Jakes Bortairu, é o coordinador de AEK en Iparralde. “Nunca se fixo o traballo intenso e rigoroso que este ano realizaron Erramun e Battittu [Baixo e Coyos]. Por tanto, neste momento no que AEK cumpre a súa 30 aniversarios, houbo un traballo deste tipo”. Os datos non revelan unha gravidade inesperada, pero si algunhas afirmacións e negacións de intuicións. O obxectivo principal do estudo dos autores Baxok

e Coyos foi analizar a relación, os comportamentos e as crenzas dos inmigrantes en Iparralde co eúscaro, sobre todo o traballo cuantitativo. En 2006 Ipar Euskal Herria contaba con 288.362 habitantes e entre 1999 e 2006 gañou 14.665 habitantes, principalmente grazas á poboación inmigrante. Por unha banda, a maioría dos inmigrantes coñecen unha das dúas linguas principais do país, o francés, pero non o eúscaro. Doutra banda, cada vez teñen máis peso na demografía, polo que é importante analizar a relación da poboación inmigrante adulta co eúscaro, tal e como sinala Bortairu, “no momento en que estamos a traballar no plan estratéxico de AEK dos 4/5 anos que chegaron, por tanto, este traballo é unha achega moi axeitada”.

2.607 alumnos/as responden

Os
autores acudiron á AEK de Ipar Euskal Herria para realizar unha investigación sobre os alumnos inmigrantes en eúscaro, institución que reúne á maioría dos adultos que están a aprender eúscaro en Lapurdi, Baixa Navarra e Zuberoa. Desde 1994 AEK pide aos estudantes, inmigrantes e autóctonos que respondan o cuestionario. Baixo e Coyos tomaron as bases de datos das quince escolas nocturnas dos cursos 1995-1996, 2002-2003 e 2008-2009. Utilizáronse 2.607 fichas de alumnado –máis estudantes nestes cursos, pero non todas as fichas foron útiles–, de inmigrantes e autóctonos, e comparáronse sistematicamente os datos duns e outros. Nalgúns casos as diferenzas entre os dous grupos son moi pequenas, pero noutros se aprecian diferenzas.O

estudo recolle aspectos como a idade, a situación laboral, a profesión, o nivel de eúscaro e o coñecemento do eúscaro na familia, nos amigos, no traballo. Ademais, as motivacións e os obxectivos do alumnado teñen unha parte sólida. Déronselles as oito posibilidades de motivación para aprender euskera, e fixeron o mesmo cos obxectivos que teñen ao aprender euskera, déronselles dez oportunidades.

Motivacións

As razóns polas que
se quere aprender euskera non son as mesmas para ser autóctona ou ser inmigrante. Os máis elixidos polos alumnos da escola foron os seguintes: Comunicación cos euskaldunes (60%), Identificación persoal (46%). No grupo central incluiriamos: Para adquirir a cultura vasca (33%); porque eu amo as linguas (24%); e porque os meus fillos están a aprender euskera (16%), tendo en conta que un 40% dos alumnos ten nenos. As motivacións menos elixidas son as seguintes: Integración no País Vasco (12%) e captación ou modificación de emprego (11%). Pola contra

, o alumnado inmigrante ha optado pola comunicación cos Euskaldunes (65%), a adquisición da cultura vasca (57%) e a integración no País Vasco (46%). Séguenlle Amar o eúscaro (37%); Captar a identidade (20%); e Porque os nenos están a aprender (18%), tendo en conta que o 56% do alumnado inmigrante ten nenos e nenas. En último lugar quedou a razón Atopar un emprego (11%).Por tanto
, as respostas relacionadas coa identidade aparecen en primeira liña, pero hai diferenzas nas respostas dos alumnos autóctonos e dos alumnos inmigrantes. Os seus alumnos buscan raíces, a súa cultura é o eixo da mesma, mentres que os inmigrantes teñen como obxectivo a integración no País Vasco. En xeral, as motivacións sobre a identidade teñen máis peso nas persoas inmigrantes, quizá porque as autóctonas xa se autodefinen como cidadás e cidadáns vascos. As motivacións prácticas –comunicación cos vascos, transmisión a nenos, procura de emprego...– foron postas en segundo plano tanto polos inmigrantes como polos autóctonos. Con todo, o motivo polo que se comunican cos vascoparlantes foi o primeiro na lista de oito grupos, e o último en necesitar o eúscaro para traballar. Quizais esta última opción signifique que ambos os grupos coñecen a realidade do mercado laboral en Ipar Euskal Herria e que son conscientes da escaseza de postos de traballo nos que o eúscaro é necesario.

Obxectivos

Baixo e Coyos aproveitaron os datos de 803 alumnos e alumnas do curso
2008-2009 para coñecer os seus obxectivos. Os alumnos tiñan dez obxectivos a elixir e podían elixir máis dun. Tanto a persoa autóctona como a máis elixida polos inmigrantes foi o obxectivo de conversar cos Amigos (ver táboa na páxina adxunta), e a menos elixida foi a de conseguir unha profesión de Eúscaro. En canto ao resto dos obxectivos, non están de acordo os inmigrantes cos autóctonos. Para os autóctonos, o segundo obxectivo máis importante é que o eúscaro se aprenda tanto como o francés, mentres que os inmigrantes situaron en segundo lugar o obxectivo de entender os medios. En definitiva, parece que os inmigrantes se conforman con menos capacidades comunicativas e que os autóctonos buscan unha maior capacidade. No entanto, os dous grupos deron moita importancia aos obxectivos relacionados coa comunicación oral, e outros, como a transmisión do eúscaro aos nenos e a aprendizaxe do eúscaro para acceder á profesión, quedaron relegados.