Que cheira a primavera? Moitos científicos e poetas tentan responder a esta pregunta. Para iso hai que definir a primavera. Para a maioría da xente o calendario de entrada da primavera marca. Este ano o 20 de marzo. Uns poucos comprobarán a hora na que se produce esa entrada, este ano ás 10:37 do noso reloxo do 20 de marzo. Ocorre todos os anos entre o 19 e o 21 de marzo. Alguén preguntará o porqué desa hora e saberá que nese momento o xiro do sol que vemos no horizonte está á altura do ecuador. A partir de entón, no noso hemisferio norte o día é máis longo que a noite. Esta é a medición científica. Eu amo aos máis poéticos.

Para algúns as pegadas de que a primavera está aquí son diferentes. Algúns son vestixios asociados aos animais (“a primavera cambia o sangue”, di o refrán): cando o gato se pon na beira (“febreiro, gatuil”) ou o burro o “maio, o asno e a hojarasca”), ou cando as parellas oprimidas comezan a súa ruidosa danza de voo.

Moitos miran as plantas. Un veciño meu salgueiro (Salix spp.) Vive no inverno até vela florecer. Outro non crerá que a primavera se asentase até ver en flor o carballo (Quercus robur). Ouvín a un par de mulleres que se empeñan na nova era: para unha era a floración branca do espino negro (Prunus spinosa), para a outra a floración branca do maaltza (Pyrus pyraster) (“no outono agachado, no outono, uva”). Os máis crédulos do espino branco (Crataegus spp.) Sen o cheiro embriagado dos perfumes da floración aromática, non abandonarán as súas roupas de inverno.

A pegada das cores é evidente nas primaveras da nosa paisaxe. Porque si tomamos unha árbore ou unha planta, en cada sitio teriamos unha primavera. E, aínda por riba, cada planta ten a súa propia primavera. Por exemplo, ao redor da nosa casa hai carballos completamente poboados de follas, mesmo en flor, e outros, aínda, non teñen máis que a punta das súas follas nos seus ollos abertos.

Eu observo o conxunto dunha e outra e as súas circunstancias. Fíxache no nariz e cheira o que vexo. Si, a primavera ten o seu aroma especial. É o que a terra libera cando chove; chámase geosmina (terra de geo e cheiro a osme). Trátase, sobre todo, dunhas bacterias que están relacionadas coa súa propagación. Este cheiro atraerá aos que o comerán e abrirano. É o cheiro da duración, o cheiro da esperanza. Unha nova suor espertará as alegrías e o entusiasmo da maioría das plantas. As miñas márchanse, porque o verán está aquí...

Coa primavera tamén triunfou o poeta. Así di Ursula K. Le Guin dixo: “A ciencia descríbea desde fóra con rigor, a poesía descríbea desde dentro con rigor. A ciencia explícao, a poesía lévao consigo. Ambos celebran o descrito. Necesitamos da linguaxe e da poesía da ciencia, para salvarnos das infinitas aglomeracións de datos que non nos serven para curar ao ignorante ou á culpa”.