O seis e media da mañá, levantarse da cama, coller o coche e chegar a Hondarribia. Non podía imaxinar o que me reservaría aquela viaxe ao século XV. Estivera naquel pobo, outro día vestido con toda normalidade. Ía chegar aos soportais, preguntando á xente, cando vin que me abría o paso. En canto saltei á beirarrúa púxenme a asustarme, non podía ver a rúa, os plásticos negros que sostiñan as miñas mans cubríano todo. A beirarrúa estaba chea de mulleres que gritaban, caras enfurecidas por todas as partes, e eu estaba alí no medio e avanzando. Aquelas mulleres miráronme e vin caras de repugnancia. Un deles gritoume: “Que fai isto aquí! Non nos faltaba máis!”. Ao ouvir isto, e si tratásese dunha coraxe estéril, pasei por baixo dos plásticos negros, aparecendo no centro da estrada.

O que vin na estrada non me acougou: un desfile rodeado de ertzainas. No centro, homes e mulleres avanzaban coas gorras vermellas de sempre, unha cadea de policías aos lados e deseguido pegadas aos ertzainas, plásticos negros. Empecei a aplaudir e a gritar “Levanta Alarde mixto! Aupa neskak!". Os meus berros estaban cubertos polas coroas que perseguían aos plásticos: “O Alarde de sempre!”. Un ertzaina golpeoume co ombreiro e arroxoume contra os plásticos, mireille aos ollos, aos buracos onde se lembraba que era un ser humano, e pregunteille tranquilamente: “Que estás a facer?”. Os seus ollos reaccionaron e deixáronme marchar tranquilamente. Inmediatamente atopei refuxio nos soportais.

Seguía dando palmadas, pero non podía librarme dos nervios que me subían das tripas, tiña un punto de ansiedade. Os berros desas mulleres con perlas e diñeiro trouxéronme á cabeza películas en branco e negro, películas nazi. Unha desas escenas nas que os xudeus tiñan que entrar nos Getthoes. Nas beirarrúas, un país alemán ben vestido, gritando aos xudeus, eses rostros de cólera e de policía contra os xudeus e non contra os nazis. Unha vez máis, todo en orde, os que cumpren a lei con escrupulosidad, rodeados de policía, e os nazis facendo o que lles dea a gana no pobo. Máis tarde deime conta de que os homes que faltaban a aquelas mulleres desfilaran tranquilamente, percorrendo toda a rúa, sen policía, donos do pobo. Femias sostendo os plásticos e vermes ocupando o espazo público. Parece que aínda hai xente que ten moitas ganas de quedar en Hondarribia no século XV e de manter a segregación laboral dos sexos.