Que vida no centro?
- O ecofeminismo propón unha mirada e unha loita que articula o ecoloxismo e o feminismo. Isto supón unha interesante apertura que centrou boa parte do desenvolvemento do ecofeminismo. Con todo, esta apertura tamén abre retos e complexidades nas que cremos que é necesario profundar para ampliar o potencial transformador do ecofeminismo. Por iso, referímonos aos privilexios que poden existir no ecofeminismo e ás posibles ausencias e opresiones.
Por unha banda, parécenos importante ter en conta os privilexios entre as persoas e os pobos. Neste sentido, o ecofeminismo fai súas as loitas das mulleres* pola vida e os territorios, xa sexan bruxas, indíxenas, campesiñas, hindús, latinas, migradas ou vascas. Con todo, Yuderkys Espinosa axúdanos a entender que falta incorporar dunha maneira máis clara e consistente as condicións históricas xeopolíticas relacionadas coa modernidade capitalista, racista e colonial que afectan a estas mulleres* e aos seus territorios. Non podemos esquecer que o ecofeminismo naceu dentro desa modernidade e, por tanto, pode facer o mesmo que quere criticar. E non podemos negar que a maioría dos ecofeministas somos brancos europeos ou descendentes deles en Abya Yala, e que desde ese lugar privilexiado tendemos a realizar análises parciais, folclóricos, esencializados ou descontextualizados. Para evitalo, a proposta é non só mirar o que nos une como muller* e como pobo loitador, senón o que nos separa de ser oprimidos e privilexiados para poder asumir a nosa responsabilidade.
Por outra banda, cremos que temos que preocuparnos polos privilexios que existen entre as persoas e o resto de seres sensibles con capacidade de sentir. Si queremos pór a vida no centro, debemos abrir a mirada e ter en conta as vidas de todos os animais. Pasar da perspectiva antropocéntrica na que os seres humanos somos o centro de todo á sensocéntrica, onde as vidas humanas non están por encima do resto dos animais, e o obxectivo é conseguir unha boa vida para todos, sen explotación animal nin opresión sobre a especie (antiespeciismo). Da mesma maneira que o coidado entre as persoas non pode ser un negocio, coidemos doutras especies (vacas, ovellas, porcos, entre outras), sen ánimo de aproveitar as súas vidas. Neste camiño, entre todos (baserritarras, xente rural e urbana, activistas, etc.) debemos inventar e pór en práctica propostas que non explotan a vida de ninguén, como a agroecología antiespeciista.
En definitiva, para aumentar a capacidade transformadora do ecofeminismo propomos tomar conciencia das consecuencias dos nosos privilexios individuais e colectivos para non seguir reproducíndose. Para iso, pódenos axudar profundar no diálogo e a contaminación con outras propostas transformadoras, como o antiracismo, o feminismo decolonial e o antiespeciismo, e á vez situar a interseccionalidad no centro para profundar nas interconexiones entre privilexios e opresiones.
