De onde sacou vostede un nome tan estético?

Antes non era Concetta, era Kontxi, e así o asinaba. Pero o poeta donostiarra Jorge González Aranguren díxome que Kontxi era un nome pobre, que era moito máis bonito Concetta. E a min tamén mo pareceu. Concetta ten un son precioso. Iso si, todo o mundo cre que son estranxeiro, italiano ou algo polo estilo. Gústame, en calquera caso, provocar esa confusión.

Por tanto, dáslle moita importancia á estética.

Si, o artista ten que coidar a estética: dos sons, das imaxes, das palabras... É a nosa ferramenta de traballo. Buscamos harmonía.

A través das pinturas reproduce algúns fragmentos da realidade. Que anacos son os que normalmente elixes?

Emocións, sensacións, preguntas... Chámame a atención o ser humano, os trazos humanos do ser humano: contradicións, pequenas cousas cotiás, surrealismo na vida cotiá, sentimentos... Gústame mirar cara a dentro e as cousas da superficie non me interesan tanto. A miúdo tamén humanizo os obxectos, xa que busco o seu sentido, non a mesma natureza de obxectos. Aínda busco a miña mirada, pero polo xeral fixeime nas cousas sinxelas.

Os ollos están moi presentes na súa obra. Por que che atraen tanto?

Cada un ten dous, e algunhas persoas poden ter un ollo moi alegre e a outra moi triste. Cada un ten dous puntos de vista; os ollos son a metáfora da contradición. Ademais, a mirada conta moitas cousas. A boca pode sorrir e os ollos cheos de tristeza. Gústame ese contraste.

A man debuxa o que ve o ollo?

Non. A vista é unha trampa: cando vemos algo por primeira vez non nos damos conta máis que do superficial. Hai que mirar máis atrás. As cores, as formas... confúndennos e hai que aprender a mirar máis aló. Iso é o máis interesante.

O ser humano é o protagonista das túas pinturas. Que clase de home?

Estes
seres humanos teñen a conciencia da vida. A vida non é un conto, moitas veces é duro, pero non temos máis remedio que seguir vivindo. Con todo, podemos ser donos da nosa existencia. Como Jer, son persoas limitadas nos meus cadros.

O teu ser humano non ten sexo?

Trato de non distinguir os dous sexos, xa que pola contra se diferencian bastante! Hai mil imaxes para distinguir os dous sexos, roles, anuncios e modelos... Gústame a feminidade e a masculinidad, son diferentes, pero como podo facer as miñas propias imaxes, prefiro non marcar moito. Que a dúbida se deteña. Outros ven homes alí onde ven mulleres, e esa confusión agrádame. Por que necesitamos a distinción? Ás veces, nin sequera distínguese si están vivos ou mortos, teñen forma de pantasmas.

Ves ao ser humano mamado?

Ás veces si. Tantas cousas malas ocorren ao noso ao redor! Isto convértenos en pantasmas, e a miúdo comportámonos como autómatas, sen pór en dúbida moitas cousas: que facemos, cara a onde imos... Non somos críticos e moitas cousas facémolas porque os demais as fan, por medo a saír do rabaño. O ser humano que non ten unha resposta propia é medio pantasma.

Debuxas cabezas tendidas, tortas.

Si, tomeino de Modigliani e dese tipo de pintores, e gústame, pero tamén me dá rabia. De feito, as cabezas tombadas asócianse coa feminidade, coa feminidade pasiva, en certo xeito son símbolos das mulleres que deixan pasar as cousas, e eu non quero iso! Pero é certo que esta forma estética atráeme, gústame esteticamente.

Nos seus cadros o home normalmente está só. Interésache máis o ser humano na súa soidade que no grupo?

Si. Porque me interesa a mirada individual e cada un ten as súas preguntas e respostas. Gústame mirar cara a dentro, e nos grupos as miradas mestúranse, son máis difíciles de atopar. Tamén pode ser o meu medo: eu estou moi ben comigo mesmo, no meu mundo e cos meus debuxos... pero ao levalo ao grupo xorden dificultades. Si, asústame.

Amas a soidade?

Cando sexa asistido.Vimos

as súas pinturas moitas veces á beira da palabra. Que peso ten para vostede a palabra? Que función?
É moi importante para min, desde moi novo. O pensamento dáse forma a través da palabra. Non sei si hai alguén capaz de pensar sen palabras: eu non, polo menos!

Pos o título a todas as obras?

Si, normalmente si, pero non os poño eu. José Luís é o autor do título, José Luís Padrón, a miña parella. Ten o meu permiso, é libre, e os seus títulos dan un punto máis á obra. Achega o seu punto de vista no meu traballo e o traballo enriquécese: engade significado.

Miren Agur Meabe: Que é o amor? A última obra que ilustraches é unha novela con poesía. Como foi o proceso?

Foi unha pena, por falta de tempo, non poder traballar xuntos, pero foi un traballo moi bonito. Paréceme un libro moi importante para os mozos, e puxen moita forza neste traballo. O texto de Miren Agur é realmente fermoso, e a medida que se le xorden unha chea de preguntas. As historias son moi bonitas, tanto a de moza como a de mozo, e entrar neses dous mundos tamén foi bonito para min. Tentei cabalgar nas mentes destes adolescentes e adaptar a imaxe a esta idade. Fixen ilustracións máis realistas do habitual, e actuei coma se os debuxos do libro fosen dos cadernos dos protagonistas: coma se os personaxes fosen eles mesmos os autores das imaxes.

