Traducido automaticamente do vasco, a tradución pode conter erros. Máis información aquí. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Morre o escritor e membro de Euskaltzaindia Xalbador Garmendia

  • Xalbador Garmendia foi escritor, lingüista e tradutor, e deixou unha longa pegada nestes campos. Nacido en Zaldibia en 1932, faleceu aos 86 anos de idade en Anoeta. Entre outras cousas, foi responsable de lingua en varias revistas e realizou importantes achegas na creación do eúscaro unificado.

14 de novembro de 2018 - 14:36
Xalbador Garmendia (arg: Tolosaldeko Ataria)

Tras estudar Teoloxía na Universidade de Roma, Xalbador Garmendia comezou a escribir teatro e foi, xunto a Gabriel Aresti, un dos pioneiros do teatro vasco. En 1965 gañou o primeiro premio da sección de teatro dos Xogos Florais de Ondarroa. Con motivo deste galardón, foi en Zeruko Argia onde se realizou a primeira entrevista íntima: "A literatura vasca, por desexo e desexo, ten que mirar cara a Europa, e canto máis tarde sexa peor para nós", explicou.

Precisamente nesa década traballou como corrector en Zeruko Argia, posteriormente foi responsable de eúscaro no xornal Egin.

Pero unha das maiores achegas de Garmendia ao eúscaro é o informe escrito fai 50 anos sobre a declinación, que foi un dos alicerces do congreso para a unificación do eúscaro en Arantzazu.

Tamén destacou no campo da danza e da tradución, xa que trouxo ás euskera obras literarias coñecidas. Ademais, foi tradutor ao Consello Superior de Xustiza do País Vasco e, entre outras cousas, traduciu o Estatuto de Gernika.

Xalbador Garmendia en 1982 (foto: Arquivo ARGIA)

 


Interésache pola canle: Euskara batua
2023-06-09 | Eta Kitto
Manu Ertzilla e Oskar Arantzabal
"Federico Krutwig era toda a persoa da cultura occidental"
A Fundación Nabarralde publicou un libro que recolle a vida, pensamento e obra de Federico Krutwig Sagredo. 13 persoas da asociación ou colectivo Krutwigen Lagunak, entre elas Manu Ertzilla e o eibarrés Oskar Arantzabal. De feito, estes dous estarán o vindeiro mércores, ás... [+]

Unha cadea humana polo euskara unificado desde Errenteria a Donostia
Baixo a lema "Cara á Unión" reuníronse 8.000 persoas que reivindicaron o eúscaro ao longo de 8.226 metros. Posteriormente, os alumnos reuníronse en cinco espazos habilitados pola organización. Pola tarde continuarán coa iniciativa e homenaxearán a quince promotores do... [+]

Cadea humana de Errenteria a San Sebastián para render homenaxe ao euskara batua
Será o 24 de marzo e daranse a man 8.000 persoas. A iniciativa está organizada pola Confederación de Ikastolas e Euskaltzaindia. Queren subliñar o "valor do eúscaro batua no desenvolvemento do noso país" e homenaxear a varias persoas que impulsaron a creación do eúscaro... [+]

2022-05-24 | ARGIA
Paskual Rekalde, membro de número de Euskaltzaindia:
"O eúscaro baztanés estase "navarrando" e cada vez son máis os nenos e nenas que se suman ao eúscaro"
O membro de número da Academia da Lingua Vasca, Paskual Rekalde, organizou unha charla introdutoria o 23 de maio na súa cidade natal, Amaiur. Este lingüista foi nomeado membro de número da Academia da Lingua Vasca o 17 de xullo de 2020, pero debido á pandemia o seu discurso... [+]

Yasmine Khris Maansri, tradutora e xornalista
"Habemos mitificado o eúscaro coma se non fose unha lingua que serve para comunicarnos"
O marsellés de 24 anos (Francia) é capaz de falar en eúscaro, francés, inglés, castelán, portugués e galego, ademais de en eúscaro. Traballou como xornalista en Pamplona/Iruña grazas ao eúscaro que aprendeu durante ano e medio. O seu soño era dominar o inglés cando... [+]

Txillardegi, pai do eúscaro batua
Si póñolle unha etiqueta a Txillardegi, diría que era un polipionero, porque foi pioneiro en catro ou cinco campos: novo nacionalista franquista, socialista libre, amigo prematuro dos de Iparralde, escritor polifacético, transgresor de novos camiños.

2019-01-16 | ARGIA
"Wifi", "jonki" e "transexual" son algunhas das palabras que Euskaltzaindia marcou no principio do ano e que se presentarán na Academia.
O Dicionario da Real Academia da Lingua Vasca conta con 466 novas palabras. A academia do eúscaro deu a coñecer o 11 de xaneiro cales son as palabras que se introduciron no dicionario, así como as 392 subáreas que se regularon con elas.

2018-12-18 | Mikel Asurmendi
Maider Bedaxagar
"Os mozos zuberotarras son dous propietarios do eúscaro"
Urdiñarbe, 1987. Licenciada en Filoloxía Vasca; bibliotecaria lanbidez.Iragan presentou en outubro en Arantzazu (Oñati) a XVII. Congreso. A lema da conferencia era:“O suletino e o batua, hoxe en día en boca dos mozos suletinos”. Na súa opinión, a última xeración... [+]

2018-10-02 | Koldo Urrutia
Euskaltzaindia: dunha academia de eúscaro a unha academia da súa

O eúscaro ten múltiples facetas no ámbito da situación ou status (no uso da rúa, no fogar, na administración, na literatura, nos medios de comunicación, na situación dos dialectos, no grao de aprendizaxe dos inmigrantes...) e no ámbito do corpus (na terminología, na... [+]


2018-09-18 | ARGIA
O congreso internacional de Euskaltzaindia falará sobre o futuro do eúscaro batua
O congreso celebrarase do 4 ao 6 de outubro en Arantzazu, aproveitando que o eúscaro batua cumpriu xa 50 anos. Ao redor de 50 relatores falarán sobre a breve historia e o futuro do eúscaro batua.

Batasun gatazkatsua, baina be(h)arrezkoa

Duela 50 urte, 1968ko urriaren 3, 4 eta 5ean, Euskaltzaindiak euskara eredu batua proposatu zuen Arantzazuko Batzarrean. Zeruko ARGIA hasieratik agertu zen euskara batzearen alde, astekarian idazten zuten guztiak iritzi berekoak izan ez arren, eta prozesuaren berri xehe-xehe... [+]


Xabier Elosegi. Euskaltzalea no inicio de ETA
"Hai que saber español para comprender o eúscaro unificado"
Traemos un libro en Baiona: O eúscaro de Senpere (e de Lapurdi) no século XVIII (Lapurdi 1609). Tirando do fío, coñecemos a un tolosarra que viviu a época da fundación de ETA. Adóitase dicir “alá, aquí os de aquí”, pero de aquí cara alá vai Xabier Elosegi.

“Etorkizuneko euskara batua izango da, edo ez da izango”

Hogei urte bete orduko euskaltzain urgazlea zen Xabier Kintana (Bilbo, 1946), baina batuaren oinarriak finkatu ziren Arantzazuko batzar ospetsua egin zenean, urrun zegoen bera. Soldadutzan. 1996tik euskaltzain osoa da, eta 2002tik erakundeko idazkaria. Erandion bizi da.


Eguneraketa berriak daude