Paula Barrio (Pamplona, 1965) ensina ioga oncolóxica con paixón e entusiasmo. No ano 2002 o ioga foi un descubrimento para Barrio. O ioga faille ben e cre que pode ser “de gran axuda” para quen viven procesos oncolóxicos. Ao redor de 2010, a Asociación Española Contra o Cancro propúxolle a realización duns talleres. Desde entón, foise formando con psicólogos e médicos e, posteriormente, especializouse na Fundación Radika coa profesora Adriana Jarrín. Na actualidade forma parte da Rede Oncolóxica Internacional e ofrece ioga oncolóxica no espazo Alaya Ioga de Mutiloa (Navarra). Explicou como son as clases.

En que consiste o ioga oncolóxico?

O ioga en si é unha adaptación, pero no caso do oncolóxico adaptámonos moito máis ás necesidades de cada un. Para iso é moi importante coñecer os tipos de cancro, as súas secuelas e síntomas e propor prácticas en consecuencia.

Para iso é importante coñecer aos alumnos?

En primeiro lugar, o importante é preguntar á xente para saber que ten ou que diagnóstico recibiu, si operóuselle e cousas así. Coñecer a situación de cada un axuda a saber que lle pode facer ben e que non. Por exemplo, a unha persoa que foi operada no abdome non lle indicaremos que se poña boca abaixo.

Tamén utilizades soportes para adaptar as sesións. Como?

Utilizamos cadeiras, bloques, coxíns de ioga e outros soportes para conseguir os mesmos efectos que outras posturas. É dicir, traballamos a zona que queremos, pero sen exceder os límites que temos nese momento. Poida que un día necesites un banco en algo concreto e ao día seguinte non. Buscamos moitas opcións, por exemplo, si eu quero abrir o peito, pero teño unha operación no peito e si o aumento do brazo faime dano, buscarei ese efecto levando o brazo á cadeira.

Que beneficios emocionais ten?

As persoas que acoden ao ioga oncolóxico teñen en común unha serie de características como a ansiedade, a falta de control ou a incerteza. Por iso, tento crear un espazo tranquilo no que sentan moi seguros. Conectámolo de forma amena e sinxela co corpo e a zona lesionada. É unha especie de tranquilidade que che permite estar ben contigo mesmo, pero sen deixar de lado o cancro, nin esquecerche nin identificarche. É unha observación continua que axuda á atención. Nestas situacións de atención prodúcese unha sensación de inmensa tranquilidade. Sentirse ao instante é beneficioso, pero se te levas máis lonxe, mellor. Con todo, é algo que se desenvolve a base de pingas e de práctica. Estas respiracións poden axudar cando temos que recibir un diagnóstico ou nos teñen que facer unha proba e non podemos movernos.

Axuda á reconexión co corpo?

Cando o cabelo comeza a caer ou se lles arrinca unha parte do corpo, vaise madurando a imaxe que teñen dos seus corpos. Algúns din que son estúpidos porque se preocupan de que caia o pelo, pero non é unha bobada: provoca unha chea. Ao final non entendes ben o que está a facer o teu corpo. Entón, é moi importante reconectar co corpo e aumentar a autoestima.

E a nivel físico?

Os tratamentos teñen varios efectos en común, como a perda da mobilidade debido a unha operación ou á radioterapia, a perda de densidade ósea por quimio, a perda do tecido muscular, a toxicidade xerada polos tratamentos e os vómitos. O ioga non fai milagres, pero coa práctica pódense mellorar. Ten os beneficios de calquera exercicio físico. A cuestión é que o ioga oncolóxico baséase na tenrura e o respecto. O obxectivo non é chegar a ningún sitio, senón traballalo aos poucos e sen violencia. Créase unha especie de equilibrio interno e en xeral libéranse bloqueos que melloran o estado físico.

Tamén axuda á rede?

Son moi importantes as redes de protección que se crean no ioga. Estar con persoas que viven procesos iguais ou similares failles sentir que están nun espazo seguro. Á fin e ao cabo, enténdense e a xente sente moi ben porque non teñen que ensinar, ocultar ou disimular nada. É moi bonito.

Nas túas clases non hai cotas, só hai que pagar por gastos. Trátase de que sexa máis accesible?

Non teño ningún interese económico e síntome moi ben dando clases. Para min o importante é que ninguén quede fose porque non ten recursos económicos para pagar.