Non vin as películas que mencionastes, por tanto , non estou en condicións de completar a máis mínima graza do cine vasco sen facer algunha Aramburukeria; ía pasar á xeneralidade, para logo ir a un artigo que comezaría coa última película que vin, o sainete de Cayetano de Alba e José Sánchez de Marinaleda, e ao final, o “cine” que tiña que ver cunha alusión ao lanzamento da construción. A arte, e case me asustei coma se tivese que explicar o mundo diante da clase, e tras ler o artigo cun admirable “estou de acordo”, admirable porque estaba ante un anxo que sabía explicar o mundo (non era Felix de Azua), tenteime a un amigo que me levou a unha conversación que non podo transcribir, porque cada vez que comecemos con algo como a arte, cada un entenderíase á opinión do outro e non o somos mil veces.

Non dedicamos moito a dicir que é a arte, como case sempre terminamos falando de publicidade, e pasamos ao cine. Un dos dous, que só tiña que pasar o nadal, escribía Que belo é vivir, unha proba de que para sobrevivir, para ser, o cine non ten que infrinxir nada. "Amelie é unha película?", preguntoume a miña amiga, e a arte non o sabe, pero o cine di que o que necesita é moito público, porque é caro, iso ou subvencións, que por outra banda a causa nacional inspíralle moito. A publicidade volve ser como a de Woody Allen cando roda Vicky Cristina Barcelona. E ao fío da cita de Josu Martínez que recollía Beñat, “cando o celuloide provoca o efecto espello no público, de facto, hai un pobo; coas súas experiencias, emocións e códigos compartidos, envioume algún Scorsese que non perde a oportunidade de equiparar ao “pobo” coa igrexa, dicía, que a igrexa e un cine teñen moitas similitudes, porque a xente se suma á experiencia común á propia. Satisfán a necesidade espiritual que todos temos de ter unha memoria común”. Bo, eu vía os riscos no camiño da autocompracencia, “iso é o teu gusto, unha condición para non perseverar”, e repetinlle a idea de Beñat, que para o cine non é bo someterse á defensa dunha comunidade. “Iso será si as películas son malas, que será malo para esa comunidade, non ao revés”. Eu vexo películas en solitario en casa e o efecto espello prodúceno violetas como as de Downton Abbey, a viúva condesa de Grantham, non a nación, non a igrexa.

O anxo marabilloso acabou insultando a “algúns con moito coidado onde metedes a intelixencia –seguramente máis do que metedes o pene–”, e pareceume inxusto mentres vía Eurovisión na televisión, e non porque non teña o pene, porque el era quen estaba de acordo co cine transgresor! Estaban a emitir desde o Palacio Euskalduna, desafinando aos baixos como sempre, pero todos parecían Isabel Pantoja, unha gran artista ou “tonadilleira española de merda”. Estaba desconcertado, creo que me respondeu “estou de acordo” cando lle dixen ante a reacción do traballador de Loiu, eu gritaríalle a Isabel: “Non volvas cantar Ollos verdes, así!”. Porque ao meu anxo gústalle Conchita Piquer e as esquinas das rúas...