Obtivestes moi bos resultados nas carreiras de Euskal Herria, como o Maratón de San Sebastián do pasado novembro.
Tirhas Gebre: Si, pero o frío contraeunos os músculos e non estivemos a gusto. Á xente sorprenderalle que Tigsti e eu cheguemos en primeira e segunda posición, pero o noso obxectivo era gañar tempo. Era a primeira vez que participabamos nunha carreira tan longa, pero o resultado non foi o esperado.
Akebom Hadush: Eu non conseguín terminar a carreira por un problema muscular. No quilómetro 30, deixáronme a carreira e tivéronme que trasladar ao hospital. Maru conseguiu a cuarta praza, toda a carreira que eu ía facer e non el, pero o mal tempo fíxolle menos dano.
Uns días antes, na carreira popular Donostia-Behobia tamén tivestes problemas...
A.H.: Si, os problemas que tivemos coa organización. Non apareceron entón que estabamos parados, cando chegaron démonos conta de que nos faltaba o chip que tiñamos que levar no zapato, xa era tarde, e ademais os nosos responsables tiveron que volver a San Sebastián a buscalo. Por tanto, comezamos a carreira 44 minutos máis tarde que os mellores corredores. A pesar da marca das mozas e dos bos resultados dos mozos, non chegamos aos primeiros postos.
T.G. : A marca para as mozas era de 1:08:54, da asturiana Rocío Ríos, hai doce anos, e Tigsti e eu batemos a marca. Tigsti chegou nun tempo de 1:08:34 e eu noutro tempo, a 1:08:37.
A.H.: Os mozos obtivemos o cuarto e o quinto posto nos resultados oficiais. Foron boas marcas, pero ao acabar estabamos tristes, porque sentiamos que fallaramos á Fundación.
Cando comezastes a correr?
T.G. : Empezamos cuns 15 anos, gustounos moito o que nos facía sentir, e desde entón estamos niso e non nos arrepentimos. Non podemos explicar con palabras o que nos dá a Korrika e, ademais, deunos unha magnífica oportunidade para chegar a Europa.
A.H.: Un amigo de Anxo Olaran, misioneiro coa Fundación Etiopía Utopía, participou nunha carreira de Adis Abeba para convidar a catro corredores a Donostia. O resultado obtido aquel día, a situación da casa e a nosa forma de ser foron tidos en conta á hora de elixir e nós fomos os afortunados.
Que aprendestes profesionalmente en Euskal Herria?
A.H.: O máis duro foi facer adestramentos co clima de aquí. En Etiopía sempre hai bo tempo e como estamos afeitos a iso, co tempo chuvioso e frío de Euskal Herria fomos moi complicados para nós, pero tamén aprendemos iso.
Que vos pareceu o público de aquí?
T.G.: É cálido e cálido. Vemos que a xente goza moito e iso deunos forza e ganas de seguir adiante.
Que significa para vós vir a Europa?
T.G. : Aprendemos moito en Donostia, e eu agradézolle moito que dea a oportunidade á Fundación Etiopía Utopía. Os adestramentos realizados no noso pobo non se parecen aos de aquí, habemos visto que os adestradores saben o que fan en Euskal Herria. Ademais, en Etiopía non se nos ocorría mirar ao futuro profesionalmente. Agora será duro explicarlle aos nosos amigos todo o que viviu aquí.
Detectaron grandes diferenzas entre Etiopía e Euskal Herria?
A.H.: Na nosa opinión somos os mesmos, a cor é o que diferenza á xente do mundo. É evidente que tamén culturalmente hai diferenzas evidentes, pero aos poucos imos aprendendo das características das culturas unhas a outras. A verdade é que cando a xente de Europa e América do Norte veu a Etiopía díxonos que están máis desenvolvidas e esperabamos atoparnos cun país desenvolvido... e atopamos algo mellor do que esperabamos.
T.G. : Antes de ver aos europeos pensamos que eran malos e cando empezamos a ter contacto con eles démonos conta de que non son tan malos. As axudas de aquí son moi importantes para o noso pobo. Ademais, trátase dun encontro entre culturas e linguas, e a todos achéganos moito en todos os sentidos.
