Nova recollida de mostras nas inmediacións da incineradora de Zubieta para analizar a contaminación
- O Movemento Contra a Incineración EAM iniciou a súa andaina en 2019 na localidade de control para medir as contaminacións xeradas pola incineradora de Zubieta. Durante estes días, durante o segundo fin de semana de outubro, voluntarios de EAM realizaron unha recollida de mostras en colaboración coa Fundación ToxicoWatch, que realizará a análise das mesmas. Esta institución analizará o brión, a auga, a terra, as follas das árbores, etc. que rodean a incineradora.
Un grupo de voluntarios do Movemento Contra a Incineración levou a cabo o segundo fin de semana de outubro a recollida de mostras na zona da incineradora de Zubieta seguindo o estrito protocolo establecido pola Fundación ToxicoWatch. Como entón, estes días tamén recolleron mostras para a súa posterior análise: ovos de galiñas de galiñeiro, follas de diversas plantas (piñeiros Pinus radiata, Gorostia Ilex aquifolium, Ulex europaeus), brión, terra, sedimento de río e auga.
Este ano realizouse a terceira recollida de mostras dentro da campaña cidadá de biomonitorización organizada en colaboración coa Fundación ToxicoWatch. A primeira levou a cabo no outono de 2019, antes da posta en marcha da incineradora de Zubieta, para fixar o nivel de contaminación que podería haber para entón, ‘base-line’ ou punto de partida. O documento que recolle os niveis de contaminación detectados nas mostras tomadas naquela época foi feito público no seu día polo Movemento Contra a Incineración e pódese ver por Internet na web “DEKKI Control Independente de Contaminacións da Incineradora de Donostia”. A segunda recollida de mostras realizouse no ano 2020, tras o estalido da incineradora, e a deste ano é a terceira.
O control cidadán da incineradora é unha iniciativa promovida por Zubieta Lantzen e o Movemento Contra a Incineración, que foi financiada mediante crowdfunding cidadán e coa colaboración de varias institucións. Zubieta Lantze e EAM solicitaron á fundación holandesa ToxicoWatch (TW) que levase a cabo un estudo de biomonitorización da incineradora de Zubieta “porque a cidadanía non pode confiar nin nos controis das empresas que xestionan a incineradora nin das autoridades de Gipuzkoa, que están mesturadas na mesma salsa, como demostrou a vergoñosa falta de control sobre a contaminación que matou por centos de peixes no Arkaitzerreka”.
A Fundación holandesa ToxicoWatch participa nos grupos de traballo dos Tratados de Basilea e Estocolmo, dentro da Organización das Nacións Unidas, e foi a encargada de fixar os estudos anuais. Por unha banda, os ovos das galiñas criadas libremente, xa que son un bo indicador para coñecer o nivel de dioxinas que pode haber no solo e, ademais, son ovos que a xente come tan abundantemente os que fan que a dioxina e outros contaminantes POP poidan chegar aos humanos. Durante estes días recolléronse ovos de varios galiñeiros nun radio de 5 quilómetros ao redor da incineradora, os que ToxicoWatch cualificou como adecuados no primeiro exame de 2019.
Por outra banda, no que se refire a plantas, solos, augas e sedimentos, tomáronse mostras nunha contorna de 2 quilómetros da incineradora de Zubieta, dioxinas de análise, PCB como dioxinas, actividade estrogénica e metais pesados.
A asociación Zubieta Lantzen e o Movemento Contra a Incineración realizan o control cidadán da contaminación da incineradora de Zubieta en colaboración coa Fundación ToxicoWatch. Na foto, o toxicólogo Abel Arkenbout e o biólogo Kirsten Bouman recollendo mostras de ovos na zona de Zubieta en 2019.
Por que é tan importante controlar de cerca o contaxio da incineradora de Zubieta? A Fundación ToxicoWatch sinala nove razoes:
• Os controis que realizan hoxe as incineradoras, ademais de avisar previamente ao propietario, miden as emisións dunhas poucas horas: si a incineradora opera 8.000 horas, só o 0,1% delas.
• Os propietarios das incineradoras utilizan ao seu gusto os Mecanismos de Control da Contaminación do Aire.
• Os controis realízanse unicamente cando a incineradora está “en funcionamento habitual”, pero sábese que a maioría dos contaminantes emítense “en momentos non habituais, nas aparicións e sombras dos fornos, nos cambios de filtros, etc.).
• A Unión Europea só regula as dioxinas e furanos, pero non moitos outros contaminantes orgánicos persistentes: dl-PCB, dioxinas brominadas e PFOS.
• Os defensores das incineradoras afirman que as dioxinas e outros contaminantes desfanse a unha temperatura determinada, pero logo non está suficientemente garantida a consecución desa temperatura mínima en toda a masa queimada.
• Na actualidade, os residuos domésticos pódense considerar cada vez en maior medida como residuos industriais, debido á composición dos materiais que se envían a calcinar. Por iso piden que se queime a temperaturas máis altas, por exemplo atrapando 1.100 ºC na zona post-combustión, e non aos 800ºC que se piden hoxe.
