Proxecto de aproveitamento de alimentos non recollidos da colleita
- “A recollida de espárragos é un costume que vén de moi antigo e que nun tempo practicábase sobre todo en mulleres e nenos de familias pobres”. Trátase das palabras de Elena Cerceda, coordinadora do proxecto Payret BURUXKA no País Vasco. Pero que é exactamente a recolección de espigóns? O que en castelán se chama espigamiento é recoller as verduras e os froitos que os agricultores deixaron sen colleitar ao recoller a colleita. Os "remanentes" da colleita serían os espigóns ou espigóns, e tomando como exemplo os proxectos que están en marcha nos Países Cataláns e noutros lugares para aproveitalos, en 2020 púxose en marcha o proxecto piloto Buruxka no val de Yerri de Estella.
“As verduras e os froitos poden ser diferentes razóns para quedar sen recoller: porque son difíciles de coller, porque son feas, porque están fóra dos estándar, porque se quedaron fóra do mercado…”, explica o coordinador. En Navarra, é curioso que as características estéticas sexan tan importantes no resto das verduras como o "tomate feo" de Tudela. Segundo explicou o membro do proxecto, nas producións pequenas e ecolóxicas as perdas son moito menores, pero nos produtos perecedoiros e nas de maior superficie o informe conclúe que roldan o 25% ou o 30%.
Para paliar estas perdas, o proxecto Buruxka organiza auzolanes con voluntarios, cuxo traballo consiste en recoller os "excedentes" dos produtores de Deierri e distribuílos ás entidades sociais para a súa difusión. En xuño, por exemplo, participaron nunha produción de cereixas de Lerín. “A recollida de espinos é importante para a sensibilización, xa que os voluntarios reflexionan sobre a perda de alimentos e valoran o traballo dos agricultores”, explica Cerceda. En 2020, foron 76 as persoas voluntarias que recolleron un total de 2.800 quilos de alimentos: cebola, uva, pemento, améndoa, mazá e borraja.
Institucións, agricultores e organizacións sociais en colaboración
O proxecto Buruxka foi posto en marcha polo Concello de Yerri, a Universidade Pública de Navarra e o Instituto Navarro de Tecnoloxías e Infraestruturas Alimentarias INTIA. Polo momento, sete produtores da comarca adheríronse á iniciativa e os alimentos que se repartiron chegaron a máis de 400 familias. “As organizacións sociais que realizan a distribución de alimentos adoitan ter dificultades para acceder a alimentos frescos, polo que a nosa achega é importante para elas”, sinala Cerceda. Máis que desde o punto de vista da caridade, traballan para que o dereito de acceso a alimentos de calidade sexa de todos.
O proxecto piloto finalizará en decembro, pero o Concello quere agora crear unha empresa de economía social e solidaria para seguir facendo fronte ao malgasto de alimentos. “Estamos a facer probas para transformar os alimentos perecedoiros e alargar a súa vida, en colaboración coa UPNA”, explicou Cerceda. A idea é empezar a elaborar marmeladas e cremas con uva, tomate, zanahoria e borraja.
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
