Que é un bo adestrador?

Cóctel entre o coñecemento, a psicoloxía e o instinto. Ademais de coñecer as reviravoltas do xogo, as variacións da estratexia, as fluctuaciones do equipo e os efectos da contorna, un bo adestrador non ten máis remedio que estar atento aos novos conceptos e tecnoloxías se quere incorporar parámetros progresistas á súa filosofía. No noso caso, estar quieto é retroceder. Ademais de estar vestido, o bo adestrador ten que ser un bo psicólogo. É imprescindible dominar a psicoloxía tanto de cada un como do grupo, buscando constantemente formas de influír na dirección elixida. O coñecemento e a psicoloxía son os que se poden aprender, os que se escriben nos libros, e logo hai un sentido do talento nas veas duns adestradores moi bos. Teñen un feeling especial, a capacidade de tomar unha decisión exacta e acertada en todo momento, o don de predicir a sorpresa máis sorprendente. A min axúdame moito o meu vello xogador. Tiven moi bos adestradores, sempre tiven un ollo no futuro e sempre tentei analizar e lembrar a forma de bailar os cabos de cada un deles. Grazas a iso, cando empecei a adestrar, cargábame a mochila.

Para a xente, a carga é tomar decisións importantes en todo momento. Para un xogador de elite, en cambio, pode ser a gran virtude.

A capacidade de tomar boas decisións fai que un xogador sexa bo, bo, excelente ou malo. Non é unha mera capacidade física, altura, elasticidade do salto ou mecánica de tiro. O baloncesto é o cerebro, a personalidade. Antes de empezar a facer nada, tes que medir si cada xogador pode facer fronte a dez meses de esixencia e presión, si é capaz de coidar a súa vida e a súa saúde por encima de todo, se os pequenos problemas da súa vida cotiá van afundir o seu rendemento... Todos os días temos que traballar para ser mellores persoas, porque nos converteremos en mellores persoas. Sempre dixen que os xogadores que se converten en claves nos meus esquemas son capaces de sacar á familia adiante, porque saben decidir, porque cando caen levántanse, porque non teñen medo de aprender e adaptarse a calquera situación. Por iso digo que o baloncesto é moito máis que a canastra.

Non será fácil xestionar un vestiario cheo de asteriscos.

Honradez, honestidade e honradez. Non hai máis. Se a honestidade che pide que che choquen coa estrela máis grandiosa do grupo, non te podes engurrar, tes que enfrontarche. Se o resplandor da estrela cégache, perderás a túa credibilidade no vestiario, toda a túa forza, e iso é o peor que che pode pasar. Os xogadores non son parvos, xa saben cal é a peza do puzzle, a que nivel da escaleira está cada un, e si non es capaz de reprochar ao que está máis alto o que lle atribúes ao que está máis humilde, fixéchelo. Os xogadores queren que o adestrador sexa o líder e teñen por traizón que o que ten o bastón de mando non mande. Esta responsabilidade só pode ser atendida con honestidade. Ir ao txoko sempre é duro, non porque teñas unha estrela enfronte, senón porque vas chocar cunha persoa. Por iso, co equipo delimitamos claramente o terreo de xogo, e todos sabemos cales son as liñas vermellas que en ningún caso pódense superar. O egoísmo, a personalidade conflitiva ou a ambición dunha estrela non xustifican nada. Non pode haber ninguén por encima do grupo.

Como se forma un conxunto homoxéneo con persoas de diferentes nacionalidades, relixións, linguas, culturas e costumes?

É como crear un fermoso cadro con distintas cores. O éxito radica no acerto de combinar cores. O adestrador ten moito de pintor. Cando empezos a construír o grupo debes ter en conta a integridade do cadro. Non se trata dun organizador de xogo, só buscas unha á-pivote ou un pivote, senón que hai outros elementos que deciden a fichaxe. Iniciamos unha investigación exhaustiva sobre o xogador. De onde vén, de que escola de baloncesto é, da súa situación familiar, do seu estilo de vida, dos seus problemas en equipos pasados, de que perfil psicolóxico ten… Analizamos todo e non, porque para min é moito máis efectivo fichar a un xogador comprometido con menos talento que a un desequilibrante con máis talento. Se ten unha personalidade fácil, é moi competitivo e está disposto a sacrificarse para o equipo, pódelle sacar ouro. O outro che desmayará máis que o corvo da torre da igrexa.

Como crear un grupo con identidade propia cando este componse de “habitantes do mundo”?

As persoas non somos unha orixe, senón un sentimento. A cultura que cada un trae é unha base única para abrirse ao mundo e non podes renunciar a adaptarnos onde esteas. Non podes vivir como na túa terra natal, esteas onde esteas. Quen así vive deixa moitos tesouros no camiño, tanto como persoa como como xogador. Os xogadores máis exitosos non sempre son os máis talentosos, senón os mellor integrados. Non é o mesmo ser xogador de Bilbao que de Málaga ou de Moscova. Entre os nosos valores está o de ser un club amigable, familiar e con moita implicación. Isto permítenos ter un vestiario moi forte con moita personalidade, ter unha gran relación entre xogadores, e así poder resolver os problemas moito máis facilmente que nun vestiario morto ou conflitivo. Temos claro que todos somos parte dos problemas e das solucións, non temos medo a dicir a verdade á cara, e iso non ten prezo. Claro que sería bonito ter máis xogadores locais, pero non podemos queixarnos. A cada xogador que trouxemos deixámoslle claro cal é a nosa mentalidade, a nosa filosofía, a maneira de facer as cousas, e fixémoslle respirar en todo momento o sentimento de orgullo desta cidade. Iso gañáchelo desde que o levas á pista. Cando o afeccionado ve a un xogador dando voltas polo solo e sumándose aos seus valores, dálle igual si é de Santutxu ou de Chicago.

