Na madrugada do 27 de setembro de 1975, gardas civís voluntarios tallaron a vida de Juan Paredes Manot "Txiki" nas proximidades do cemiterio de Collserola. Un total de once balas e un disparo de graza foron lanzados contra o mozo de 21 anos, nacido en terras estremeñas de Zalamea de la Serena, que participou na loita contra o franquismo e foi condenado á morte en Barcelona. Os mesmos ruídos escoitábanse en Burgos –Anxo Otaegi foi fusilado– e en Madrid –o franquismo mataba aos militantes do FRAP José Luís Sánchez Bravo, Ramón García Sanz e Humberto Baena–. As protestas e as mobilizacións, as folgas e as mediacións internacionais non conseguiron chegar a un acordo para frear o avance.
Ao día seguinte, esquivando a prohibición do funeral e baixo un asedio militar en Collserola, centos de persoas enfrontáronse á ditadura: achegáronse ao cemiterio, tomado de forma policial, e arroxaron decenas de caraveis sobre o cadaleito, "Viva Txiki!". -gritou-. "Visca Catalunya! Gora Euskadi Askatuta" podíase escoitar no medio dos intentos de cargas policiais. Nun principio foi enterrado nun nicho da familia do militante anarquista do MILA, Pons Llobet. En 2012, o Parlamento Vasco recoñeceu a Txiki e Otaegui como vítimas da violencia política e en 2017, cando se aprobou a Lei de Reparación Xurídica das Vítimas do Franquismo, o Parlamento de Cataluña suspendeu a sentenza condenatoria contra Txiki, que foi un xuízo falso pola vía dos xuízos militares de urxencia, que durou só un día.
Desde principios dos anos 80 até a actualidade, de xeración en xeración, celébrase cada ano unha homenaxe no mesmo lugar dos feitos. Este ano, con motivo do 45 aniversario dos fusilamentos do franquismo, Direct gravou a lectura coral da última carta de Txiki. Esta carta foi elaborada por algunhas das persoas implicadas na iniciativa Liber-haizeak. O vídeo está gravado na quinta galería na que Txiki pasou as últimas horas.
Pamplona, 1939. No principio do ano, a praza de touros da cidade foi utilizada como campo de concentración polos franquistas. Tivo oficialmente capacidade para 3.000 prisioneiros de guerra, nun momento no que non había fronte en Navarra, polo que os encerrados alí deben ser... [+]
Este texto chega dous anos tarde, pero as calamidades de borrachos son así. Unha sorpresa sorprendente sucedeu en San Fermín Txikito: Coñecín a Maite Ciganda Azcarate, restauradora de arte e amiga dun amigo. Aquela noite contoume que estivera arranxando dúas figuras que se... [+]
A escultura Dual, colocada na rúa Ijentea, inaugurouse o 31 de maio de 2014 en homenaxe aos 400 donostiarras executados polos franquistas durante o golpe de estado do 36 e a posterior guerra. Foi un acto emotivo, sinxelo, pero cheo de significado. Alí estiveron familiares e... [+]