París, 26 de agosto de 1789. A Comisión Nacional Constituínte aprobou a Declaración dos Dereitos do Home e da Cidadanía. A escritora e política Olympe de Gouges coincidía cos principios da Revolución Francesa e coa Declaración, pero botou de menos algo: as mulleres. Dous anos máis tarde, en 1791, redactou a Declaración dos Dereitos da Muller e da Muller Cidadá.

Ou mellor dito, modificou o aprobado polos homes da Comisión dous anos antes. A modo de introdución, escribiu a frase: “Home, es capaz de ser xusto? Unha muller faiche a pregunta”. Posteriormente, nos artigos da Declaración, substituíu a palabra “muller” pola de “home”, e en varias ocasións destacou o desequilibrio entre ambos os xéneros. O texto de De Gouges, que nunca foi aprobado polas institucións públicas, foi o primeiro que pretendía introducir a igualdade entre homes e mulleres no ámbito público e privado.

Reclamou o dereito ao voto feminino, a posibilidade de realizar tarefas públicas, o dereito á inserción en política, á propiedade e ao control e a educación dos homes. Pero non só tratou as ideas feministas. Redactou un amplo programa de reformas sociais. Foi pioneira na protección dos dereitos da infancia e na reivindicación do divorcio. Tamén propuxo cambiar o sistema matrimonial, que na súa opinión debía ser un contrato anual renovable. Tamén impulsou talleres para desempregados e casas para esmoleiros.

Ademais, Olympe de Gouges era partidario do Estado federal, é dicir, dos girondinos. Esta escusa foi suficiente para que Robespierre, Marat e os demais xacobinos librásense daquel molesto escritor burgués, empeñado nos dereitos das mulleres.

Foi detido en agosto de 1793. Conseguiu facerse dous pequenos carteis no cárcere, sacalos dela e conseguir unha gran popularidade na rúa. “Olympe de Gouges no tribunal revolucionario”, dicía un; “Un patriota perseguido” o outro. Foron os seus últimos textos. Foi “xulgado” o 2 de novembro de 1793, sen avogado. E guillotinado ao día seguinte. Naquel momento, quizá lembraba a frase que escribira facía uns meses: “A muller ten dereito a subir ao patíbulo; tamén ten dereito a subir ao estrado”.