Colleume un pouco de tristeza, aínda que non sei de onde é, cando vin ao home duns 50 anos que viña de fóra a Euskal Herria tentando sacarlle o seu á pequena parcela de 20 m2. Día tras día, con todo, parouse a pensar nos campos, e deume voltas unha idea un home que curaba de suor a beira do río.

O meu pensamento dirixiuse aos Pireneos, ás decenas de pobos en decadencia. A aqueles que despois de anos regresan á súa terra natal e desde os vellos tellados e paredes derrubadas polo tempo e a neve reconstrúen a súa terra natal. Atopar oficios alternativos, traer e criar nenos, crear escolas… Non hai donos en portais e asentos. Non hai xefes, senón ilusión e o valor dos mozos que soñan con outro mundo. Non hai lugar para a vida bucólica, fronte á realidade cotiá, o traballo marca o camiño. Que lles levou de volta a esas paraxes? Que lles levou a buscar medios de vida e de traballo naquelas terras duras?

Preto deses pobos cheos de ilusión, pobos construídos desde cero. Máis elegante que as casas construídas nunha estética perfecta, en harmonía coa paisaxe. Incluso algunha igrexa tipo, como complemento da paisaxe. A paz reina aquí na maior parte do ano. Nas urbanizacións privadas, a paz só se ve afectada polo ruído que producen os equipos do operario de mantemento. Puertas, xanelas e portelos pechos denuncian ao pobo das mentiras. Pobos perfectos onde ninguén vive, nin vellos nin novos, para deleite dos ricos e para vergoña dos indíxenas. Polo menos, cando dá traballo aos que se esforzaron por acudir, tamén hai algo.

Veño agora a Euskal Herria, para máis concretamente a Gipuzkoa. 25 pequenos pobos do noso pequeno pobo, traballando pola súa supervivencia: Larraul, Itziar, Ereñozu, Errezil, Aizarnazabal, Angiozar... Traballando por unha cultura que axude a construír a identidade dos seus fillos, unha lingua e unha escola que queira ser a súa garantía. No equilibrio entre a terra e o solo, a aposta pola primeira como expresión de quen queren vivir nela.

O 12 de xuño, reunímonos en Abaltzisketa o profesorado e os pais e nais dos pobos pequenos e das Eskola Txikiak. Hai razóns para mirar ao futuro con esperanza.