Que a vacinación masiva das nosas fillas é aceptable? Esta é a pregunta que expoñen dous artigos publicados pola xornalista Ainara Arratibel no diario Berria. Arratibel referiuse á vacina do cancro de pescozo de útero. No primeiro, “A enfermidade da filla está relacionada coa vacina”, relatou o caso da filla de 12 anos Ixone Suárez, de Oiartzun (Gipuzkoa), que desde a súa vacinación sufriu mareos, dor de cabeza, problemas respiratorios, ansiedade no peito e febre alta.

Na segunda, titulada “Vacina que segue en conflito” e “Os médicos non nos demostraron que non sexa pola vacina”, con dúas páxinas do xornal, identificou aos sospeitosos, as vacinas Cervarix e Gardasil, e recolleu as vivencias doutros dous afectados, o navarro Karmentxu Oraa e a biscaíña Nagore Campos. Xunto a eles, as opinións cualificadas de dous médicos: Mikel Gorostidi, xinecólogo no Hospital Donostia, é partidario desas vacinas e ao contrario, Koldo Martínez, coñecido médico iruinseme, é o encargado de polas en marcha.

En Euskal Herria non se fixo o debate sobre esta curiosa vacúa, polémica desde hai tempo en Europa e en Estados Unidos. O pasado mes de agosto abriuse en Bélxica unha iniciativa popular contra a intención das autoridades belgas de ofrecer esta vacina de forma gratuíta a todas as nenas escolarizadas. Entre outros argumentos, no documento de Initiative Citoyenne dise que en Estados Unidos a Gardasil e Cervarix atribúenselles 22.194 danos colaterais e 97 mortes.

Nada como que un estea enfermo é para darse conta de que os alarmismos baratos non producen máis que dano. Pero tamén é certo que as multinacionais farmacéuticas ocultan información sobre os medicamentos que se consomen de forma masiva pagados con diñeiro público. Sen ir máis lonxe, a multinacional Merck, que vende Gardasil, vendeu durante moito tempo o famoso antiinflamatorio Vioxx, ata que foi prohibido, pero moitos expertos antes da prohibición xa estaban a levantar a alarma polos seus graves danos.

Si pregúntase pola vacina contra o virus do papiloma humano (VPH) na Wikipedia en inglés, só atopará información oficial e noutras entradas a sección controversy (discusión) tan ilustrativa levarache a un debate xeral contra os simples. Na Wikipedia francesa tampouco isto; no Hexágono, o organismo oficial de médicos vixía a ortodoxia con rigor. Afortunadamente, obterás máis información na Wikipedia en castelán. Seguramente en 2007, xusto antes de que esta vacina comezase a estenderse en España, xa que o catedrático Carlos Álvarez-Dardet publicou no diario O País este artigo ilustrativo con media ducia de personalidades: Razóns para non decidir con présas.

Un cancro, 8 millóns de euros

Álvarez-Dardet escribiu en 2007 sobre os custos da ampliación masiva de Gardasil e Cervalix: “Para empezar a previr os primeiros cancros do pescozo de Utero, dentro de polo menos 30 anos, o sistema sanitario español contará con 4.000 millóns de euros gastados. Por tanto, evitar un só destes canceres vaise a dar ao sistema 8 millóns de euros, sen aforrar un euro nas citologías e tratamentos que hoxe se utilizan para a detección precoz, xa que aos vacinados tamén se lles recomenda seguir realizando estas probas”.

Con todo, á marxe do sobrecusto –e si hai 8 millóns de euros en exceso–, Álvarez-Dardet e os colegs presentaron un argumento aínda máis duro: non hai evidencia científica da súa eficacia. Neste artigo apareceron sintetizados os principais argumentos en contra que catro anos máis tarde seguen debatendo. As vacinas non son eficaces contra todos os ataques dos virus que queren loitar. As multinacionais realizaron probas clínicas demasiado breves. O prazo que transcorre entre a vacinación e a aparición dos posibles cancers é tan longo que aínda non está claro si teranse que pór máis vacinas. Etc.

Con todo, a vacina contra o cancro seguiu o seu camiño. Dise, dise, non é así. A vacina é contraria a devandito virus. Dado que o virus é un dos axentes causantes deste cancro, o medio de propagalo é o das relacións sexuais, adminístrase ás nenas a vacina para que estes posibles virus non lles causen cancro moitos anos máis tarde. Unha xustificación un pouco travesa, a verdade.
Ademais, aínda que as probas clínicas realizáronse con mulleres novas que superaron a adolescencia, a idade de vacinación foise reducindo aos 12 anos e ao nove anos nalgúns lugares. E agora, ao parecer, tamén se está expondo a posibilidade de estendela aos nenos. Si os críticos de hai cinco anos eran alarmistas? Sobrara o debate e a moratoria que se pedían entón?

Tal e como se escoitaron as primeiras queixas en Euskal Herria, en Europa non se calaron durante estes anos. Os movementos producíronse en Bélxica en agosto de 2011. No sitio de Initiative Citoyenne pódense ler e escoitar as súas peticións en francés. Pero o tema foi tratado moito antes polo centro francés Pharmacritique e pola revista alemá Arznei-Telegram.

Pharmacritique deu a coñecer en 2009 que en setembro dese mesmo ano unha nena falecera en Inglaterra por mor da vacina. A noticia do The Times dicía que en Gran Bretaña notificáronse oficialmente até ese momento 4.657 danos colaterais, principalmente reaccións alérxicas, mareos e náuseas, tras a toma de Cervarix. A vacina tamén era sospeitosa nun caso de síndrome de Guillain Barré, ocorrido no ano 2007.

A vacina Cervarix é sospeitosa da morte doutra muller austríaca. Un máis en Alemaña. En Escocia, o diario The Scotsman explicou que máis de 150 nenas sufriron desmaios, tres delas graves, destacando o caso dun menor de 13 anos, cuxa nai tivo que deixar o seu traballo para atender á súa filla, a quen causou fatígaa de non poder levantarse da cama.

Un ano antes, en 2008, Arznei-Telegram constatou que os produtores de Gardasil e Cervarix ocultaban información relevante e que os danos colaterais eran moito máis elevados e arroibados, dores de cabeza, mialgias, artalgias, malestar intestinal, febre... entre os que había algúns danos máis graves e crónicos. Ao final, a pregunta principal é: a efectividade real da vacina xustifica a asunción destes riscos?