50 nenos da escola pública Alfieri de Roma foron convidados a escribir os seus poemas.Recolleron os poemas e trouxéronos ao eúscaro. Posteriormente, aos nenos de 9 anos ensinóuselles a ler en eúscaro. Os pequenos italianos adáptanse facilmente á pronuncia do eúscaro, dominaron moito “tz” rapidamente. Os profesores puxéronlles na man as traducións dos poemas e un pequeno dicionario euskera-italiano. O texto da canción xa está feito, agora falta música.

Os nenos sentáronse fronte ao computador para crear unha canción pop a través do teclado. Elixiron varios instrumentos e con cada un deles comezaron a facer probas. Gardaron as partes que lles gustan. Despois de traballar os instrumentos, eles empezaron a cantar, co texto en eúscaro á beira. O profesor pediu aos nenos dous aspectos: por unha banda, pronunciar ben en eúscaro e, por outro, coidar a melodía. A cantidade de fragmentos que se gardaron nos computadores quedou en mans de Alex Mendizabal. O encargado da limpeza será el mesmo, quen dará forma á canción. O exercicio terminou, os pequenos italianos convertéronse en músicos. Mendizabal só faloulles o último día sobre o País Vasco e sobre o eúscaro.

Non se lles esquecerá a canción

O proxecto chámase Euskanta 2011 e levouse a cabo por segundo ano consecutivo en colaboración entre ACE e UPTER. Alex Mendizabal, músico donostiarra da asociación ACE, dinos: “As cancións utilizáronse moito para ensinar idiomas, pero as cancións dos demais, non as dun mesmo. Para moitos será a única canción que farán na vida, que non se esquecerá ao neno, nin sequera cando teña alzheimer”. Pero como convenceron aos profesores de Roma para que impartan clases de eúscaro? No proxecto Euskanta o eúscaro non está en primeiro plano, a base é a música. Aos profesores gustoulles moito que os nenos se convertesen en músicos.

Na edición de 2011, 50 nenos e nenas traballaron en parellas e crearon un total de 25 cancións. O ano pasado os 47 nenos e nenas da escola pública Manetti fixeron unha canción para cada un deles. Todas as cancións www.euskara.it están colgadas na web. Do mesmo xeito que o ano pasado, as cancións recolléronse en CDs e tamén editaron un folleto. No folleto inclúese un poema creado polos nenos en italiano, así como unha tradución ao eúscaro e un pequeno dicionario que axuda a comprendelo. Cada neno aprende de memoria unha decena de cancións, dos amigos máis íntimos, dos hit e, por suposto, dos seus. O eúscaro quedouse á cabeza dos nenos, e de paso, a través do CD e o folleto, levan a casa a lingua vasca. Seguramente, nai e avó lerán a páxina de inicio do folleto. En poucas liñas infórmase sobre o eúscaro.

O manifesto Euskaraccio di:

A asociación Associazione Culturale Euskara foi creada en 2002 e a Università Popolare di Roma (UPTER) en 2005. O primeiro ten carácter asociativo e o segundo é profesional. A ACE é unha euskal etxea similar, iso si, unha euskal etxea que non ten sede. A asociación e a universidade profundaron moito no ensino do eúscaro no estranxeiro e comparten as súas filosofías. O obxectivo de ambos é difundir o eúscaro e a cultura vasca, e a práctica totalidade das iniciativas que realizan conxuntamente. Como en Roma non hai comunidade vasca, desde o principio todas as funcións están dirixidas a todo aquel que teña interese no eúscaro e a cultura vasca. O que mostra claramente a filosofía de ensino dun e outro é o manifesto escrito pola ACE, un clamor chamado Euskaraccio. O texto en italiano está colgado na web e, en poucas palabras, di: a quen o fai en eúscaro non se lle dirixe, todo o devandito en euskaraccion está ben dito, todo o que non se entende intúese. Euskaraccio é amigo dos dialectos, das onomatopeyas, dos xestos. E sobre todo, euskaraccio non se corrixe. ACE e UPTER ofreceron unha ampla variedade de cursos de eúscaro. En Roma deron clases ordinarias e barnetegis de tres ou catro días. Grazas ao convenio que teñen con HABE, ofrecen o programa Boga a través de Internet. A partir da mención doutras “clases de eúscaro”, é necesario explicar os proxectos OPE e Dì-Esan.

A OPE nos Parques de Eroma (sic) significa Eúscaro. Adoitan preparar bocadillos e acudir aos parques para falar, dar un paseo, comer e, na medida do posible, falar en eúscaro. Dicímolo na medida do posible, porque se une xente con niveis moi diferentes de eúscaro. Nas clases de eúscaro organizadas por ACE e UPTER participan calquera persoa, nivel de eúscaro ou nacionalidade. Ambos teñen claro que a educación permanente, é dicir, a aprendizaxe é algo de toda unha vida. Alex Mendizabal, por exemplo, contounos os perfís de varios alumnos das escolas: un italiano de 75 anos que sabe ler xustamente; un inmigrante sen papeis que non aceptaría en ningún lugar académico; un mozo que fixo un doutoramento sobre Euskal Herria. “Nós damos a benvida a todos e tratamos de dar a cada un o que necesita”.

Mendizabal tamén considera alumnos de eúscaro aos participantes no vídeo titulado Dì-Esan. Nas rúas de Roma preguntouse á xente que quere dicir diante da cámara. Traducíronllo ao euskera e escribíronllo en papel. O resultado é claro: os romanos aparecen na pantalla falando en eúscaro e colgaron o material en Internet www.euskara.it. O novo “alumno de eúscaro” diralle ao seu amigo: “Ouza, sabe vostede que estou en Internet falando en eúscaro?”. “En eúscaro? Que idioma é ese? Dirasche onde apareces?”.