Cando MARGARETH abrazounos na porta do comedor, emocionámonos tamén coa delicadeza dunha anciá de Edimburgo que, ademais dunha fermosa comida, adornaban as bandeiras escocesas e unha pequena ikurriña. Pertenciamos á cuadrilla do mondragonés que vivía na súa casa, iso xa era suficiente, pero, ademais, era vasco. Isto redondeaba a situación e a relación.

Era o outono-inverno de 1996 e Braveheart aínda estaba a impactar coa memoria dos escoceses, pero os ingleses non pertencían a outros moitos anglófonos. Os australianos Tom e Scott da nosa casa tamén estaban contentos coa película, tiñan moitos amigos escoceses, e desde aquela xanela de Lothian Road viamos unha película que parecía máis orgullosa que a gran e solitaria bandeira do Castelo de Edimburgo. Nas festas estudantiis/estudantís tamén saían ao noso favor máis dunha vez nos debates entre alumnos vascos e españois.

Pero viviamos a nosa nacionalidade de forma moi diferente e a miúdo sorprendiámonos da colonización cultural que padecían. Ao actuar en Irlanda do Norte tamén afloraban sensacións parecidas, e talvez máis, porque o patriotismo irlandés era moito máis tanxible a causa do conflito. Nós queixabámonos da nosa situación lingüística, mentres que uns mozos escoceses vangloriábanse de que o seu inglés adquiría un aspecto dialéctico.

Escocia está a converterse no norte dos pobos sen Estado a través do referendo de 2014. Móstranos que a independencia non é unha quimera e un concepto obsoleto, senón posible e actual. Cada pobo chegou ao século XXI coas súas propias características e a situación económica avanzada é unha das vantaxes dos escoceses, como pode ser a dos vascos. Ese é o argumento máis poderoso dos escoceses para atraer ás maiorías que aínda están máis aló do independentismo. Aquí tamén se está convertendo nun argumento sólido para fortalecer o nacionalismo. E, ademais, o pp non fará máis que engordar esa sensación a medida que se atrase a adopción de medidas no ámbito da pacificación.Os

POBOS PEQUENOS teñen máis recursos para facer fronte ás crises e, ademais, teñen a oportunidade de vivir mellor, iso é o que cada vez conta máis informes. Os pobos pequenos son os que teñen un maior nivel de vida a nivel mundial: Luxemburgo, Noruega, Dinamarca, Suíza... Estamos lonxe deles, pero quizá máis cerca que de España. Ademais, a crise económica supón unha oportunidade de actuar sobre o modelo de sociedade e desenvolvemento que vivimos na actualidade. É máis, isto é imprescindible. Mirando a Escocia, polo menos desde a vasquidad de aquí, está claro onde hai que pór o ollo e onde non. De face a casa, xa é hora de falar de bases, estratexias e modelos. O obstáculo ou escusa de ETA, desde onde se mire, xa é historia e non pódese perder a oportunidade de falar entre eles de forma construtiva.