“A mera existencia é o éxito”. Así o afirma Koldo Almandoz, coordinador da revista The Balde, e ese éxito prolongouse durante toda unha década. O número 60 da revista publicarase en decembro e con el, The Bald cumprirá dez anos. Publícase en eúscaro e inglés cada dous meses e, como o seu propio nome indica, pódese adquirir de forma gratuíta. Almandoz recoñeceu que a proposta inicial era utópica, pero “nunca vimos a revista como un negocio, é a nosa afección, e iso permitiunos seguir traballando. Si nalgún número inseríusenos pouca publicidade, por exemplo, isto non condicionou o proxecto”.

Durante unha década The Balde estivo ofrecendo arte de forma “popular”, desde a arquitectura até a fotografía ou a ilustración. “Os temas que traballamos ofrecíanse moitas veces de forma elitista noutras revistas”, polo que optaron por repartir a revista de forma gratuíta para que a cultura chegue ao maior número de xente posible. Con esta filosofía publicouse en decembro de 2001 o primeiro número da publicación, da man de varias persoas procedentes do fanzine Naparheid. “Queriamos dar continuidade ás nosas afeccións e decidimos facer unha revista cos temas que nos gustaban”, lembrou Almandoz. Tamén acababan de fundar a empresa de comunicación e grafismo Eragin, que lles permitía desenvolver algunha publicación.

Imaxes, marca de estilo

Nos seus inicios, os temas culturais comezaron a traballar nunha “liña máis oficial e habitual”, pero aos poucos a revista foi desenvolvendo a súa propia traxectoria e personalidade. “Empezamos a recompilar un libro que lemos, unha exposición que vimos ou outros temas que se nos ocorrían”. O equipo compaxinou a procura coas afeccións e a participación dos colaboradores foi fundamental: Fotógrafos vascos e internacionais, ilustradores, escritores, arquitectos… The Bald recolle obras de creadores de todo tipo de ámbitos, ás veces convidando aos artistas a participar na revista, noutras ocasións a recoller propostas de artistas, que segundo Almandoz é unha praza para os artistas. “Grazas á revista podemos ver os traballos creativos que se están levando a cabo tanto dentro como fóra de casa; chegamos a lugares onde non chegariamos sós con eses colaboradores improvisados”.

En canto aos colaboradores estranxeiros, Almandoz cre que o bilingüismo de The Bale abriulles as portas, ao mesmo tempo que lles ofreceu a posibilidade de achegarse ao mundo do castelán. “Nós sabemos cal é o noso idioma e o idioma que queriamos utilizar para saír ao exterior: inglés”. Di que o público potencial da revista é “todo o mundo ”, e que ese bilingüismo fai que colaboradores de Francia ou Inglaterra convertéronse en habituais da revista, despois de Euskal Herria.

Pero The Bald dá tanta ou máis importancia á imaxe como á linguaxe escrita. “Tiñamos claro que destacariamos o campo da imaxe ou o grafismo”, di Almandoz. A imaxe convértese con frecuencia no núcleo da revista, e non nun mero apoio: “Porque cremos que o grafismo pode ser contido”. Con todo, non resta importancia ao escrito, xa que nos textos ofrécense pinceladas sobre os temas, como unha muleta de profundización. “Pomos un pouco de información sobre a exposición que hai nun museo, por exemplo. E se o lector quixese profundar, ten outras vías para facelo”.

The Bald ofrece unha gran oportunidade de experimentación. Os deseñadores traballan segundo o texto e viceversa. Se os coordinadores pensan que unha ilustración ou unha fotografía pode suxerir algo a algún escritor, proponlle que faga algo. “Gústanos moito facer este xogo, porque publicar cada dous meses dános a oportunidade”. Isto fai que cada páxina sexa diferente, xa que o deseño varía dunha páxina a outra. “Non hai uniformidade, é moi caótico. Traballamos con moitos deseñadores e creo que conseguimos transformar ese caos nun estilo. O noso selo converteuse nun estilo anárquico”.

A revista colócase na rúa a cambio de bicos, grazas ao esforzo dos coordinadores. “De contido, The Balde é unha revista dedicada á imaxinación, pero tamén para pór a revista gratis na rúa, quixemos ser imaxinativos desde o principio” di Almandoz. A revista finánciase a través das subscricións e a publicidade, non inventaron nada novo, pero si ofrecen publicidade de dúas maneiras. Por unha banda os anuncios que van polas páxinas e por outro os módulos de anuncios dos puntos de distribución. Estes últimos son “colaboradores e parte do proxecto” e por iso, ademais do anuncio, pon a revista a disposición dos lectores no seu local. Desta forma, teñen menos gastos na repartición.

Promovendo a participación na web

Son partidarios do cambio e están a desenvolver novos proxectos en The Bald, polo que hai tempo que apostaron non só pola revista en papel, senón tamén pola páxina web www.thebalde.net. Os 59 números publicados até o momento están dispoñibles, dando un paso máis aló na gratuidade. E como é unha revista que se publica cada dous meses, aproveitan para renovar todos os días o soporte da rede, “porque nos quedan fose moitas cousas para o soporte en papel”.

De todos os xeitos, o proxecto máis destacado da edición en rede de The Bale é a sección Arteziak, que se atopa en proceso beta. Nela, todo aquel que o desexe pode mostrar o seu traballo, utilizando a web como escaparate. Detrás deste proxecto atópase a mesma filosofía que ten a revista: “Á xente hai que ensinarlle as cousas, pero tamén hai que deixarlle facer as cousas á súa maneira, non darlle todo masticado, porque hoxe vivimos nunha cultura prefabricada e masticada”, explicou Almandoz. O maior encanto da sección Arteziak baséase no descubrimento de cousas novas, tanto que moitas das obras pasaron da rede ao soporte papel. “Existe unha interacción entre ambos, na medida en que forman parte do mesmo proxecto”.

Non son partidarios de facer celebracións relacionadas coas datas e os membros de The Bale teñen a mirada posta no futuro. “Impulsaremos o proxecto Arteziak e seguiremos desenvolvendo para que a xente participe”.