Unha planta domina a floración: berarakia, bekarkia ou berakaia (Eruca vesicaria). A flor ten catro pétaos pétalos esbrancuxados amarelos con veas de cor úvel. Á familia chamábaselle antes Kruzifero, porque ese catro pétalos teñen forma de cruz, e hoxe en día Brassicaceae, xente de col, xente de verza pequena. Non sempre aparecen as azatarras na base da beleza e as súas cores?

A ela pódeselle chamar rúcula. É a bisavoa das verduras, que hoxe se coñece con este nome, e vén do nome que lle daban os que comían fai miles de anos, tanto a rúcula como a propia Eruca, xénero da súa familia. Baixo o nome de rúcula agrúpanse moitas especies, todas elas comestibles, aínda que máis peculiares. Todos teñen un punto amargo seco e un picante, aínda que non é demasiado traveso. Aínda que non chegaron a nós moitos anos, na zona mediterránea son miles de anos os que comen, e alí considéranos afrodisíacos. Que nos afectan aquí? Aquí son boas noticias, si, pero nalgunha nai formaron unha confraría de fans moi extensa, en constante crecemento. Eu estou entre eles, e nas hortas da nosa casa nunca falta rúcula.

O mellor para min, o máis palpable do seu amargo membranoso, é a rúcula hojaldre (Diplotaxis tenuifolia). Un dos pratos máis coñecidos da nosa mesa, fácil de facer e fácil para comer, está feito coa rúcula: colle unha finísima serra de chacina (a mellor para min), ponche no centro unha chea de rúculas recentemente envoltas na horta e un queixo vivo e esbrancuxado rallado ou cortado en achas, envolvéndoa como un chifre con chacina… Disme.

Si achégasche ao Mediterráneo atoparás, ademais da rúcula hojaldre, as de folla redondeada, como a propia berarakia e o Diplotaxis muralis. A todos eles chámaselles rúcula, ofreceráselle unha ou outra ou outra a nivel local, unha especie e unha variedade que foi seleccionada e criada pola cultura desenvolvida nela. Non renuncies en ningún caso á oferta, si tela nin por deus. Rúcula de folla fina e mostaza (Brassica juncea) ou de follas de rácteres (Raphanus raphanistrum), cun punto cálido como o rábano picante (Armoracia rusticana) e o wasabi (Eutrema japonicum) que nos trouxeron os xaponeses.

En cru, en caldos, as rúbricas cómense de moitas maneiras, resultados amargos do padal e do xugo das culturas da terra. É unha familia que empatou moita fame, tanto da xente da col como da máis pequena. É coñecido que o amargor tráenos saúde, non é de estrañar, nivele o abdome e esperte a alegría!