É a hora de Mariano Rajoy. Paradoxalmente, o novo presidente de España tiña a hora, e a era, hai oito anos. Os atentados do 11 de marzo de 2004 en Madrid romperon a hexemonía do pp durante oito anos. Mentres tanto, José Luís Rodríguez Zapatero, sorprendido pola xefatura do Goberno español, foise coa cabeza gacha. En caso de ser así, Zapatero perdeu moi pouco a votación no Congreso dos Deputados de España. E iso, tendo en conta a crise financeira e económica dos últimos tres anos, é un paradoxo.

O Partido Popular volve á Moncloa da man de Mariano Rajoy, mentres que o PSOE volve á oposición con Alfredo Pérez Rubalcaba á cabeza. O que fose ministro con Felipe González, Rubalcaba, cultivou os peores resultados do seu partido, que saíu vencedor en 1982. O PSOE gañou entón por maioría absoluta. O pp ten a día de hoxe a maioría absoluta, a máis absoluta da historia. Bastáballe con 176 deputados, pero conta con 186. 32 máis que na anterior lexislatura. O PSOE, pola súa banda, ten 59 deputados menos que na anterior lexislatura: Obtivo 110 asentos.

Tentacións da maioría absoluta

Rajoy asumiu todo o poder político e a crise económica deulle a oportunidade. Con todo, a xestión da maioría absoluta é unha espada ominosa que leva o risco de caer na tentación de resolver en por si políticas que requiren situacións económicas graves. A crise é global ou mundial, e non parece que Rajoy vaia pór en dúbida o que prometen os mercados de débeda. Ademais da crise económica, é tan tentador como perigoso que o pp só leve a cabo as reformas que vai levar a cabo na administración do Estado. De feito, non é para unha lexislatura, senón para unha longa. Así, a pesar da maioría absoluta, Rajoy deberá contar coa oposición. A oposición actual non é tan monolítica como até agora, é dicir, a oposición é máis que o PSOE, é máis plural.

O dualismo entre o PSOE e o pp que se estableceu nas décadas pasadas ha introducido a novos actores na sociedade. A oposición é máis diversa e fragmentada. A coalición EU-LV, a nova marca da esquerda ecoloxista en España, recupera a representación de EU, liderada no pasado polo PCE. Obtivo once deputados, nove máis que EU, liderada por Gaspar Llamazares, na anterior lexislatura. Cayo Lara é a nova cara do ecoloxismo de esquerdas. Outro exemplo é o da formación de Rosa Díez, que liderou a oposición. UPyD pasou de ser un deputado a cinco.

A esquerda española é máis plural e as forzas periféricas nacionalistas, especialmente en Cataluña e o País Vasco, son aínda máis fortes. CIU conseguiu dezaseis deputados, seis máis que hai catro anos. Amaiur, a nova marca da esquerda soberanista vasca, fíxose con sete escanos. A coalición superou as mellores previsións e o número de deputados que tivo a esquerda abertzale na súa historia. O PNV obtivo cinco deputados, un menos que na anterior lexislatura, mentres que o PSE-EE logrou sete. Con todo, incrementouse en número de votos. A sorpresa máis importante deuna Geroa Bai, liderada por Uxue Barkos, no Bizkaia Area. Volverá ocupar o escano que ocupou durante oito anos no Congreso dos Deputados de Madrid. O nacionalismo vasco terá nos próximos catro anos a representación máis ampla da historia.

ERC de Cataluña mantén o número de deputados, con tres. Con todo, perdeu máis de 40.000 votos dos que conseguiu hai catro anos. A evolución de ERC pode ser analizada de face á futura liña de traballo que deben seguir os soberanistas vascos de esquerda. Pola súa banda, o BNG e CC, a forza política galega e canaria, mantiveron dous escanos, pero perderon un importante número de votos: Ambos superan os 30.000 euros. Compromís-Qk e a FACE do ex ministro do pp, Francisco Álvarez Cascos, completan os escanos do Congreso dos Deputados, cun escano cada un.

Crise económica e marco político

As enquisas previas ás eleccións xa acertaran de cheo nos prognósticos dos resultados do pp e o PSOE. É máis, déronse os datos máis polarizados que se podían dar no Estado. É dicir, a sociología populista española adheriuse fielmente ao pp de Mariano Rajoy. Así mesmo, a derrota sufrida polo PSOE confirma que o momento do voto útil dos votantes españois é unha oportunidade pasada. Hai varias preguntas: Vanse a dar solucións aos problemas tanto económicos como estruturais do Estado español –a loita contra a crise e o cambio de modelo do Estado das Autonomías– en función das relacións políticas vixentes? O pp xestiona o Goberno do Estado por maioría absoluta? Por todo iso, e cando se abren novas oportunidades para a resolución do conflito histórico político no País Vasco.

As relacións das forzas políticas han cambiado tanto no Estado como en Hego Euskal Herria. Pero as formas de abrir o camiño que van percorrer PNV e Amaiur aínda non se aclararon. Por exemplo, se teñen intención ou interese por chegar a acordos. O presidente do Goberno español, Mariano Rajoy, non se presentou como José María Aznar. O novo inquilino da Moncloa, ao saber que ía ser presidente, dixo: "Ninguén ten que sentirse preocupado. Os únicos inimigos son o paro, o déficit e a débeda”. Rajoy dixo "inimigos". Con todo, hai un espectáculo no que serán os seus inimigos ou os seus simples rivais. En calquera caso, Rajoy parece que os seus maiores inimigos son os que ten no seu partido. Os catro anos que adoita durar a lexislatura dannos o balance da evolución política de España e Hego Euskal Herria.