As ladeiras dos muíños de vento matan semanalmente a máis de dezaseis aves rapaces e carnazal en Aragón, e xa empezan a sufrir efectos ecosistémicos, que son claves na limpeza do monte e no control de pragas de insectos.

Segundo datos oficiais do Goberno de Aragón, entre 2021 e 2022, 1.463 aves rapaces e carnazal chegaron mortas ao Centro de Recuperación de Fauna Silvestre dA Alfranca (Zaragoza) atrapadas por muíños de vento. Deles, a maioría son voitres leonados (806), seguidos de falcóns (194), aguias (194) e milanos (183). Entre as aguias 23 son aguias negras e unha aguia perdiz en perigo de extinción.

O rei milagre en perigo de extinción tamén foi golpeado con forza polos muíños de vento e nos dous últimos anos en 34 parques eólicos de Aragón atopáronse 68 exemplares mortos, segundo datos das asociacións ecoloxistas Ansar e os amigos da Terra. Con todo, consideran que son moito máis, xa que na actualidade son 161 plantas eólicas nesa comunidade.

No futuro a situación pode ser peor, xa que na Comunidade construiranse outras 134 partes eólicas e ademais da cantidade, as aletas destes muíños de vento alcanzan os 70 metros, co risco de aumentar a mortalidade. En Navarra, por exemplo, o Parque Eólico Cavar das Bardenas matou en once meses –xullo 2020 xuño 2021– a 160 aves grandes e 27 quirópteros.

Impacto real peor

A incidencia desta taxa de mortalidade nas aves é, con todo, peor que a que mostran os datos. Por unha banda, os relatos mencionados son consecuencia das exploracións quincenais que se realizan nos parques eólicos, pero durante este período os carnazal eliminaron xa moitas outras aves mortas.

Doutra banda, se as aves morren en época de reprodución, as consecuencias son moito máis graves. Esta época é de xaneiro a xuño no caso dos voitres e de febreiro a xuño no resto de aves. Durante este tempo o macho caza e a femia coida o niño e alimenta ás crías. Se os muíños de vento matan a unha femia, os machos non saben alimentar ás crías, e si matan o macho, a femia debe saír do niño deixando aos seus crías en perigo. Todos estes efectos non se contabilizan nos datos.

Menos depredadores, máis pragas

É coñecida a influencia de todos estes tipos de aves na biodiversidade, tanto para limpar os bosques de carroña como para controlar as pragas de insectos. Os falcóns controlan as poboacións de ratas e topo, as aguias comen 180 quilos de carne ao ano, moitos coellos, un morcego pode comer 1.200 mosquitos nunha hora e nunha soa noite inxeren o seu peso nos insectos.

O número de mortes polas ladeiras dos muíños de vento nos morcegos é elevado. Hai poucas investigacións e, por tanto, poucos datos, pero nos relatos realizados nos dous parques eólicos da provincia de Zaragoza, as ladeiras dos eólicos mataron polo menos 424 topo nun ano, mentres que 111 aves morreron neses dous parques, catro veces máis morcegos. Por iso, as asociacións medioambientais móstranse cada vez máis preocupadas polo impacto negativo dos muíños de vento na biodiversidade. Coa investigación que se acaba de abrir, hai que ver a actitude da fiscalía ante ela.

Esta noticia está baseada na reportaxe do xornalista do diario Público Eduardo Bayona.