Thomas Jefferson e o cambio climático
Nacemento 1 de xullo de 1776 Thomas Jefferson (1743-1826), un dos pais fundadores de Estados Unidos, principal autor da Declaración de Independencia dese mesmo ano e que máis tarde sería o terceiro presidente do novo país, comezou a recompilar no seu xornal todos os fenómenos atmosféricos e de temperatura do día. Despois calculou as medias mensuais e anuais, recollendo tamén os relatos dos vellos da zona e os gardados pola tradición oral. Cría que o clima estaba a cambiar.
En 1781 expuxo esta preocupación en Notes on the State of Virginia (observacións sobre o estado de Virginia): “O clima está a cambiar de forma notable. Os invernos son moito máis moderados. A neve non adoita nevar tan a miúdo e, cando o fai, déixase caer menos. A miúdo non hai neve nas ladeiras das montañas, a duración máxima é de dúas ou tres días, e raramente, unha semana. Segundo dixéronme os vellos, a neve cubría estas terras durante tres meses ao ano, e os ríos que hoxe apenas se helan conxelábanse cada inverno. Este cambio trouxo grandes altibaixos de temperatura esta primavera e iso vai ser moi prexudicial para a colleita”.
Jefferson consideraba que este cambio era causado polo home, que estaba a desmantelar grandes superficies boscosas para abrir campos de cultivo en Estados Unidos, e cría que iso tiña unha relación directa co cambio climático.
O debate iniciado en 1799 por Thomas Jefferson chegou á recentemente creada Academia das Artes e as Ciencias de Connecticut, onde se extinguiu da man do pai do sistema educativo estadounidense, Noah Webster (1758-1843). Segundo Webster, os datos solicitados por Jefferson non eran exactos e non demostraban nada, xa que as únicas persoas que se atopaban neste país eran recibidas en poucos lugares. Ademais, acusou ao até entón vicepresidente estadounidense, Jefferson, de basear a súa teoría do cambio climático nas supersticiones dos cidadáns. Segundo Webster, os cambios eran moi raros e “microclimáticos”.
Dous anos máis tarde, en 1801, Thomas Jefferson foi nomeado presidente de Estados Unidos e durante oito anos converteuse no xefe da nova potencia. Pero durante 200 anos a teoría sobre o cambio climático tivo unha escasa repercusión, e a tese de Webster impúxose.
Agintari gutxik aitortzen dute publikoki, disimulurik eta konplexurik gabe, multinazional kutsatzaileen alde daudela. Nahiago izaten dute enpresa horien aurpegi berdea babestu, “planetaren alde” lan egiten ari direla harro azpimarratu, eta kutsadura eta marroiz... [+]
Abdullah Öcalan buruzagiak PKKri otsailaren 27an eskatu zion armak uzteko. Taldeak egin duen adierazpenean babes osoa agertu dio buruzagiari eta Öcalanek eskatutakoa betetzeko konpromisoa adierazi du.
.jpg)
Hala iragarri du Keir Starmer Erresuma Batuko lehen ministroak Londresen eginiko goi bileran. Etxe Zurian Trumpek Zelenskiren aurka egin ostean, izandako eztabaidaren aurrean, Europako buruzagiek babesa adierazi diote Ukrainako presidenteari.
Elizak 23 kasu ditu onarturik Nafarroa Garaian. Haiek "ekonomikoki, psikologikoki eta espiritualki laguntzeko" konpromisoa adierazi du Iruñeko artzapezpikuak.
Karbankulu pomelatua "garai batean gure bizilagun Francisco Casanova hil zutenen ideiak babesten dituztenek erabilitako ikurra" dela, adierazi du Noelia Guerra UPNko Castejoneko alkateak, eta sinbolo "ez ofizialak" udalaren espazioetan erabiltzea... [+]
Mendizale batek asteburuan ikusi du animalia Lapurdiko Azkaine herrian, eta otsoa dela baieztatu du Pirinio Atlantikoetako Prefeturak. ELB lurraldean "harraparien presentziaren kontra" agertu da.
Elkarretaratzea egin zuen Aiaraldeko Mendiak Bizirik plataformak atzo Laudioko Lamuza plazan, Mugagabe Trail Lasterketaren testuinguruan.
EH Bilduk sustatuta, Hondarribiako udalak euskara sustatzeko diru-laguntzetan aldaketak egin eta laguntza-lerro berri bat sortu du. Horri esker, erabat doakoak izango dira euskalduntze ikastaroak, besteak beste.
Martxoak 3ko sarraskiaren 49. urteurrena beteko da astelehenean. Grebetan eta asanblada irekietan oinarritutako hilabetetako borroka gero eta eraginkorragoa zenez, odoletan itotzea erabaki zuten garaiko botereek, Trantsizioaren hastapenetan. Martxoak 3 elkartea orduan... [+]
1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Leihatila honetan behin baino gehiagotan azaldu ditugu Ama Naturaren engainuak bere izakiak babestearren. Batzuetan, erle edo liztor itxura zuten euliak ekarri ditugu, beste batzuetan inongo arriskurik ez duten arrisku-kolorazioko intsektuak ere bai (kolorazio aposematikoa... [+]
Nori ez zaio gustatzen ahuakatea? Ia denok atsegin dugu fruitu berri hori, di-da amaren batean etxekotu zitzaigun. Zenbat urte da ba dendaero ikusten hasi garela? Gure mahaietara iritsi aurretik, historia luzea du.