Que feixes cando un equipo ficha e chega a unha nova cidade?

Abro os ollos e os oídos e trato de procesar toda a información posible. Paréceme imprescindible que a xente do club mostre o seu funcionamento, a súa cidade, a súa cultura, os seus códigos, o seu estilo de vida… e unha vez resoltos os trámites básicos para integrarme, gústame tecer relacións. As cidades nas que estiven até agora vinas primeiro a través dos ollos dos meus amigos, e esas visitas dinme moito sobre os ollos dos meus amigos. É curioso, coñeces a cidade grazas ao teu amigo e á túa cidade grazas ao teu amigo. Estiven en moitos países, atopeime con diferentes mentalidades e diría que a miña capacidade para integrarme nesas mentalidades sen renunciar aos meus valores é unha das miñas virtudes principais. Por tanto, paréceme urxente superar canto antes o obstáculo da linguaxe. Un par de meses despois de fichar pola Valencia, pasaba as roldas de prensa e as entrevistas en castelán. Con todos os meus defectos e angustias preferín saltar ao pozo, porque a linguaxe é o camiño máis curto para chegar á xente. Todo adestrador debería dominar o idioma que máis se fala na cidade onde traballa. O descoñecemento do idioma íllache, e o illamento implica unha perda nun mundo tan mediático como o noso. Ademais, que sentido ten a teoría da integración que reivindiquei antes se non sabes a lingua? O noso traballo baséase na relación, e a relación é como a economía, a menos intermediarios, tanto mellor!

O coñecemento do idioma contribuirá enormemente ao control da contorna e a prensa.

Os medios de comunicación non son máis que canles para facer chegar as súas mensaxes á contorna e ti decides que e como transmitilos. É un traballo arduo, pero hai que coidalo moito, porque pode pasar calquera cousa desde que non es propietario da túa mensaxe. É posible que as expectativas se esaxeren, que o raposo entre no galiñeiro, que se xere un ambiente que non conveña ao grupo... O impacto social é unha besta insaciable que en calquera momento pode converterse en monstro. Tal e como o adestrador ten que transmitir na cancha aos xogadores, fóra da cancha, ten que transmitir un sentimento á sociedade. O adestrador é o portavoz do equipo, capitán do barco, e non se pode equivocar. A prensa pode arroxarlle á rúa, pero non hai que temelo, porque iso non é culpa da prensa, senón un síntoma dunha dirección débil. Nun momento crítico, a prensa liberará aos cans do pescozo da dirección. Algunhas directivas lanzarán ao adestrador para liberar aos cans, outras pelexarán e desesperarán, e as fortes direccións terminarán agarrando e acariñando aos cans. Está claro que o máis fácil é botar ao adestrador, pero a dirección nunca debería esquecelo, que o que se somete á presión da prensa e unha vez ao adestrador vai ser débil durante moito tempo, que a prensa estará a pisar durante moito tempo.

O vestiario tamén pode quedar co adestrador baixo os pés?

Por suposto. O adestrador ten que mirar aos xogadores á cara, pero polo si ou polo non, sempre ten que ter un ollo para que non lle craven un coitelo nas costas. Pero iso tamén depende da forza da dirección. Nas entrañas da eliminatoria de todo adestrador hai unha resposta á pregunta “quen manda?”. Se o club non protexe ao adestrador, o vestiario sente, e aí, estás morto, o teu despedimento non é máis que cuestión de tempo. Iso é o que me pasou a min en Valencia. A dirección non se opuxo ás miñas decisións, deixáronme só no medio do deserto e, como empezaba a notar, botáronme dun puntapié. Non hai volta. As fracturas son dolorosas, pero hai que vivilas de forma natural. Á fin e ao cabo, se as diferenzas son tan profundas como o abismo, para que seguir?

A crise golpeou ao baloncesto como espello da sociedade?

O da NBA era algo que tiña que suceder. En Estados Unidos, o baloncesto non é un deporte, non é un espectáculo, é un sector económico. A NBA é unha empresa onde os patróns, antes de nada, miran os números. Na Idade de Ouro, os xogadores negociaron convenios de ouro, alcanzando unha fortuna e dereitos superiores aos que, probablemente, merecían. Agora o soufflé foi despedido e todo será de terra, a menos que se revisen eses tratados de ouro. Na miña opinión, con todo, a crise debería ser considerada máis que como unha ameaza. Este é o momento de construír un proxecto sólido e sentar as bases que conveñen a todos no futuro. Un produto tan caro cae como a choiva de arriba a abaixo e o que queira ser duradeiro ten que traballar de abaixo a arriba. Quizá iso salvounos en Europa. Aquí a crise tampouco perdoou, pero nesta ocasión diría que temos unha liga máis forte que nunca, que os equipos se reforzaron máis que nunca.

Falando de crise, como vive un grego o que vive o seu pobo?

É terriblemente duro, doloroso, difícil. Ferida adulterada que non se pode coser. O que perdemos con esta crise non é só credibilidade económica, senón orgullo. A xente grega é unha xente moi orgullosa que atopou a forza e a coraxe para avanzar por encima de todos os obstáculos e de todas as crises. Esta vez, con todo, sinto á xente desfallecer, sen poder soñar o porvir, con pouca paixón pola procura da luz despois do túnel. Ninguén sabe como imos saír deste buraco negro, pero todos sabemos que hipotecamos o futuro dos nosos fillos e netos, e vivir con esa carga é moi difícil. Cando falamos de crise sempre falamos do aspecto económico, pero nesta ocasión o factor psicolóxico é aínda máis grave. Este abatemento anímico colectivo é o primeiro na historia moderna de Grecia, e non sei si non pagaremos máis caro que o fracaso económico