Non todas as perdas de memoria son iguais
Empezan con pequenos descoidos. Esquécense das datas e os números de teléfono, vanse de compras e volven a casa sen recoller algúns produtos. Os utensilios habituais en casa colocaranse ou gardarán en lugares inadecuados, como o forno de ferro. E aos poucos a iniciativa vaise perdendo, non entenden o significado do diñeiro, ou non se acordan do que dixeron. Están máis irritados. Coma se estivesen perdidos. O medo aumenta nos seus corazóns. Deixan de falar. Non coñecen aos seus familiares nin aos máis próximos.
A descrición dunha persoa enferma de Alzheimer, cruel e terrible, pode ser a anterior. É unha enfermidade que desenvolve o 10% da poboación maior de 65 anos, polo que é moi importante tela en conta. Pero nesta ocasión, quero mencionar as perdas e os recortes que se producen nas capacidades mentais, sobre todo na memoria, a medida que avanza a idade, deixando de lado o Alzheimer e outras demencias.
A perda de memoria a medida que envellecemos é un proceso absolutamente normal, que debe diferenciarse dos outros tipos de perda que se producen en trastornos neurolóxicos como o Alzheimer ou as demencias da vellez. Pero, como diferenciar a perda normal da memoria das perdas patolóxicas?
Tipos de esquecemento
Non pensar onde deixamos as cousas ou en que día de traballo vivimos, cometer erros cos números... son erros que todo o mundo pode cometer, sobre todo en idades avanzadas. Pero a imposibilidade de realizar actividades até entón habituais e cotiás, como a receita que sempre cociñou, ou a incapacidade de acudir a un lugar frecuentado, si, son erros preocupantes.
Doutra banda, a perda normal de memoria apenas varía co tempo. Con todo, no caso da demencia ou o Alzheimer, a evolución adoita ser progresiva e moi rápida en pouco tempo. Ademais, nas persoas afectadas por demencias é moi común non saber nin onde están, “perderse” na rúa, etc. A enfermidade provoca frecuentes cambios bruscos de humor ou reaccións desmesuradas –enfados ou grandes tristezas– e frecuentes renuncias ás relacións sociais.
Con bos hábitos, mellor memoria
Como di o vello refrán Mens sa in corpore san, para ter a cabeza ben clara é necesario ter un corpo san. Por tanto, para facer fronte a estes esquecementos “normais” que acompañan aos anos é imprescindible, para empezar, ter uns bos hábitos de vida: exercicio físico; dieta sa con múltiples antioxidantes, sobre todo froitas e verduras; tomar a vida con tranquilidade, afastando a tensión; manter afeccións gustosas, facer sudokus ou xogar a cartas...
Tamén convén seguir reforzando e formando a memoria. Para iso basta con memorizar cada día algo novo, aínda que só sexan os titulares do xornal. Tamén axudarache a fortalecer a memoria a infusión de malvas brancas, milhojas ou tomiño.
33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]
2025 amaitu baino lehen Gernikako Estatutuan jasotzen diren eskumen guztiak izatea espero du Jaurlaritzak. Oraindik 25 eskumen falta dira. Transferentzia Batzordea aurreko astean biltzekoa zen baina "agenda arazoak" zirela eta atzeratu zuten.
Azken dantza hau izena du Duplak egin duen aurtengo abestiak eta Senpereko lakuan grabatu zuten bideoklipa. Dantzari, guraso zein umeen artean azaldu ziren Pantxoa eta Peio ere. Bideoklipa laugarrengo saiakeran egin zen.
“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.
Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]
Alemaniako Poliziak asteleheneko gertakariaren arrazoiak "politikoak" zirela baztertu duen arren, 35 urteko Alexander Scheuermann Ring Bund talde neonaziko kide zen. Bi hildako eta hamar zauritu utzi dituen atentatuaren egileak sare sozialetan "gorroto mezuak"... [+]
“Bi pertsona mota daude munduan: euskaldunak, batetik, eta euskaldunak izan nahiko luketenak, bestetik”. Gaztea zela, Mary Kim Laragan-Urangak maiz entzuten omen zuen horrelako zerbait, Idahon (AEBak), hain zuzen. Ameriketan jaio, hazi, hezi eta bizi izandakoak 70... [+]
Martxoaren 8a, Emakumeen Nazioarteko Eguna, munduan zehar milioika emakumeontzat berdintasuna, eskubideak eta justizia eskatzeko borroka eguna da. Hala ere, gerrek, gatazkek eta politika militaristen hazkundeak markatutako testuinguru global batean, inoiz baino premiazkoagoa da... [+]
Geroa Baiko lehendakari eta Nafarroako lehendakariorde izandakoa enpresa bati 2,6 milioi euroko diru-laguntzak ustez modu irregularrean emateagatik zegoen auzipetuta, Davalor auzia deiturikoan. Nafarroako Probintzia Auzitegiak erabaki du auzia behin betiko artxibatzea, legalki... [+]
Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.
Euskal Herriko Bilgune Feministak deituta elkarretaratzea egin dute Hernanin Iratxe Sorzabali elkartasuna adierazi eta "babes osoa" emateko. Inkomunikatuta egon zen uneak berriz ere epailearen aurrean kontatu behar izatea, "bizi izandakoak utzitako ondorioen... [+]
Lantzeko inauteri txikien kalejira ikusle guztien begietara urtero modukoa izan zen. Txatxoak, Zaldiko, Ziripot eta Miel Otxin herriko ostatuko ganbaratik jaitsi eta herritik barna bira egin zuten txistularien laguntzarekin. Askok, ordea, ez zekiten une historiko bat bizitzen... [+]
Errekaldeko Gaztetxearen aurkako huste-agindua heldu da jadanik. Espazioa defendatzera deitu dute bertako kideek.
79. urtean, Vesubio sumendiaren erupzioak errautsez eta arrokaz estali zituen Ponpeia eta Herkulano hiriak eta hango biztanleak. Aurkikuntza arkeologiko ugari egin dira hondakinetan; tartean, 2018an, gorpuzki batzuk aztertu zituzten berriro, eta ikusi zuten gizon baten garuna... [+]
Leporaturikoa ez onarturik, eta sare sozialetako kontuak "lapurtu" zizkiotela erranik, salaketa jarri zuen Arabako campuseko Farmazia Fakultateko irakasleak. Gernikako auzitegiak ondorioztatu du ez dagoela modurik frogatzeko mezu horiek berak idatzitakoak diren ala ez.
Lan baldintzen "prekarietatea" salatzeko kontzentrazioa egin zuten asteartean egunkariaren egoitzaren aurrean. Abenduaren 2tik sindaura greban daude langileak eta mobizlizazioak "areagotzea" erabaki dute orain.