Sábese si a manifestación do pasado sábado en Bilbao foi a máis grande que se celebrou en Euskal Herria, pero si unha das máis grandes. Isto non é decisivo, pero sempre será significativo. Nese sentido, sucedeu como se esperaba, pero non vai devolver aos presos a Euskal Herria, pero si demostra con forza a importancia de primeira orde que ten o tema na axenda política vasca.

"Sen amnistía, sen paz" foi un dos berros que durante décadas se lanzaron nas mobilizacións en favor dos presos. Estamos lonxe dunha situación que entende a amnistía, pero a paz está a facerse aos poucos na sociedade vasca, sobre todo desde que ETA anunciou en outubro o cesamento da súa actividade armada. Pero o máis cego tamén ve claro que, sen que os presos volvan a casa, non vai haber normalización política.

Ninguén dúbida de que será un proceso longo e complicado, de que os presos de ETA terán que falar das vítimas que eles mesmos provocaron, da dor que lles causou a súa actuación, da valoración da súa actividade armada, do perdón, da memoria… De todos eses temas quentes deixados pola pegada do conflito, cada un desde a súa posición, logrando unha posición o máis cohesionada posible para abordar unha nova convivencia, pero todo iso no seu contexto máis lóxico: E iso é o que hai que facer, con ese nome ou non, porque é a forma máis eficaz e construtiva de dar saída ao final ordenado de ETA.

MARIANO RAJOY, mentres tanto, segue na súa cuncha. O que fixo cos impostos foi a única excepción e inesperada, e debería servir para disipar os complexos e medos das forzas de esquerdas, que teñen responsabilidades de goberno máis que como modelo. Todo o demais vai favorecer a recesión económica. Xapón quere xogar como na última década, pero cunha taxa de desemprego que cuadriplica a súa. E iso é imposible.

Para saír da crise, Rajoy utilizará dúas ferramentas principais: A gran talla dos orzamentos e a profundización nas novas reformas do mercado laboral, fundamentalmente recortando dereitos dos traballadores e debilitando as súas contratacións e salarios, co obxectivo de impulsar o crecemento económico. E a medida que se faga ese proceso, ademais, os mercados recuperarían a confianza en España e os bancos flexibilizarían o préstamo de maneira indefinida.

Con todo, os economistas de todas as cores anuncian o fracaso das medidas. Desde o inicio da crise das subprimas de Estados Unidos en 2007, os economistas creron que se trataba dunha crise en forma de V que, tras a caída, elevaríase ao mesmo nivel. Unha vez que a crise se estendeu por todo o mundo, a recesión de 2010 mostrou que a crise podía ser en forma de W, con dúas caídas e dúas subidas. Pero 2011 demostrou que probablemente será en forma de L, seguirá varios anos máis abaixo da caída, e cada vez máis expertos coinciden con esta previsión.

A finais de 2011, Joaquín Almunia informou de que a UE achegou entre 2008-2010 un total de 1,6 billóns de euros para reactivar o sistema financeiro. A finais de decembro, o Banco Central Europeo concedeu un préstamo de case 500.000 millóns de euros a 523 bancos para a súa devolución a tres anos e cun interese do 1%. E a finais de febreiro espérase unha nova gran oferta de préstamos por parte do BCE.

Vexamos agora como os bancos poderán destinar ese diñeiro que obtiveron a un interese do 1%. O préstamo interbancario está a un tipo de interese do 4,7%; o Banco Santander vai ofrecer un préstamo hipotecario a 30 anos ao 3,37%; os préstamos a persoas normais están ao 10-11% en España. Si o BBVA investise en novembro do ano pasado a débeda pública española (que se emitiu a un interese do 7% da débeda a 10 anos), a rendibilidade fose do 6%. E si na débeda pública española invístese a 18 meses a finais de decembro, faríao a un interese do 4,22%. É dicir, que o BCE regala aos bancos unha marxe de 3, 4, 5… Isto tendo en conta os produtos máis simples e sen incluír os derivados e similares.

O resultado é grave, non o crecemento económico, non o desemprego e moito menos o benestar dos cidadáns, na Unión Europea o importante segue sendo a consolidación e o fortalecemento do sistema financeiro.