Vostedes dixeron que a política lingüística que está a levar a cabo o Organismo Público da Lingua Vasca (EEP) foi súa.

En primeiro lugar hai que lembrar que é o PAE. Os poderes públicos decidiron en 2005 a creación dun EEP para levar a política lingüística pública en Iparralde, unha estrutura pública que non é nin institucional nin administrativa. Durante décadas a actividade cultural vasca reivindicou a estrutura pública. Todo o que se fixo até entón levouno a euskalgintza.

Un ano despois da súa creación, en 2006, o EEP constituíu o proxecto de política lingüística e os sectores do eúscaro dixeron ao EEP cales eran, ao seu xuízo, as intencións a ter en conta. Nós vimos desde o principio as carencias.

Cales son esas carencias?

Orzamento primeiro. Si vemos o proxecto de política lingüística de 2006 é moi valente, pero desde o principio xa sabiamos que con ese orzamento non se poderían desenvolver todos os proxectos. O proxecto e o orzamento non coinciden.

Que orzamento ten o PAL para este ano?

Aínda non o sabemos. En calquera caso, o PAL non decide canto diñeiro asígnaselle, o que está en mans dos poderes públicos.

Outras carencias?

No Estado francés as linguas territoriais non teñen existencia. Por tanto, a política lingüística non leva só a dar subvencións aos axentes da cultura vasca de dereita e esquerda. Por que dicimos que a política lingüística, baseada na boa vontade, tocou o límite? En 2005 non partimos de cero, pero non fomos moi arriba. Por tanto, cando partes de abaixo é fácil dar pasos a favor do eúscaro, pero se non che deu máis dun momento, é difícil adiantar pola lei. Esa é a segunda carencia, a falta de amparo legal. Por exemplo, as administracións non teñen ningunha obrigación de desenvolver o eúscaro. Nós reivindicamos que o eúscaro sexa oficial en Iparralde.

O PAE está limitado por tanto...

As leis establécense no Parlamento de París e o EEP ten que levar a súa política lingüística de acordo coa lexislación vixente en Francia, e sabemos que non hai nada que dicir en favor das linguas territoriais na lexislación francesa. As linguas territoriais non son oficiais.

Tamén preocúpanche o número de traballadores e traballadoras do PAL.

En 2010, o número de prazas ascendía a 8,5. Sen ter en conta aos técnicos de eúscaro que ten en varios colexios e casas da localidade. Dixeron que a hipótese de 2011-2014 era que houbese un grupo de traballo de doce postos fixos. Desde outubro de 2010 [desde a aprobación do Informe Marco de Actuación] non se incrementou o número de postos de traballo.

Queixádesvos da fráxil relación entre a EEP e a actividade cultural vasca.

O EEP creou un Consello Asesor con axentes do mundo do eúscaro. Criticabamos o percorrido, só reuniámonos dúas veces ao ano e en moitas ocasións non tiñamos ningunha posibilidade de achegar. No informe Marco de Conduta aprobado en 2010, o EEP referíase á concertación permanente entre o mundo do eúscaro e a EEP, polo menos o Consello Asesor reuníase dúas veces ao ano e creábanse grupos temáticos. En 2011, por primeira vez desde 2006, o Consello Asesor de Drogodependencias non se reuniu en ningún momento. Creáronse dous grupos de traballo temáticos, de motivación e sensibilización, e de presenza do eúscaro na vida social, na administración. O primeiro grupo de traballo reuniuse dúas veces o ano pasado e o segundo fíxoo unha vez. Por tanto, a concertación prometida non se cumpriu.

Preguntastes por que?

Non temos información. En calquera estrutura ocorre que hai problemas, que hai traballos que hai que atrasar, pero polo menos teñamos información. Non sempre temos ningunha explicación.

No traballo de incrementar o uso do eúscaro, din que non se notou a intervención da EEP.

O traballo da EEP non se sentiu no uso.

Tamén denunciaron incoherencias.

No Consello de Administración da EEP hai varios membros que deron o visto e prace en 2006 ao proxecto de política lingüística da EEP, incluído o apartado de ensino. Con todo, despois non se dan os medios. Por exemplo, o Estado dá por bo o proxecto de ensino definido pola OPE, pero daquela quen dá os postos de profesor? Non o PAL, o Estado. O Estado debería dar os postos, logo non os dá. Cada ano, nas escolas públicas e privadas non hai suficientes profesores para ensinar eúscaro. O Estado dá por boa a política da EEP, pero cando hai que dar os medios o Estado non o fai. Unha lei lingüística podería establecer isto no ensino.

Como?

Hoxe en día, no Estado francés, o Ministerio de Educación responde á petición dos pais e nais e o que queremos é pasar da petición á oferta. Por exemplo, hai uns anos a comunidade territorial de Córsega tomou unha decisión. Até entón, si querías que o teu fillo estudase corso na escola, tiñas que desmarcalo, é dicir, ir e dicir que querías que o teu fillo estudase corso. Grazas a unha lei votada no colexio, agora é ao revés, si non queres que os teus fillos aprendan corso, entón debes desmarcarse. Agora hai máis alumnos aprendendo a corso. A nós gustaríanos que en todo o Estado francés existise unha lei coas linguas territoriais.

Volvendo ao principio e tendo en conta que o eúscaro non ten amparo legal, mentres tanto, que pode facer o EEP?

O EEP chegou ás súas fronteiras.