IV Feira de Ziburu. A edición recoñecerache. Non fuches para dar moita repercusión aos teus traballos. Como sentes?

Facer un recoñecemento así significa que tes moitos anos, pero eu voume a decantar polo eúscaro como un recoñecemento feito a favor do eúscaro. Son traballador do eúscaro e alégrome do recoñecemento. En Iparralde cada ano faise un gran traballo para mirar a súa lingua, e eu considéroo tamén como un apoio de todo iso.

A literatura serve a moitos para liberar sentimentos. Para que che serve?

Na literatura os sentimentos utilízanse moito. A aparición do sentimento é facer sentir á xente. É escritor un obreiro artístico que utiliza a palabra para expresar algo.

A narración, a poesía, a crónica e a colección, tratouna de todo. E o xornalismo. Con que xénero quedas?

Emocionoume moito o xornalismo e o traballo de radio. Falar coa xente dáche moito que ver co teu país de orixe, e iso é o que máis sentín. Todos os demais xéneros son medios expresivos e selecciónanse en función da súa natureza. A propia vida tamén inflúe moito no que fai. Escribir é un gran traballo, require perseveranza e eu encantoume contar o mundo con palabras. Crónicas, retransmisións radiofónicas, entrevistas... isto proporciona ao escritor e creador unha gran conexión co seu país.

“Quen escribe en eúscaro en Iparralde?”, preguntáronlle ás súas cabezas fai 40 anos nos comezos do revista Maio. Quen funcionaba?

O sacerdote Pierre Lafite falaba de 300 escritores e 300 lectores en Euskal Herria. Fai 40 anos que o País Vasco Norte cambiou e xurdiu unha nova xeración con xente que traballaba na escola e na universidade. En Francia entrou a esquerda no goberno. E o nacionalismo e o vasquismo tamén foron unidos. O mundo lento vasco aburríanos, estaban a producirse grandes cambios no mundo e na sociedade, e aquí tamén se deron cambios: feminismo, medio ambiente, soberanía... A toma de palabra fíxose importante e, hoxe en día, creo que será un gran motor de face ao futuro, porque así hai que cambiar a sociedade. Eu estaba inmerso na nova emisora de radio e vivía con paixón cos cidadáns, co eúscaro, con Euskal Herria de face ao futuro.

Como son as testemuñas para levar Maio?

Como sempre, os nenos toman a testemuña dos seus pais. En calquera sociedade vese como unha xeración critica as poucas novidades. Con todo, non sei como serán as nosas testemuñas. Nós estamos a facer todo gratis, as subvencións que temos son unha pequena parte do noso orzamento. Maio vive co noso entusiasmo e ambición, e os veciños, do mesmo xeito que Euskal Herria, terán que contalo con amantes do eúscaro e amantes do seu pobo.

Vostede dixo: “Non quero resignarme, aínda que todo demóstrame que este mundo é decepcionante”. Así segue o mundo?

Non. É decepcionante si permaneces quieto como un soplador. En Iparralde a xente toma a palabra, fai actividades, os mozos crean moitas cousas... A decepción non achega nada bo. Mentres vivimos, hai solidariedade, hai moita esperanza entre nós. Non teño ningunha dúbida diso, pero esa desesperación mundial tamén está aí, a violencia, as guerras, a miseria... tamén necesitan solución. A solución aquí e alá é a solidariedade.

E os nosos recunchos, como están neste 2023?

Hai que falar con humildade. A realidade nunca se ve ben. Nesta época, os datos económicos teñen unha prioridade falsa a nivel mundial. No norte son grandes apostas, pero tamén fortalezas. Está a crearse un urbanismo salvaxe na costa, pero o interior que se estaba baleirando está a fortalecerse agora con novos agricultores, o que é moi esperanzador desde o punto de vista medioambiental e de nova vida. Obsérvase unha forte xeración desde Zuberoa até a costa de Lapurdi. A cultura é un poderoso axente de avance das cousas, tamén na política e na economía. Non hai medo. Hai que reflexionar sobre como vivir e como podemos asumir estas grandes apostas. Con todo, o mundo primeiro cámbiase ao seu ao redor e a solidariedade é a base da soberanía.

Celebrarase a IV edición da Feira de Ziburu. Como ve o seu desenvolvemento?

A asociación Baltsan fixo unha gran aposta e é urxente que o eúscaro teña os seus espazos de vida, sobre todo nesta costa. Ziburu e San Juan de Luz ocupan un lugar destacado na historia da literatura vasca e disponse a tomar a testemuña en Balsa. Iso é de felicitación. A feira é o día do eúscaro e, xunto a iso, un día para fortalecer as relacións cos lectores, editores, escritores e euskaltzales en xeral. O Norte ten forza e demostra que aquí o eúscaro é creativo e forte. Parabén!