Destacaría o do idioma. En Etiopía existen dúas linguas oficiais: o amharí e o tigrino. Nós falamos de tigrín; ademais, empezamos a aprender inglés en Primaria e en Secundaria tivemos todas as clases nesa lingua. Nese sentido, Euskal Herria sorprendeunos moito, xa que é un país tan desenvolvido e moi limitado en canto á lingua.
A.H.: Si, sorprendeunos que tanto mulleres como homes traballen en casa. Doutra banda, a atención que prestan aos cans. Pareceunos incrible, nós non lles facemos caso e aquí coidádelos con agarimo. Por último, a relación entre a familia; chámanos a atención ver xuntos na rúa.
As relacións sociais son, pois, diferentes.
T.G. : A relación da parella non é a mesma que aquí. Aínda que casemos, non andamos coa parella pola rúa. Cada un fai a súa vida e só atopámonos en casa. As mulleres somos as que levamos a marcha de casa e o home trae diñeiro a casa; a relación é bastante limitada. Con todo, como aquí, en Etiopía as cousas tamén están a cambiar e agora estamos nun nivel máis parello entre homes e mulleres.
A.H.: Aínda que no meu pobo, Wukro, en xeral, só reuniámonos cando hai xornadas deportivas, empezamos a organizar actividades sociais, e aínda que se necesitan máis, son avances. A relación que hai aquí entre a xente nova non a imaxinamos alí, e nese sentido non podemos comparar as dúas sociedades. Alí as raparigas van cos mozos e os mozos cos mozos. Ademais, a partir do oito da tarde case non hai vida nas rúas e si haina, non é a vida social que a xente poida imaxinar…
T.G. : En Etiopía non hai moitas oportunidades laborais, por exemplo en Wukro, onde hai uns 3.000 mozos sen traballo e cos estudos terminados. Correr permitiunos mirar ao futuro e aumentar ese sentimento.
Cal é o voso soño?
T.G.: Levar diñeiro ao noso pobo e mellorar a calidade de vida é o que nos gustaría a todos. Ademais, soñamos con que todos os etíopes suban ao máximo a bandeira etíope nos Xogos Olímpicos.
“1990. urtean jaio nintzen, bost anai-arrebako familian. Aita duela urte batzuk hil zitzaigun, amak etxean egiten du lan eta nire aitaordea da bere bi lanetatik etxera dirua ekartzen duena. Korrika aritzeagatik, zementu fabrika batek duen klubeko partaide naiz, eta ondorioz, pittin bat hobeto jaten dut, garbiketarako produktuak lortu eta hilero 20 euro inguru irabazten dut. Duela urte batzuk Bartzelonan izan nintzen, baina hankako arazo bat zela-eta Tigraira (Etiopia iparraldean) itzuli behar izan nuen. Korrika egitea guretzat zoragarria den arren, gure herriaren egoera gogorra oztopoa da horretarako; ez dugu korrika egiteko behar beste material eta elikadura ere ez da egokia”.
“Wukro-n (Etiopia iparraldean) jaio nintzen arren urte gutxiren buruan aitak herrixka batean zuen lursailera joan ginen bizitzera. Aita nekazaria da, baina hamahiru urte gaixo daramatza, ia ezin du lanik egin eta amaren egoera ere ez da lan egiteko modukoa. Eskolan hasi nintzen kirola egiten, duela bi urte lasterketetan parte hartzeari ekin nion, atletismoko talde batean hartu ninduten eta horregatik, Tirhasek bezalaxe, bizimodu hobexeagoa dut. Arazoa da korrika saioetan egindako lan onak ez dakarrela etxeko egoera hobetzerik. Nork daki, erritmo ona hartu eta hobetzen hasiz gero, agian familiari laguntzea lortuko dugu egunen batean. Donostian bizitako guztia asko eskertzen dugu. Hona etorri izanak konfiantza pixka bat eman digu, jendeak egin digun harrera izugarria izan baita”.
Zer lor nahi zezakeen Ipar Koreako erregimenak Errusiaren gerrarako egindako odol-ekarpenarekin? Batetik, eskarmentua; bestetik, elkarrekikotasuna.
Egunak argitzerako itzuli da argindarra ia-ia leku guztietara. Euskal Herrian baino atzeratuago egin du Espainiako Estatuko lekurik gehienetan, baita Portugalen ere. Normaltasun itxura gaur Euskal Herrian, baina goizeko lehen orduan ez dira funtzionatzen ari aldirietako trenak... [+]