O encoro de Urkulu foi creado en 1979 co obxectivo de levar a auga aos pobos da comarca. Tras catro anos de traballo, foi substituído no lugar onde antes se atopaban algúns caseríos da zona.

Hoxe en día podémola ver adaptada á natureza. Atópase a poucos quilómetros do núcleo urbano de Aretxabaleta, nas saias do monte Kurtzebarri (1.146 m), mostrando toda a súa beleza.Ademais de

zona tranquila, é un lugar de traballo ao aire libre. O encoro está rodeado por un bidegorri de 6,5 quilómetros de lonxitude que conta con varias zonas de práctica deportiva, cun panel explicativo de como realizar os exercicios. Neste percorrido, aproximadamente a metade do camiño farémolo xunto aos núcleos rurais e a outra metade á beira dos bosques. Pódese achegarnos até Urkulu, pero non convén que os arredores do encoro énchanse de coches. Nela dispomos de dous pequenos aparcadoiros, pero o máis recomendable é aparcar xunto a cásaa torre de Otalora, situada uns 800 metros antes, onde hai un gran espazo. A Casa Torre é un singular edificio de características palacianas, construído ao longo de varias épocas.

Espazo natural protexido

Tamén dispomos de acceso ao Parque Natural de
Aizkorri-Aratz nun espazo natural no que conflúen o encoro, o medio rural e a montaña. En torno ao encoro temos catro barrios que son máis espectaculares que os demais, coma se estivesen a coidar del: Larrino, Aozaratza, Areantza e Goroeta. Neles viven unhas 189 persoas.

En toda a contorna rural existen fermosas pradarías e unha gran biodiversidade. Isto débese sobre todo ao traballo realizado polos baserritarras dos barrios. De feito, os esforzos por sacar adiante o gando e manter a contorna foron moi importantes. Ademais dos caseríos, tamén existen explotacións agrícolas e gandeiras nestes barrios. Segundo os últimos datos, case a metade dos animais gandeiros son ovinos, uns 386 cabezas, mentres que o gando vacún queda nuns 407 cabezas.En canto aos

bosques, os piñeiros son as árbores que máis espazo ocupan, pero tamén hai especies autóctonas como os encinares nas zonas máis calorosas e os carballais nas zonas máis húmidas. O moucho e a lechuza branca son os habitantes cotiáns destes bosques, aves que podemos atopar en poucos lugares. Destaca tamén o carballal da illa, que se atopa no encoro, como mostra de antigas plantas e como refuxio de numerosas aves. Algunhas aves elixen para pasar o frío do inverno: gatos silvestres, brancos de fronte, gansos, garzas fráxiles… E moitas outras aves son visitantes habituais nesta época do ano. Na primavera tamén hai moitas aves, vindas para a época reprodutiva. Segundo os expertos, ao longo do ano pódense observar en Urkulu 125 tipos de aves, das que 36 están en perigo de extinción.

Comezan as
melloras

A
medida que o sol comeza a quentar, moita xente achégase a Urkulu para coñecer a situación. Por iso, aos poucos fóronse adaptando as infraestruturas do encoro e fóronse realizando melloras para asegurar a conservación da natureza. O Concello de Aretxabaleta iniciou os traballos coa colaboración da Fundación Naturgintza.

Hai pouco construíuse un bidegorri no polígono industrial do balneario de Aretxabaleta, e agora a intención é alargalo. Construirase un bidegorri que unirá os barrios de Aozaratza e Goroeta, xunto a Urkulu, e contará cunha vía adaptada para os minusválidos. Tamén se pretende mellorar a accesibilidade á pesca e habilitarase un espazo especial para que as persoas con discapacidade poidan practicar a pesca sen ningún tipo de problema.Tamén se

traballará na conservación do medio ambiente e no mantemento da fauna e flora de Urkulu. En Aretxabaleta está a traballarse na concienciación medioambiental.