Tamén dirixiu talleres literarios con José Luís Padrón. Que obxectivo teñen estes talleres?

Foron
talleres para nenos e o obxectivo principal era divertirse: xogar coa palabra e os debuxos. A partir dun dez anos se castra a creatividade das persoas, empezan coa lema de sempre e acabouse. Ponse modelos para todas as cousas, e tamén se nos di como temos que debuxar; non se nos deixa traballar a nosa mirada.

Como conseguiu vostede librarse desta castración?

Non o sei! Aínda sigo loitando. Ao dezaseis anos comecei a ler a filosofía: Kafka, Sidarta... e alí atopei o camiño máis axeitado para seguir. Pero aínda non sinto que estea completamente libre, ao contrario, cada vez son máis consciente dos meus límites. Sempre están interiorizados os pensamentos e valores que temos.

Que nos limita?

Familias, por exemplo. Esa sensación de grupo está ben, pero o grupo limítanos, inevitablemente. Iso sería o primeiro que había que romper. Cada un ten que atopar o seu camiño e ese camiño non é o camiño da familia. E logo, todos os procesos de socialización: o propio ser humano, a televisión, os canons de beleza... non nos educan para ser persoas críticas. As preguntas son o motor da vida, mover o pensamento, cuestionalo todo: a familia, a lei, os modelos... Somos demasiado obedientes. Demasiado tímidos.

Vímosche debuxar na area da praia nun vídeo. Gústache a arte efémera?

Como concepto é moi fermoso. A arte, como nós, desaparecerá. O mar levou o debuxo da praia. O meu irmán fabrica esculturas de area e con el propóñome iniciar un proxecto: debuxaremos coa área facendo proxeccións sobre unha mesa de luz. E isto tamén será transitorio. O momento e punto.

Que converte unha acción ou obxecto nunha obra de arte?

A arte é un concepto moi amplo. Para min, un neno que está a debuxar está a facer arte, pero desde o punto de vista comercial, non ten sentido. A mirada do receptor distingue entre as accións ordinarias e as obras de arte: é subxectiva. Para min todo é arte. A arte, escrito en maiúsculas, é o comercio da arte: intereses, economía, oportunidades... Interveñen outros conceptos. Para min a arte é un concepto libre, e si non é libre non ten sentido. “Que é bo?”, “Canto custa isto?”... estas preguntas non son propia da arte. Iso é xogar en bolsa.

Que lugar ocupa a creación na túa vida?

É o meu traballo e o momento no que sinto mellor. Tamén sufro, pero dá sentido á miña vida. Fágoo todos os días, porque cando fago deseños tamén o debuxo, dunha forma ou outra. O carácter creativo sempre está en marcha, este mecanismo nunca se detén e está en constante cambio. É verdade que, a pesar de facer deseños e ilustracións de libros a gusto, gustaríame dedicar máis tempo a unha creatividade máis miña. Pero hai que vivir! Tamén toca facer traballos máis mecánicos. De todos os xeitos, son afortunado porque o meu traballo ten grandes doses artísticas, pero si, gustaríame ser cada vez máis libre.

Traballar por encargo é unha carga?

Non, ao contrario, gústame moito. Normalmente danme total liberdade e, ao mesmo tempo, é un reto, xa que tes que pór os teus na mirada, nas preocupacións e noutros soportes. Tes que porche na cabeza do outro. Ademais, normalmente interésanme os temas que propoñen outros autores.

Cando dá por terminada unha obra?

A obra dimo. Pintar é diálogo, diálogo entre o papel, a pintura e un mesmo. E nun momento o cadro diche: “Xa está, xa se acabou, xa dixen o que teño que dicir”.

Poden os teus cadros sorprenderche?

Si, si. Normalmente, empezo a pintar sen unha idea fixa: poño as cores aquí e alá, as formas van xurdindo, vexo unha cara aquí, e máis aló outra cousa... E nesa conversación un sorpréndese a miúdo.

Como inflúe o lugar de traballo na obra do artista?

É importante porque pon límites. Eu traballo nunha habitación da miña casa e, por exemplo, non podo facer grandes cadros. A ninguén lle gusta ensuciar a casa de arriba abaixo... Ese é o seguinte paso: alugar un taller.

Pode alguén que vexa a súa obra chegar á conclusión de como é?

Talvez si, inventaría unhas cousas e outro non. Dise que os pintores nos pintamos unha e outra vez, e seguro que si, pero inconscientemente. Á fin e ao cabo, cada un é o seu modelo e cando empezamos a debuxar miramos moito ao espello. Pero, de todos os xeitos, non me gusta analizarme a min mesmo, quizais porque me dá medo. Podo ser delicado, pero tamén moi duro e forte. O que mire a miña obra verá, iso si, contradicións. A miúdo, as imaxes humanas que debuxo están cheas de tristeza, pero tamén de cor. Gústame o contraste e creo que temos que aprender a vivir con contradicións.