Comezaremos por citar o compoñente habitual do Día da Marmota: PNV. Pase o que pase aquí e no mundo, demostrou, por enésima vez, que esa máquina está moi ben aceitada para gañar as eleccións. E ademais, do mesmo xeito que en Bizkaia, si déixase a man o cebo.

Iñigo Errejón celebrou unha “xogada mestra ” que se coñeceu en Cataluña. Tamén en Euskal Herria. No País Vasco só presentáronse en Bizkaia e converteuse en PNV Máis País Máis, con Txema Urkijo á cabeza. Aproveitou a ruptura do voto ao redor de Podemos para, como de costume, os máis rápidos da clase que sabe pescar desde a dereita, a esquerda, arriba e abaixo. Grazas a este cuarto escano do PNV en Bizkaia, os autonomistas gozarán en Madrid da máis ampla representación que se viu até agora: sete parlamentarios. En canto ao desenvolvemento dos votos, un dato: Podemos logrou oito representantes nas eleccións vascas do pasado ano e 428.000 votos nas autonómicas vascas do pasado ano. Tres anos despois, os amigos de Igrexas son a metade: catro parlamentarios e 236.000 votos.

O navarrismo volveu a demostrar que é máis eficaz presentar candidaturas baixo as mesmas siglas que multiplicar. Tras o goberno de Barkos, aprendeu a lección, e Navarra Suma de UPN, PP e C’s gañou con facilidade as eleccións. Si súmase a isto, a subida de 1,2 puntos de Vox (quedando por encima de Geroa Bai) e os bos resultados dos neofascistas na Ribeira –o 13% en Tudela e o 12% en Corella–, enténdese mellor por que ser aínda vasco é un exercicio de resistencia en Navarra. Unha nova fichaxe de Altsasu/Alsasua para a Resistencia chega a Madrid: Bel Pozueta de EH Bildu, en detrimento do PSN. A esquerda abertzale non conseguiu representación en Navarra desde o ano 2011, e ademais mellorou dous puntos nos bos resultados de entón. Os navarros foron o principal estímulo para a subida xeral de EH Bildu.

Día da Marmota en Gipuzkoa e Álava. Todo parecía igual. Do mesmo xeito que en Navarra, en Álava, a única dúbida era o escano de EH Bildu. E o resultado tamén se descolgou ao lado dos independentistas. Tras fuxir a Segovia para quentarse unha cadeira de brazos, Marimar Branco conseguiu 500 votos menos que Maroto, que se quedou sen premio de ningún ano. Quedáronse lonxe, xa que Iñaki Ruiz de Pinedo conseguiu 2.600 máis, o que supuxo un incremento da brecha co pp.

En definitiva, non só nas propostas dos partidos, senón tamén nas eleccións a España, os resultados son moi diferentes. Para os que queremos decidir sobre as nosas vidas, esta vez derrotados por Cataluña, son ruídos represivos desde o Ebro cara abaixo, desde o PSOE até VOX. E o enésimo relanzamento xeral dos resultados de España, que camiño deixa para quen queremos profundar nos valores democráticos? Que temos que acordar en Madrid os vascos e os cataláns, aparte da cor dos barrotes das celas reservadas para nós ou das estacións de trens de alta velocidade? Por aquí cinco ou sete representantes...