Non é un sinal de orgullo mirar ás persoas que están ante min coma se non fosen persoas? Si, claro que si. Pero como podemos esperar que os demais se entendan? Comprender, observar, mirar. Querer entender aos demais non require esta actitude orgullosa? Sabendo o que é ser persoa, necesito que me entenda, pero se fose persoa xa lle coñecería.

Por tanto, antes de entender aos demais como non-persoas, non debemos considerarme a min mesmo como persoa? Para dicir que son os demais, para expresalos, teño que coñecer a miña identidade. Eles, nós, eu… Quen son? Quen somos? Quen son? Son eu a persoa que entende ás persoas coma se fosen non-persoas? Entón, eu fronte a eles e eles fronte a min? E que pasa connosco e cos nosos? Que significa ser “nós”? Que nos define? Alteridad ou igualdade, é dicir, que nós as persoas esteamos en contra delas, das persoas, ou que todas sexamos persoas. Neste último caso, que importaría que todos nós sexamos persoas ou non-persoas, non daría o mesmo, non seriamos o mesmo? Non é iso o importante, que todos somos iguais, que ninguén é diferente?

O problema, en cambio, non nos ten a nós (quen somos nós?) Deixáballes tranquilos. Persoas e non persoas, cal é a diferenza? Non é o mesmo dicir que todos somos persoas que dicir que somos non-persoas? Non, non o é. Nós, as persoas, non somos eles, non somos persoas. Eu, persoa, non son el, non son persoa. Nós, non persoas, non somos eles, non somos persoas. Eu non son persoa, non son persoa. Que envurullo é este? Cantos eu, cantos nós, cantos eles… Volverei lanzar a pregunta, quen somos ese “nós”? Quen é ese “eu”? Si somos persoas, e eu tamén estou dentro diso, sei o que son, é dicir, “persoa”, “prosopon”, actor, posuidor dunha máscara, unha identidade fixa, unha identidade segura. Pola contra, que significa ser non persoa? Non sei... Eu son persoa… Atención! Non axiña que, de verdade son unha persoa? Moitas veces é a única certeza que teño e sempre temo que a miña máscara rompa, que a miña personalidade, a miña tan fráxil eu, non se poña en cuestión. Ao parecer, non son o que eu pensaba, non son persoa, non persoa, porque eu non son a miña personalidade durante máis tempo, son os meus medos, as miñas dúbidas, as miñas feridas e as miñas gretas.

E o que son parte, ese grupo de persoas das que formo parte, que vai ser delas? Xa non son parte deles, agora nós convertémonos/convertémosnos neles mesmos. Son, pois, o que antes eran eles, o meu nós e os nosos? Coidado, imos rápido, quizá porque vemos que a nosa identidade está ameazada… Eles, desde o principio, eran non persoas, pero eu, persoa. Acabamos de recoñecer, ou xa o teño, non o sei… A miña personalidade, a miña personalidade, esa persoa, é dicir, sempre fun non-persoa, sempre fomos nós, sempre fun parte deles. Démoslle a volta ao problema? É posible que saibamos quen somos? Nós somos non persoas, eles, persoas. Con todo, isto déixanos nunha situación de partida, contra eles, non contra as persoas, o sentido da loita non importa. Sexa como fose, cando as persoas nos miraban con orgullo, cando me trataban de comprender, de indagar neles, que buscaban en nós? Non estarían a buscar a súa identidade? Tentando entender a súa personalidade?

Para ir acabando, para acabar con este envurullo e para parar dunha vez por todas esas idas e vindas, o escritor, desde o seu orgullo, quere dicirlle, querido lector: detrás de todas esas preguntas e entre eses absurdos, hai unha verdadeira reflexión (confiar en min e en nós)... Si líchelo todo, pregúntache por que o fixeches. Por que che esforzaches en entender as miñas bromas e ver estas liñas? Estás seguro de que es unha persoa? A próxima vez que saias á rúa, desde onde mirarás á túa ao redor, como o entenderás? Que significa esta palabra, enténdana, quizais é sinónimo de mirar? Como o miras ti, como o entendes ti? Ler non é mirar, non é tratar de comprenderche? E escribir, non é indagar e investigar as miñas dúbidas e feridas, de ti, de nós e deles? Por tanto, quero pedirlle perdón, querido lector, porque todo isto foi un traballo de investigación auto dunha persoa que cría que era unha persoa.

Andoni Tamayo Arrizabalaga, filósofo