“Os tempos cambiaron”, díxolle Maialen Etxarte (Izturitze, 1978) da primeira xeración de Ttattola a Hegoa Banos Olabarri (Hazparne, 1996), entre risas. Algunhas cousas non cambiaron, con todo: Dos pobos de Hazparne e arredores se reune aínda un gran número de mozos na dinámica do gaztetxe Ttattola. Do mesmo xeito que sucedeu coa anterior residencia, hai dezaoito anos, o dono xa abandonou o local para dedicarse á recuperación da residencia. Está a organizarse unha serie de festas antes de abandonar a sede até agora, comezando o 29 de novembro, até o último fin de semana de xaneiro.

Como xurdiu a Ttattola?

Maialen Etxart: Érase unha asociación en Hazparne, chamada o Batzoki de Citas, unha asociación de abertzales. Tiñan un local cunha pensión, nunha habitación bastante grande e así… O tiñan previsto e propuxéronnolo aos mozos. Nós pensamos facer un gaztetxe nese lugar. Reunímonos uns 60 mozos dos pobos de ao redor, e nas reunións xuntabámonos uns 30. Comezou en 1996 e estivemos alí até o ano 2000. Era propiedade dun particular e tiña intención de vendelo, así que chegou a Ttattola. Empezamos a interesarnos por un local: queriamos que, como o outro día, fóra suficiente dentro do pobo e, ao mesmo tempo, bastante grande para organizar concertos. Capturámolo de novo, dun privado, e empezamos a alugalo en 2002. En 2004 tiven nai e non continuei.

Como se produciu a transmisión intergeneracional?

M.E. : Xustamente non houbo tantas transmisións. Acabamos de dicir que sería máis bonito si coidámolo máis, porque non o fixemos demasiado. Nós deixámolo, pensando que xa non era da nosa idade, aos mozos que chegaron por detrás, aos demais… A man pasaba un pouco desprovista de motivación, sen moita transmisión.

Sur Banos Olabarri: Entraron e había outros de máis idade. Entramos co noso grupo de amigos e un ano despois eles abandonárono. Aprender facendo.

Que é o que vostedes reteñen na súa traxectoria anterior?

H.B.Ou. : Véñenme á cabeza dous mil cousas… O que teño en mente, o gaztetxe cheo, cheo; como no concerto de Berri Txarrak. Os nosos encontros, aperitivos, entroidos.

M.E. : Recordo que cando estabamos na Ttattola inicial a nosa idea era que o gaztetxe fose barato, que nos gaztetxe do Sur, onde non había demasiados modelos, sempre queriamos facer o máis barato posible. Iso era un pouco a nosa ideoloxía. Recordo que ao catro libras estaba a bebida e que iamos comprar cigarros alén, e vendíanse baratas, para que todo o mundo puidese fumar e beber. Despois o mellor recordo para min foi a festa que celebramos (con Potato, Skunk, Etsaiak…). Reuniuse moito diñeiro, acórdome de contalo e rirme, porque nunca viramos tanto diñeiro. Logo fixemos unha reunión e cheques: cheques aos presos, cheques a AEK, cheques a Xuriate —cando se inicia o proxecto—.

Mantivéronse contactos con mozos da zona?

H.B.Ou. : O ano pasado reunímonos con todos os gaztetxes de Iparralde para ver un pouco como nos organizamos e poder compartir o que se fai en cada gaztetxe. Comezou en Kanbo; houbo dous ou tres reunións e ceas entre nós.

E con outras asociacións?

H.B.Ou. : As ikastolas organizaron unha velada aquí, AEK tamén, Aman Komunera foi unha velada, Hernandorena foi unha final de bertsos…

M.E. : Sempre coas asociacións de presos, coas asociacións de apoio aos inmigrantes…

H.B.Ou. : Con Eihartze, o festival Zinegin… Sempre traballamos con outras asociacións. Un fai un circo aquí, repetíronse cancións…

M.E. : Sempre se preparou Ttattola, para que sexa para reunións ou para facer festas… todas as asociacións saben que son benvidas.

O gaztetxe tomouse en aluguer desde os seus inicios. Era unha elección?

M.E. : A alternativa que desde o principio ofrecíasenos era nesas condicións: aquel antigo taller que os nosos antepasados pagaban a un propietario. Tomamos a serie, non era unha elección, foi unha opción, porque era moi barata. Naquela época, con todo, non viamos a posibilidade de conseguir nada coa casa do pobo. Non tiñamos axuda en nada, actuabamos con total independencia. Logo chegou, a verdade é que a nosa prioridade era atopar un local no interior do pobo e grande… Non viamos outra opción, fomos aos privados.

Por que se pecha a Ttattola?

H.B.Ou. : Porque os propietarios queren recuperar o local.

E cal é o seu obxectivo?

H.B.Ou. : Axiña que como sexa posible ter outro gaztetxe. A verdade é que iso soubémolo ao redor do 25 de outubro e non esperabámolo en absoluto. Agora, un grupo está a organizar as veladas até finais de xaneiro, e outro pensando no local, no que poderiamos ter… Vendo a alternativa a alugar en Euskal Herria: En Hendaia, a ocupación comprárona en Donibane Garazi, os demais son das casas do pobo… Estamos a analizar a mellor opción e a motivación entre nós, xa que cada saída non supón a mesma forza.

Que significa para maiores aserrar a Ttattola?

M.E. : Fálase moito diso. Cando nos reunimos, non reunimos, pero iso é o que nos chamou a atención nos últimos tempos. Porque estamos pegados a este lugar e é unha historia de xeración en xeración. Recordo que estes [mostrando o Sur] chegaron para os pequenos porque organizabamos o Olentzero; agora, os nosos nenos son novos, e quizá pronto entrarán no gaztetxe… A historia é bastante longa. Somos conscientes da importancia de ter un lugar en Hazparne.

Antes de abandonar este local anunciaron as festas.

H.B.Ou. : Si, monstruosos! O 29 de novembro terá lugar a velada [Antton Larrandaburu e Bitxiloreak, Entrexatak, Tristan Murgi, Horeba e Laparreta]; o 5 de decembro actuará Lles Ramoneurs de Menhirs. O Nadal e o Nadal celebrarán unha gran festa, e o último fin de semana de xaneiro haberá unha gran festa.

A última palabra?

H.B.Ou. : Que o Gaztetxe vai seguir e ímolo a conseguir dunha ou outra maneira. Poida que sexa o final de Ttattola, pero é o principio de algo máis; iso pode significar outro proxecto, véxoo positivo. Outra loita… conseguirémola, non o dubido!