Non é casualidade que o Día da Hispanidade, o da Garda Civil e a Virxe do Alicerce coincidisen nesa data. O tres representan estruturas opresoras (estatua, exército e igrexa). Doutra banda, hai resistencia indíxena e poboación represaliada polo Estado español a través dos seus exércitos militares e relixiosos. Ese mesmo día hai moitas interpretacións sobre o que se debe celebrar ou non se debe celebrar, e así o puxeron de manifesto as campañas que nos últimos anos pediron a abolición do 12 de outubro como unha mostra de "raza española". Ese día, as interpretacións mestúranse entre o vencedor e o vencido, entre colonizadores e colonizados, entre explotadores e explotados.

A sucesión dos vencedores destaca a grandeza dos Reis Católicos e a expansión do Imperio español, e preséntao como unha conquista civilizadora inevitable e necesaria. Por outra banda, existe o xenocidio indíxena, que serviu para expoliar e enriquecer de forma ilexítima ese imperio. Hoxe en día, esta dinámica continúa grazas ás empresas transnacionales que seguen saqueando os recursos naturais dos pobos indíxenas para manter o noso benestar á conta do seu empobrecimiento. Inclúe a ocupación de antigos territorios indíxenas, o financiamento de guerras, sicarios ou paramilitarismo, a explotación laboral e sexual e a xustificación da violencia para seguir perpetuando a dependencia despois de 500 anos.

Nesta dicotomía, desde Mugarik Gabe cremos que é o momento de recoñecer a vella débeda cos pobos indíxenas de Abya Yala (continente americano), e gustaríanos iniciar un antigo proceso de perdón e facer un modesto recoñecemento á proposta política destes pobos cara á emancipación. A paradigma do Bo Vivir, tamén coñecido como Wët Fxi`zenxi (pobo de Nasa, Colombia), Sumak Kawsay (pobos kichus, Ecuador e Bolibia) e Utz K'aslemal (pobo dos mayas, Iximulew-Guatemala) téndenos a man para preservar a natureza, o colectivo que nos rodea e nós.

Esta proposta de vida únenos a Amalur, aos nosos pobos e á nosa xente. Lémbranos que o coidado das persoas e da contorna debe ser unha prioridade para todas as sociedades. Se pomos estes principios no centro das nosas políticas e prácticas cotiás, podemos reconstruír un modelo que xa esquecemos pero que nalgún momento acertaron. "O futuro xa pasou", aseverou o presidente da Generalitat. Esta frase dos membros de Abya Yala lémbranos que a única maneira de sobrevivir é volver á orixe para repensar o futuro dunha maneira máis sostible, coherente e equitativa.

Este consello cegador e humilde dificilmente pode establecerse na mente de quen inxustamente exercen o poder económico, social e político. O sistema actual non nos deixa soñar, obríganos a correr cara ao mañá, sen pensar se iso chegará algunha vez mañá. Empúxanos a un desenvolvismo extremo baseado na sobreexplotación duns países sobre outros. E ao desenvolvismo baseado en lóxicas machistas, racistas e clasistas que non dan tempo ás sociedades para que recoñezan que as guerras son instrumentos de conquista territorial e que a violencia segue sendo un método de dominación. Fixéronnos crer que non hai outra forma de vivir.

Mentres tanto, a riqueza cada vez acumúlase en menos mans e estase construíndo un gran número de países empobrecidos. Que pasará si organizámonos e volvemos á orixe? Non debemos inventar nada novo, o futuro xa pasou. Temos que volver ao que fomos: as sociedades equilibradas entre os pobos, a equidad entre homes e mulleres e a disidencia co xénero sexual, xunto coa natureza.

As fortalezas resistentes da sociedade aínda estamos aquí para lembrar que os mecanismos de opresión e dominación non son necesarios. Xa experimentamos o empobrecimiento crecente en todas as sociedades e as súas consecuencias. A partir de agora, desde a perspectiva da resistencia indíxena, a paradigma dos oprimidos, queremos vivir a historia.

Estibaliz Gómez de Segura, membro de Mugarik Gabe