Eta wolframioa gerran sartu zen
Wolframioa edo tungstenoa metal estrategikoa zen, fusio puntu altuena duen elementua baita. Bigarren Mundu Gerran blindajerako eta jaurtigaiak gogortzeko erabiltzen zuten. Txina zen munduko ekoizle nagusia, baina 1941ean Alemaniak SESB inbaditu zuenetik Asiatik Europarako garraioa etenda zegoen, eta Europa bertako ustiapenetara jo behar izan zuten alemaniarrek. Europako wolframioaren %95 Iberiar penintsulan erauzten zenez, nazien arma industriarentzat nahitaezko bihurtu zen gobernu frankistarekin hornikuntza adostea. Eta orduan Espainiaren eta AEBen arteko “wolframioaren gatazka” piztu zen, Joan Maria Thomas historialariak La batalla del wolframio. Estados Unidos y España de Pearl Harbor a la Guerra Fría (Cátedra, 2010) lanean jaso duenez.
AEBetako Gobernuak Espainiari petrolioaren salmentaren gaineko enbargoa ezartzea erabaki zuen, eta bi herrialdeen arteko tentsioa areagotu egin zen. AEBek hainbat baldintza ezarri zuten enbargoa altxatzeko: Espainiako uretan atzemandako itsasontzi estatubatuarrak askatzea, Hitlerren alde borrokatutako soldaduak zigortzea... Baina baldintza nagusia Alemaniarako wolframio esportazioak etetea zen.
Roosevelt presidenteak hauxe esan zuen: “Egungo Espainiako erregimena higuingarria da estatubatuarren demokraziari eta gobernu egokiari buruzko ideientzat”. Carlton Hayes historialariak, garai bertsuan, zera esan zuen memorando batean: “Estatubatuar gehienek Espainia errepublika demokratiko bihurtzea nahi dute”.
Baina gatazkaren oinarriak ekonomikoak ziren, ez ideologikoak. Eta, hala, baldintza ekonomikoak konpondu ahala, estatubatuarren iritzia ere aldatu zen. Hayesek berak geroxeago esan zuenez, “Espainia funtsean herrialde demokratikoa dela onartzen dut, demokraziak askotariko adierazpideak izan baititzake”. AEBek Francoren diktaduraren amaiera ez bultzatzea erabaki zuten, besteak beste, 1783an, Bergaran, Elhuyar anaiek isolatutako elementu kimikoari esker. Edo haren erruz.
Londres 1944. Unha muller, de nome Dorothy, foi fotografada mentres realizaba labores de soldadura na ponte de Waterloo. Non temos máis datos sobre Dorothy que o seu nome, pero até hai dez anos tampouco o sabiamos. A serie de fotografías foi atopada en 2015 pola historiadora... [+]
Deportazioaren Memoriarako Euskal Koordinakundeak aintzat hartu nahi ditu Hego Euskal Herrian jaio eta bizi ziren, eta 1940tik 1945era Bigarren Mundu Gerra zela eta deportazioa pairatu zuten herritarrak. Anton Gandarias Lekuona izango da haren lehendakaria, 1945ean naziek... [+]
Nacemento 23 de febreiro de 1945 Pouco antes do oito da noite, os avións aliados comezaron a bombardear a cidade con bombas incendiarias. O ataque causou en pouco tempo unha terrible masacre. Pero o sucedido en Pforzheim quedou na sombra, porque uns días antes, do 13 ao 15, os... [+]
Xapón, 6 e 9 de agosto de 1945 Estados Unidos lanzou unha bomba atómica causando decenas de miles de mortos en Hiroshima e Nagasaki; aínda que non hai cifras precisas, os cálculos máis prudentes indican que polo menos 210.000 persoas faleceron a finais dese ano. Pero... [+]
Nacemento 27 de xuño de 1944. Os soldados alemáns realizaron unha redada nun pequeno pobo duns 80 habitantes de Zuberoa. Oito persoas morreron no acto e dezanove foron detidas, todas civís, das que nove serían deportadas e só dous sobrevivirían dos campos de concentración... [+]
Normandía. 6 de xuño de 1944. Iniciaron a operación Overlord: Miles de soldados británicos, estadounidenses e canadenses desembarcaron nas praias de Normandía para cambiar drasticamente o rumbo da Segunda Guerra Mundial e, por tanto, da historia. Ou polo menos iso é o que... [+]
O xenocidio é unha palabra desgraciadamente de moda. Segundo a definición de Rafael Lemkin en 1946, o xenocidio defínese como “as accións encamiñadas a destruír total ou parcialmente un grupo nacional, étnico, racial ou relixioso”. Estas accións poden consistir en... [+]
Karl Adolf Eichmann (Solingen, Imperi alemany, 1906 - Ramdel, Israel, 1962) va ser l'oficial superior de les SS de l'Alemanya nazi, especialment conegut pel seu nomenament com a “responsable logístic” de l'anomenada Última Solució o Última Solució. La planificació del... [+]
