A iniciativa de reforma da Lei do Consumidor posta en marcha polo Parlamento Vasco confírmaa, desgraciadamente, no número 76 da revista Bat Soziolinguistika. núm.) a reflexión que sacabamos. É dicir, que hai dúas formas principais de recoñecer e entender o eúscaro (Frame Reivindicator e Frame Herabe), que ambas son opostas e que a segunda se está comendo o sitio á primeira. Como consecuencia deste cambio parlamentario, os vascos non teremos que ser atendidos en eúscaro nos grandes almacéns. É dicir, é un paso máis de Frame Tímida, para anular ese paso a favor do eúscaro de Frame Reivindicativo. Choque de trens do eúscaro.

O que hai basicamente é que unha desas dúas formas (frame) de detectar e entender o eúscaro, é tratar de destruír ás outras. Este é o xogo habitual entre calquera rival e, en moitas ocasións, o que os propios protagonistas levan á destrución.

Que facer para saír deste apuro? Hoxe en día é imposible que o Frame Reivindicativo dos vascófilos enfróntese a esoutro punto de vista. Ademais, aínda que fose posible por un momento, o futuro do eúscaro non se podería construír sobre ese xogo dos adversarios. Este fondo é inestable, é dicir, segundo a correlación de forzas dos centros de poder, a aplicación e a desactivación da política e a planificación lingüística sucederíase, unha e outra vez. Iso non é o fondo sólido que necesita o eúscaro para garantir un futuro digno. Con estas condicións de xogo, levamos o eúscaro ao canellón.

Consciente da situación actual, non vexo máis que unha solución: crear unha nova perspectiva (frame) para detectar e entender o eúscaro que será compartido por unha ampla maioría. Unha condición para poder avanzar por ese camiño sería que unha ampla maioría desexase garantir o futuro do eúscaro, de verdade e de dor.

Os pasos a seguir serían os seguintes:

a) negociar e acordar as políticas lingüísticas imprescindibles; b) levar a cabo
unha valoración sincera dos resultados desas
políticas; c) deseñar e implantar medidas correctoras en función de devandita avaliación.

A verdade é que esa formulación non é fácil de levar a cabo. Pero a clave non é a dificultade, senón a vontade. A vontade de sobrevivir, porque si non se mantén a opción, pódesenos caer nunha situación conflitiva de escuro final.

Ademais, a solución proposta ten un precedente histórico, o de Finlandia, na revista Bat Soziolinguistika Bat de Jose Luís Alvarez Enparantza Txillardegi (número 30). núm.) Tal e como contou: Naquel “Norte avanzado e pacífico, nos últimos cen anos, produciuse a dura loita lingüística” e a “guerra civil de cinco meses” (1918). Este conflito foi entre os falantes do sueco e o suomi (ou finlandés). Como enfocaron a situación? Non é necesario sabelo con exactitude, xa que as diferenzas entre as situacións de aquí e de aquí e daquel momento e as de hoxe en día son grandes. O que sabemos é que estas dúas linguas declaráronas oficiais e estableceron dereitos e medidas en función das proporcións de falantes de cada lugar. Ademais, co paso dos anos, estas medidas foron capaces de adaptarse ás novas situacións. Non hai dúbida de que o primeiro paso que se daría para chegar a iso sería o de reflexionar, negociar e acordar a situación. Todo iso é posible tamén nós, a condición de que as ganas duns e outros sexan reais para garantir o futuro do eúscaro.