erros non se repitan; dous, que se dimita. Si no prazo de quince días faise público e ponse a disposición da xustiza o nome do axente que matou a Cabacas, Ares non dimitirá. En caso contrario, debería dimitir no décimo sexto día.

Con todo, as explicacións e os indicios apuntados até agora apuntan a que non é necesario que Serlock Holmes sexa consciente de que este conselleiro non vai levar a cabo con garantías unha investigación ao tamaño esixido polos feitos. No entanto, insistiu en que Ares chegará ao final da investigación “custe o que custe”.

E ese mesmo insistir ten a primeira sospeita negativa: por que, nese contexto, habería que custar á Ertzaintza concretar como foi o asasinato de Cabacas? A través de probas de ADN, a Ertzaintza é capaz de deter a un agresor ao que ninguén viu e non pode dicir quen disparou a este mozo cando o autor dos disparos estaba rodeado dun gran número de policías e, entre outras cousas, hai decenas de testemuños de sucesos.

Ares ten pouca marxe de confianza, xa que as explicacións que deu no tempo pasado son escasas e contraditorias. Pouca confianza, polas escasas explicacións que o xefe da Ertzaintza, José Antonio Varela, deu no Parlamento Vasco xunto a Ares á semana dos feitos: basicamente, estas non coinciden cos relatos da familia, amigos e testemuñas de Cabacas. En Internet e nos medios de comunicación pódense ler e escoitar decenas de testemuños, todos dun estilo e que coinciden basicamente. Varela aseguraba que cando a Ertzaintza chegou a Cabacas, o mozo trataba a unha muller e a vítima atopábase en perfecto estado. Tratábase dunha moza de Málaga que estaba de vacacións en Bilbao co seu noivo e, como outros moitos, o testemuño que deu el e o seu amigo o día 10 nO Correo é moi significativo.

Na súa primeira versión, Ares desvelou que cando a Ertzaintza chegou por primeira vez á zona, Cabacas xa fora agredida no solo. Despois retirouse e recoñeceu –como fixo Varela na comparecencia– que a Ertzaintza chegara ao lugar dos feitos en dous grupos e que antes de que chegase o segundo xa participara o primeiro. Varela, pola súa banda, describe no Parlamento Vasco que foi o segundo grupo da Ertzaintza o que lanzou as pelotas por primeira vez.

Moito é cuestión de confianza, Juan Mari Gastaca, xornalista dO País, cre que a investigación do Departamento de Interior arroxará luz sobre estas cuestións: “Na rúa, nos partidos, hai unha confianza lóxica que vai chegar até o final da investigación aberta”. E Pablo Muñoz di o contrario en Noticias de Gipuzkoa: “Unha vez máis, o silencio máis duro caerá e os responsables refuxiaranse na impunidade do uniforme e colectivo”. E

DA DIMISIÓN? O pp e o PSE-EE cren que Ares o fixo ben e que o resto dos sectores políticos están a suxerir que, directa ou indirectamente, debería dimitir. As dimisións esíxense, en definitiva, dependendo do lugar onde se atope cada un dos feitos. O PSOE de Valencia pediu hai unhas semanas a dimisión do conselleiro de Interior do goberno valenciano (pp) pola forma en que se produciu a agresión aos estudantes de policía, pero aquí non houbo nin caso de dimisión.

Pero quen queira analizar o tema en serio, terá que recorrer a longo prazo corda que ten a policía para usar a forza neste país, tanto pola presenza do tema do conflito como pola actitude violenta que tivo nos asuntos fóra do conflito. Os exemplos pódense pór por ducias. O problema ten que ver co modelo policial, co modelo social, co nivel de autoritarismo que ten e que se quere dar ao Estado. A de Cabacas tamén hai que situala nese contexto.

Neste sentido, e principalmente pola crise, parece que nos vén un tempo conflitivo nas nosas sociedades. Os gobernos e as autoridades deberían pensar ben no uso da forza: tanto no primeiro paso cando a policía participa, como no segundo, cando a estrutura xudicial intervén coa pena. Desgraciadamente, coa actitude do PP en Madrid, a elección é clara: autoridade, forza e castigo.